گفت‌وگو با مدير بازاريابي سوني اريکسون در ایران: مشتری های ایرانی بازار را خراب می کنند!

سؤالات را در دو بخش آماده کرده‌ايم که بخش اول در خصوص سياست‌هاي جهاني و کلي سوني-اريکسون و بخش دوم در خصوص سياست‌هاي سوني اريکسون در ايران. سؤال نخست من اين است که سوني اريکسون هدفي را اعلام کرده بود مبني بر اينکه مي‌خواهد سومين توليد کننده بزرگ تلفن همراه جهان باشد ولي در دوره‌هاي اخير توليد اين شرکت نزول داشته است و در دوره آخر مالي اعلام شده با اختلاف اندکي با موتورولا در جايگاه چهارم قرار گرفته است. فکر مي‌کنيد دليل اين امر چه بوده است و سوني اريکسون چه برنامه‌هايي دارد براي اينکه به هدف بلند مدت خود دست يابد؟
چون سوني- اريكسون بر اساس حجم فروش كار نمي‌كند. بر اساس عدد كل فروش است كه به واحد ارزي بيان مي‌شود. دليل هم دارد. چون متوسط قيمت بازار گوشي‌‌هاي سوني-اريكسون از برندهاي ديگر بيشتر است. (منظور 5 برند ديگر است) يك سري از برندها گوشي‌هاي ارزان توليد كردند و بازار برخي كشورها خصوصاً آفريقا، آمريكاي لاتين و هند و چين را گرفتند. سوني-اريكسون هيچ وقت دنبال افزايش فروش حجم گوشي‌هاي خود نبوده چون سوني-اريكسون در گوشي‌ها متوسط قيمت به بالا قوي هست در نتيجه ما اين را به عنوان معيار در نظر نمي‌گيريم. خصوصاً اينكه سهامداران ما به سود بيشتر توجه مي‌كنند. سوني-اريكسون تمركز خود را روي گوشي‌هاي متوسط قيمت به بالا گذاشته است. اين استراتژي است كه سوني-اريكسون پيگيري مي‌كند و سال آينده هم همين استراتژي را دنبال مي‌كند و شما به وضوح خواهيد ديد يعني شما سال آينده ديگر 40 يا 50 مدل گوشي را از سوني-اريكسون نخواهيد ديد. شايد با تعداد انگشت‌شماري گوشي وارد سال 2010 و بازار شديم. هدف ما اين نيست كه تعداد بيشتري گوشي بفروشيم هدف ما اين است كه گوشي‌هاي خوب را بيشتر بفروشيم.

• پس اين بحث را مي‌توانيم اين طور جمع‌بندي کنيم که سوني اريکسون ديگر به دنبال حجم فروش نيست و بيشتر سودآوري را مد نظر دارد.
کاملاً درست است.

• اين سياست، سياست منطقه‌اي نيست؟
خير، سياست جهاني است.

• مي‌توانيد عددي براي تعداد مدل‌هاي موردنظرتان بگوييد؟
نه، هيچ‌كس نمي‌تواند عددي بگويد چون توليد محصول چرخه‌اي را بايد طي كند تا وارد بازار شود. مرز زمان مشخصي هم نمي‌توانيم بيان كنيم. فرقي كه سوني-اريكسون با بقيه برندها دارد اين است كه چرخه develope گوشي‌ها طولاني است. ممكن است براي برندها 6 ماه باشد ولي براي سوني-اريكسون 1 سال و نيم است. مثلاً ساتيو از زماني كه خبر آن اعلام شد تا وارد بازار شود يك سال و نيم طول كشيد. اين نشان مي‌دهد كه سوني-اريكسون يك سري استانداردهاي خاص را رعايت مي‌كند. به خاطر همين دقيقاً نمي‌توانم بگويم چه تعداد گوشي فقط مي‌توانم بگويم شايد 4/1 يا 5/1 تعدادي كه در 2009 به بازار آمد.

• كماكان زيان‌دهي سوني-اريكسون ادامه دارد در زمان رياست آقاي کومي ياما اظهار نظرهايي مي‌شد ولي هنوز از طرف آقاي نوردبرگ (رئيس جديد سوني اريکسون) صحبتي نشده است. تصور مي‌كنيد سوني-اريكسون كي به سودآوري برمي‌گردد؟
واقعيت اين است كه در آن زمان همه برندها به زيان‌دهي افتادند ولي در الآن در حال سودآوري هستند ولي اينكه كي به سودآوري مي‌رسيم مسئله‌اي است كه خود آقاي نوردبرگ بايد جواب دهند.

