گوناگون

نقش ويژه شمخاني درمعماري رابطه باعربستان

ابتکار: حسن روحاني سال 84 در قامت دبير شوراي عالي امنيت ملي به عربستان سفر کرد و با پادشاه عربستان ديدار کرد، حالا علي شمخاني در همان جايگاه نشسته است. او تنها وزيري است که در دوران اصلاحات به خاطر سياست تنش زدايي نشان دولتي از مقامات عربستان گرفت.

در بين روساي جمهور ايران البته هاشمي رفسنجاني بيش از بقيه روابط حسنه با مقاما عربستاني داشته و دارد. سفرهاي متعدد او به اين کشور عربي باعث شده است که از هاشمي به عنوان معمار روابط ايران و عربستان ياد کنند او سعي کرده هميشه فراتر از شخصيت و جايگاه سياسي خود به عنوان يک روحاني متنفذ شيعي با سران آل سعود ارتباط داشته باشد. وي در اين باره در گفت وگويي مي‌گويد «در عربستان که بودم آيت‌الله صافي نامه‌اي به من نوشتند و گفتند که شما روي مسائل بين دو کشور کار کنيد.»

به گزارش مهر،هاشمي رفسنجاني در خاطرات خود نيز گهگاه به رايزني‌هاي خودش با مقامات عربستان اشاره کرده است: «ظهر وزير خارجه عمان آمد و جلسه خصوصي خواست. پيام آقايان فهد [پادشاه عربستان سعودي] و سلطان قابوس [پادشاه عمان] را در خصوص اهميت ارتباط ايران و عربستان آورد و گفت آنها مانع مهم را اصرار ايران بر راهپيمايي در حج مي‌دانند و خواستار كوتاه آمدن ما بودند. بر اهميت موضوع تأكيد كردم و گفتم با دكتر ولايتي براي پيدا كردن راه حل مذاكره كنند و گفتم بايد در مورد قيمت نفت همكاري نمايند». (کارنامه و خاطرات سال 1367؛ پايان دفاع، آغاز بازسازي)

آخرين باري که هاشمي به عربستان رفت به حضور او در کنفرانس بين‌المللي گفت وگوي اسلامي برمي گردد که سفير وقت اين کشور در ايران از وي براي حضور در اين کنفرانس دعوت کرده و گفته بود: « ملک عبدالله به دليل جايگاه والايي که در دنياي اسلام براي حضرت عالي قائل هستند و معتقدند بايد از انديشه و دانش شما بهره کافي برد شخصا به من ماموريت دادند تا از جناب عالي براي حضور در اين اجلاس دعوت به عمل آورم». استقبال از هاشمي رفسنجاني در اين مراسم چنان بود که از او به عنوان ميهمان ويژه کنفرانس بين‌المللي گفت وگوي اسلامي ياد شد
اين همان سفري بود که آيت الله هاشمي رفسنجاني مقامات سعودي را مجاب کرد که پس از گذشت سال‌ها زيارت قبور متبرک بقيع براي مشتاقان شيعه و زائران اقصي نقاط جهان به سهل تر از گذشته امکان پذير شود و خود به باغ «فدک» رفت و در آنجا قدم زد.

روابط دولت خاتمي با دولت عربستان هم روابط حسنه اي بود. آنچنان که در سال در جريان يکي از سفرهاي سيد محمدخاتمي رئيس جمهور وقت ايران به رياض، پادشاه عربستان نقشه حمله آمريکا به ايران را به نشانه دوستي و حسن نيت به مقامات ايراني نشان مي‌دهد.در واقع اگرچه هاشمي رفسنجاني بنا به روابط دوستانه اي که با ملک عبدالله پادشاه فعلي عربستان داشت در دوران رياست جمهوري اش فصل جديدي از روابط را بين دو کشور گشود اما دوران طلايي روابط با عربستان در دوره اصلاحات رقم خورد."

با پايان دوره اصلاحات محمود احمدي 5 بار به عربستان رفت، اما اين سفرها تاثيري در روابط دو کشور که نداشت؛ روابط دولت آل سعود با ايران در دولت دهم تا حد تخاصم رفت. اعدام چند شهروند ايراني در عربستان، همدستي با آمريکا براي سناريو چيني عليه ايران و اتهام زني به ايران براي ترور سفير عربستان در واشنگتن روابط سرد دو کشور را سردتر کرد. به ويژه آنکه مواضع دولت سعودي درباره کشتار شيعيان بحرين و بحران سوريه کاملا در مقابل موضع ايران بود و ناگزير موضع عربستان در اين حوزه ها، ايران را مقابل دولت آل سعود قرار مي‌داد. محمود احمدي نژاد اگر در دولت نهم چهار بار رسما و غيررسمي به عربستان رفت اما در دولت دهمش به غير از يک مورد که آن براي حضور در اجلاس مکه و حل بحران سوريه بود نتوانست به اين کشور سفر کرد. بدتر آنکه پاسخ عربستان به حضور احمدي نژاد در اجلاس مکه، پاسخي درخور نبود و اين کشور مقام سطح پاييني را به اجلاس عدم تعهد در تهران فرستاد."

با روي کار آمدن دولت روحاني اما فصل جديدي از روابط بين دو کشور آغاز مي‌شود. روابط اين دو کشور در سال‌هاي گذشته اينقدري به سمت تيرگي رفته است که وقتي وليعهد عربستان فوت مي‌کند هر چند که در سطح ديپلماتيک علي اکبر صالحي وزير خارجه دولت دهم عازم رياض مي‌شود تا به مقامات عربستان تسليت بگويد اما عده اي در ايران مقابل سفارت اين کشور شيريني پخش مي‌کنند. با اين وجود روي کار آمدن روحاني مقامات عربستان را مجاب کرده است که روحاني رويکردي متفاوت با احمدي نژاد دارد. اگرچه برخي سياستمداران عربستاني بدبينانه به موضوع نگاه مي‌کنند. مثلا عبدالله العسکر رئيس کميته امور خارجي شوراي مشورتي عربستان که چيزي شبيه به پارلمان است براي نشان دادن تفاوت روحاني و احمدي نژاد از تعبير جالبي استفاده کرده و مي‌گويد که قطعا روحاني مانند احمدي نژاد حرف‌هاي تند نخواهد زد اما به نظر من تفاوت بين احمدي نژاد و روحاني مثل تفاوت کوکاکولا و پپسي کولا است.

حسن روحاني در سال 84 در مقام دبير شوراي عالي امنيت ملي در سفري به رياض با ملک عبدالله پادشاه اين کشور ديدار کرده و چهره ناشناخته اي براي مقامات اين کشور نيست. او در اولين نشست خبري اش از بهبود روابط با عربستان صحبت کرده و حالا گفته مي‌شود از سوي پادشاه عربستان به اين سفر حج دعوت شده است.

سازمان حج و زيارت، هم اعلام کرده که «در صورتي‌ که خبر مذکور از سوي دفتر رئيس‌جمهور محترم اعلام شود، بديهي است اين سازمان براساس مأموريت ت

تمام اين نکات وقتي در کنار حضور علي شمخاني در شوراي عالي امنيت ملي قرار مي‌گيرد نويد فصل جديدي از روابط را با عربستان مي‌دهد. علي شمخاني وزير دفاع دوران اصلاحات تنها وزيري است که بنا به سياست تنش زدايي و توسعه روابط با عربستان نشان دولتي (مدال عبدالعزيز) را از پادشاه عربستان سعودي دريافت کرده است.

ارسال نظر

نمای روز

داغ

صفحه خبر - وب گردی

آخرین اخبار