• سال گذشته به دنبال مصاحبه نشريه آلماني داي ولت با هوارد استرينگر (مدير ارشد اجرايي سوني و رئيس هيئت مديره سوني اريکسون) شايعاتي بود كه سوني از اريكسون از هم جدا مي‌شوند ولي بعد تكذيب شد ولي هنوز اين كش و قوس‌ها ادامه دارد و هنوز هم بحث‌هايي مثل اينکه سوني اجازه استفاده از برند پلي استيشن خود را به سوني اريکسون نمي‌دهد باعث بالا گرفتن اين شايعه مي‌شود. آيا واقعيت اين طور است؟
سوني و اريكسون وقتي با هم يكي شدند مي‌خواستند از تجريبات هم استفاده كنند و نقاط ضعف هم را بپوشانند و از نقاط مثبت هم استفاده كنند و يكي از معدودترين مجموعه‌هايي هستند كه با هم تشكيل شده و موفق هم شدند چون بسياري از اين مجموعه‌هايي كه تشكيل مي‌شوند معمولاً بعد از 5 سال دوباره از هم جدا مي‌شوند. ما از اين 5 سال رد شديم و همچنان به كار خود ادامه مي‌دهيم. اگر قرار بود جدا شويم تا حالا شده بوديم. سوني-اريكسون هيچ ارتباطي به سوني و اريكسون ندارد و از نظر مديريتي مستقل كار مي‌كند. تصميم هم دارند به همين روند ادامه دهند. اگر به ست برندينگ جديد سوني-اريكسون توجه كنيد به سرگرمي‌ اشاره مي‌كند كه سرگرمي ‌آن از سوني مي‌آيد و ارتباط آن از اريكسون، براي اجراي شعار برند اين دو بايد با هم باشند. چنين چيزي نيست كه تصميم به جدايي داشته باشند. در مورد نام‌هاي تجاري ثبت شده هر برند، خود آن برند تصميم مي‌گيرد که اجازه استفاده از آن را به ديگري بدهد يا نه. براي سوني سوني اريکسون مثل يک مجموعه کاملاً جداگانه است.

• ما يك تغيير نقش مديريتي در سوني-اريكسون داشتيم. تا زمان آقاي كومي‌ياما هميشه رئيس شركت را سوني تعيين مي‌كرد و رئيس هيئت مديره را اريكسون ولي اين امر برعکس شد و اين بار رئيس شرکت از اريکسون آمد و رياست هيئت مديره از سوني. اين تغيير نقش آيا يک تغيير اساسي در شرکت است يعني آيا از اين به بعد سوني بيشتر سياستگذاري خواهد کرد و اريکسون فعاليت‌هاي اجرايي را کنترل خواهد کرد يا هيچ تغييري را شاهد نخواهيم بود؟
در مجموعه‌هاي مختلف اين را به صورت چرخشي در نظر مي‌گيرند و متفاوت است و شركت‌ها بر اساس سهامي‌ كه دارند اين را به صورت چرخشي انجام مي‌دهند. اطلاع ديگري ندارم.

• شايد اين تلقي باشد كه اريكسون از نحوه مديريت سوني راضي نيست و اين اتفاق افتاده.
من اطلاعي ندارم.

• شما به تازگي پيام نام تجاري سوني يعني make.believe را براي محصولات خود به کار گرفته‌ايد يا از امکان حامي رسمي بودن سوني در جام جهاني فوتبال استفاده کرده‌ايد. در نمايشگاه CES سوني اعلام کرد قصد دارد از سرويس پلي استيشين نت‌ورك خود يا همان PSN براي ساير تجهيزات خود مثل کامپيوتر، تلويزيون و غيره براي دانلود موسيقي، فيلم و بازي استفاده کند. آيا سوني-اريكسون هم به اين جمع مي‌پيوندد و آيا تجهيزات سوني-اريكسون هم از اين سرويس‌ها استفاده خواهند كرد يا کماکان از سرويس‌هاي جاري خود سوني اريکسون مثل PlayNow، PlayNow Arena و Fun & Download استفاده خواهيد کرد؟
سوني دو پشتيبان اساسي از لحاظ سرگرمي‌ دارد Sony music ، Sony picture كه همه اين كمپاني‌ها در حال توليد سرگرمي‌ هستند. كه در نهايت با پلي استيشن به ظهور مي‌رسد. اينكه سوني همه توليدات خود را براي مشتريان يكپارچه مي‌كند چيز عجيبي نيست. ما هم اين كار را شروع كرديم كه از هر گونه منابعي كه سوني يا اريكسون دارند استفاده نماييم. همين الان گوشي آينو به PSN وصل مي‌شود و شما مي‌توانيد به پلي استيشن خود در منزل از هر جا دسترسي داشته باشيد.

ما در دوره‌هاي مختلف تصميم مي‌گيريم كه از چه چيزي مي‌توانيم استفاده كنيم. همان طور كه گفتم سوني، اريكسون و سوني-اريكسون سه شركت جدا هستند. طبيعي است كه با محصولات خودشان به صورت خاص برخورد كنند. اين طور نيست كه چون سهامداران يك شركتند محصولات را در اختيار شركت‌هاي ديگر قرار دهند. ولي چون اينها با هم مجموعه شده‌اند. سوني-اريكسون مي‌تواند از منابع آنها راحت‌تر استفاده كند. ما اسپانسر فيفا هستيم چون سوني اسپانسر فيفا هست. در جام جهاني فعاليت خواهيم داشت. خيلي چيزهاي ديگر هم هست خصوصاً در حوزه آنلاين كه از آن استفاده مي‌كنيم. مانند همان Playnow Arena بسياري از محتواي خود را از سوني مي‌گيرد مانند سوني پيکچرز يا سوني ميوزيک. پس اين اتفاق از قبل افتاده و اينکه حتماً اسم آن يكي باشد مهم نيست. چون بدين ترتيب كه هر كسي بداند چه كاري انجام مي‌دهد و فقط در كانال اصلي با هم ارتباط داشته باشند، بيزينس راحت‌تر پيش مي‌رود.

• يعني فكر مي‌كنيد اين اتفاق ممكن است بيافتد يعني PlayNow Arena حذف شود و فقط از PSN براي دانلود محتوا استفاده کنيد؟
اين مي‌تواند اتفاق بيافتد جون نت‌وركي كه سوني درست مي‌كند مطابق با نياز مشتريانش است. مشتريان سوني-اريكسون ممكن است با مشتريان سوني فرق كند. ما ترجيح مي‌دهيم بر اساس نياز خودمان فعاليت كنيم. آنها هم با نياز خودشان ممكن است همه از يك منبع تغذيه كنند ولي ويتريني كه شما مي‌بينيد قطعاً متفاوت خواهد بود.

• سوني-اريكسون در گوشي‌هاي هوشمند سابقه طولاني و قديمي‌ دارد. سوني-اريكسون اعلام كرده بر روي سه سيستم عامل سيمبين، آندروئيد و ويندوزموبايل كار مي‌كند. در آينده دنبال كدام سيستم عامل مي‌رود. آيا مي‌خواهد با تمام توان بر روي هر 3 كار كند يا بر روي يکي بيشتر تمرکز خواهد کرد؟
چيزي كه گفتيد درست است البته بايد سيستم عامل چهارم يعني سيستم عامل سوني-اريكسون را به آن اضافه كنيم. اينها همه به استراتژي سوني-اريكسون باز مي‌گردد. ما نسبت به همه applicationها به صورت باز عمل مي‌كنيم اما برخي از برندها اجازه نمي‌دهند بعضي از applicationها روي سيستممان اجرا شود ولي سوني-اريكسون اين كار را نمي‌كند. ما مي‌گوييم ما يک بستر آزاد داريم و مي‌خواهيم با همه applicationها كار كنيم و SDK خودمان را براي برنامه‌نويسان هم منتشر کرديم. حالا برخي از اين applicationها os هستند برخي ديگر applicationهايي هستند كه استفاده مي‌شود مثل فيس بوك، تويتر، پيكاسا و ... . سوني-اريكسون به بيرون اين اجازه را مي‌دهد كه همه روي application خودشان كار كنند تا الان هيچ برنامه‌اي نيست كه روي سيستم عامل خاصي كار كنيم. البته هر سيستم عاملي براي يك قشر خاص جواب مي‌دهد. البته نبايد نقش دستگاه گوشي را هم ناديده گرفت. مثلاً يك گوشي با يك سيستم عامل بهتر جواب مي‌دهد. ما اين اجازه را به خودمان مي‌دهيم كه بياييم با توجه به مشتري سيستم عاملي را كه مناسب اوست انتخاب كنيم.

• خوب از سياست‌هاي كلي سوني-اريكسون كه بگذريم به وضعيت سوني-اريكسون در بازار ايران مي‌رسيم. مشكلي كه غالب برندها دارند نداشتن دفتر نمايندگي و ارتباط با كاربران و بازار ايران است كه قاعدتاً اولين ضربه به خود برند وارد مي‌شود. مدتي است كه سوني-اريكسون به فكر تأسيس يك دفتر در ايران شده است. چه شد كه سوني-اريكسون به اين فكر افتاد؟
من تصور مي‌كنم كه خيلي از برندها به صورت مستقيم در بازار ايران كار مي‌كنند سوني-اريكسون هم بازار ايران را تحت نظر داشت. بازار ايران چون بزرگ‌ترين بازار خاور ميانه است حتماً براي سوني-اريكسون مهم بوده است. هر برندي در زماني به اين نتيجه مي‌رسد كه در فلان بازار سرمايه گذاري و تمركز بيشتري به خرج دهد. يعني ما به چشم دير كردي كه شما اشاره كرديد به آن نگاه نمي‌كنيم. ما مي‌گوييم ارتباطي بوده كه حالا بايد قوي‌تر شود. قسمتي از اين ارتباط برمي‌گردد به ارتباط با مشتري.

براي همين منظور قسمت فارسي وب‌سايت سوني-اريكسون به زودي راه‌اندازي مي‌شود كه اميد داريم به نيمه دوم سال 2010 برسد. نكته اينجاست كه وب‌سايت سوني-اريكسون وب‌سايت بزرگي است كه خيلي موارد را پوشش مي‌دهد. ما علاقه داريم که در سطح جهاني اين كار را انجام دهيم. فقط مشكل اينجاست كه اگر بخواهيم وب‌سايت را مخصوص ايران راه‌اندازي كنيم برخي سرويس‌ها كه به صورت جهاني روي سايت وجود دارد براي ايران از بين مي‌رود به خصوص قسمت ساپورت. كار زيادي روي اين وب‌سايت انجام شده تا احترام لازم ‌را به مشتري بگذارد. مثلاً سعي شده ترجمه مناسب، با لغات مصطلح و رايج در اختيار كاربر گذاشته شود. اين كار شروع شد تا اينكه برخورديم به قضيه ركود جهاني كه 9 ماه كار ما را عقب انداخت. اما در حال حاضر همه چيز با شيب مثبت پيش مي‌رود.

• فرمايشات شما اتفاق مثبت و خوبي است. به ويژه اينکه ما حضور شما را داريم و اين نشان مي‌دهد که سوني اريکسون مي خواهد از بازار ايران حمايت کند و حضور خود را به صورت رسمي نشان دهد ولي آيا سوني-اريكسون در تهران دفتر دارد؟
خير

• آيا مي‌خواهد كه داشته باشد؟
ببينيد اگر مشكلات سياسي وجود نداشت ما سال‌ها قبل در ايران بوديم. اگر الان ما در بازار ايران نيستيم دليل بر اين نيست كه ايران براي ما مهم نيست. مي‌خواهم بگويم مشكل ما اقتصادي نيست و به محض اينکه فضا تلطيف شود آماده باز کردن دفتر در ايران هستيم. ولي خوب با دفاتر سوني و اريكسون در ارتباطيم و از كمك‌هاي آنها استفاده مي‌كنيم.

• آيا برنامه زماني خاصي براي باز کردن دفتر ايران داريد؟
نه هيچ برنامه زماني خاصي وجود ندارد چون سوني اريکسون در اين زمينه تصميم گيرنده نيست. ما نمي‌توانيم در خصوص وضعيت جهان تصميم‌گيري کنيم.

• نماينده‌هاي رسمي ‌شما در حال حاضر در ايران چه كساني هستند؟
ما چهار نماينده رسمي در ايران داريم: پارس تلون، پارس سيتادل، پارس كامتل و پارس نيكاتل.

• يعني اين چهار نماينده هم در حوزه گوشي فعالند هم لوازم جانبي؟
در حوزه گوشي بله ولي در حوزه لوازم جانبي بايد تصميم‌گيري شود.

• در حال حاضر براي عرضه لوازم جانبي نماينده رسمي‌ داريد؟
خير

• مزيت افزايش نمايندگان را در چه مي‌بينيد؟
به يك چيز توجه كنيد. ما براساس قوانين اتحاديه اروپا كار مي‌كنيم. چون دفتر مرکزي سوني-اريكسون در لندن است بر اساس قوانين تجارت ما آزادي كامل را براي كساني كه از ما خريد مي‌كنند به وجود مي‌آوريم. ما به مشتري كالايي را كه از ما مي‌خواهد مي‌فروشيم. وقتي هم كه وارد بحث عمده فروشي مي‌شويم شرايطي را مي‌گذاريم كه متقاضيان بايد آن شرايط را داشته باشند تا تبديل به عمده فروش محصولات ما شوند. البته چون شركت‌ها در جاهاي مختلف دنيا هستند ممكن است نحوه كارشان متفاوت باشد. سوني-اريكسون با توجه به قوانين اتحاديه اروپا كار مي‌كند و ما محدوديتي براي تعداد نمايندگانمان نداريم. طبيعتاً معيارهاي خاص خودمان را داريم ولي محدوديت نداريم. ما مي‌خواهيم از پتانسيل‌هايي كه در بازار وجود دارد استفاده كنيم. چون فكر مي‌كنيم از تمام پتانسيل‌ها استفاده نشده است. بخشي از اين باز مي‌گردد به كانال‌هاي توزيع و فروش با توجه به وضعيت بازار زماني اين تعداد را زياد مي‌كنيم زماني هم ممكن است كم كنيم.

• سوني-اريكسون در بخش لوازم جانبي از تنوع و تكثير خوبي نسبت به برندهاي ديگر برخوردار است ولي اين حضور در بازار ايران كم‌رنگ است چرا وضع اين گونه است؟
ما قبلاً براي لوازم جانبي توزيع كننده رسمي‌ داشتيم ولي الان نداريم. همان طور كه مي‌دانيد كانال فروش لوازم جانبي با كانال فروش موبايل فرق دارد. چون برخورد و رفتار مشتري هم در خريد گوشي و لوازم جانبي فرق مي‌كند. اين در بازار ايران هنوز به خوبي جا نيفتاده است. در بحث لوازم جانبي، ايران يك بازار توسعه نيافته است. مشتريان به شكل حرفه‌اي در بازار دنبال لوازم جانبي نيستند ولي بسيار دوست دارند با موبايل كار كنند. خوب اين براي توزيع كننده مشكل به وجود مي‌آورد. اين توسعه نيافتگي كه مي‌گويم مربوط به مشتري نيست. مربوط به كل بازار است مربوط به فروشگاه‌ها است. فروشگاه‌ها هنوز لوازم جانبي به عنوان يك منبع فروش مهم نگاه نمي‌كنند. اين به اين معني است كه اگر صرفاً وقت خود را روي توزيع لوازم جانبي بگذاريد، جاي پاي كمي‌ در بازار خواهيد داشت. قبلاً اين كار انجام شد ولي موفق نبود. لوازم جانبي در بازار ايران كم‌رنگ است حال آنكه حاشيه سود بالايي دارد چه براي توليد كننده چه براي توزيع كننده. پس بايد به بازار برگرديم. چون بازار تقاضا را مي‌سازد و تقاضا هم بازار را. اگر تقاضا به شكل هدفمند به وجود آيد حتما توزيع كنندگان دست به كار خواهند شد.

• شما لوازم جانبي متنوعي داريد. شايد يك دليل اين اتفاق برمي‌گردد به اينكه شما تبليغات كافي و مناسبي براي معرفي محصولات خود به مشتري انجام نداده‌ايد؟ آيا حالا كه در ايران كار خود را شروع كرده‌ايد برنامه‌اي براي اين مشكل داريد؟
اگر به آگهي‌هاي جديد ما توجه كنيد اكثراً گوشي با هدست بلوتوث نمايش داده مي‌شود. خوب ما در قالب تبليغ پيشنهاد خودمان را براي استفاده از لوازم جانبي به مشتري ارائه مي‌دهيم. طبيعتاً هميشه نمي‌توانيم اين كار را بكنيم. در نقاط مختلف دنيا وقتي گوشي فروخته مي‌شود آن را Bundling مي‌كنند با وسايل مختلف مثل شارژر همراه ماشين كاركيت و ... يا در داخل بسته‌بندي گوشي قرار داده مي‌شود يا با چسب به جعبه گوشي چسبانده مي‌شود. اين اتفاق در همه جاي دنيا مي‌افتد ولي در ايران خير.

چرا، چون شما در ايران قاچاقچي داريد كه وقتي محصول را وارد مي‌كند بسته را باز مي‌كند و اين پكيج را به هم مي‌ريزد. اين مشكل بازار ايران است. هم مغازه‌دارها و هم كساني كه از كانال‌هاي غير مجاز گوشي را وارد مي‌كنند از داخل جعبه اين وسايل و لوازم جانبي را خارج مي‌كنند و اين تمام برنامه شما را خراب مي‌كند. در مكزيك 60 تا 70 درصد گوشي‌ها با Bundle عرضه مي‌شود پس يك بازار عالي در آنجا حاكم است. ولي در ايران هنوز اين فرهنگ به وجود نيامده كه گوشي را با همه وسايل آن بفروشند حتي مشتري هم اين را از مغازه‌دار نمي‌خواهد. كافيست وقت خريد به روي جعبه نگاه كند و محتويات همراه جعبه را ملاحظه كند و آن را از فروشنده بخواهد. در نقاط مختلف دنيا و تمام برندهاي گوشي با اين چيزها عرضه مي‌شود ولي در ايران 90 درصد بسته‌ها بدون وسايلي كه توليد كننده گذاشته عرضه مي‌شود.

• خوب تصور نمي‌كنيد با نظارت سوني-اريكسون و نماينده‌هاي شما اگر مراكزي راه‌اندازي شود كه خودتان مستقيماً اين لوازم را بفروشيد لوازم جانبي همراه گوشي به دست مشتري مي‌رسد؟
ما اين كار را كرديم. به عنوان مثال الآن شرکت پارس سيتادل در نبش پاساژ علاء‌الدين فروشگاه خودش را دارد و محصولات را با تمامي محتويات موجود در بسته‌بندي مي‌فروشد. همينطور پارس كامتل و پارس نيكاتل هم در فروشگاه‌هاي خود در بازار موبايل ايران همين كار را مي‌كنند. اگر شما از آنها خريد كنيد با تمام لوازم جانبي گوشي را به شما مي‌فروشند. البته به مشتري هم بستگي دارد. مثلاً شما گوشي را مي‌فروشيد 300 هزار تومان مغازه بغلي شما گوشي قاچاق را 230 هزار تومان مي‌فروشد. مشتري به سراغ دومي‌ مي‌رود و مي‌گويد 70 هزار تومان به نفع من است و من لوازم جانبي را نمي‌خواهم. خوب اين كار مشتري بازار را خراب مي‌كند. بازار ايران طوري است كه هر گونه ابتكار عمل را از توليد كننده سلب مي‌كند. شما هر چقدر تلاش كنيد و هر ارزش افزوده‌اي در گوشي به كار ببريد باز مشكل به وجود مي‌آيد. البته اين به گوشي خلاصه نمي‌شود. در قطعات ديگر سخت‌افزاري IT هم اين طور است.

• البته جو عمومي‌ كم‌كم به اين سمت مي‌رود كه كانال رسمي‌ فروش رسمي‌ جاي خود را باز مي‌كند. آيا شما تلاشي براي باز كردن بحث accessories در بازار ايران مي‌كنيد؟ همچنين برنامه‌اي براي داشتن show room داريد؟
در مورد لوازم جانبي خوب وقتي گوشي را تبليغ مي‌كنيم در قالب تبليغ لوازم جانبي مورد نظرمان را به مشتري پيشنهاد مي‌دهيم. اما اينكه بخواهيم به شكل مجزا به آن بپردازيم خير. يعني هيچ برندي اين كار را نمي‌كند. در مورد ارتباط با مشتريان و ايجاد show room بايد بگويم سوني-اريكسون در اين مورد در دنيا محدود كار كرده در تمام خاورميانه شما يك مغازه سوني-اريكسون نداريد. پس ايران هم مستثني نيست. در ايران ما با كمك توليد كننده‌هايمان اين كار را مي‌كنيم. كامتل اين كار را كرده، نيكاتل هم در صدد است. در يك show room كامل شما مي‌رويد گوشي را برمي‌داريد. كار مي‌كنيد. فعلاً در تهران هست. با سرمايه‌گذاري توزيع كنندگان مي‌توانيم در سراسر ايران اين كار را بكينم.

• اغلب گوشي‌هاي شما منوي فارسي دارد ولي صفحه كليد فارسي و يا دفترچه راهنماي فارسي ندارد چرا؟
مشكل قاچاق است. مثلاً گوشي را براي تست پيش ما مي‌آورند منوي فارسي و دفترچه فارسي صفحه كليد فارسي دارد ولي گوشي شما از منطقه ديگر آسيا قاچاق مي‌شود و به خاطر همين زبان مالزيايي يا چيني را در آن مي‌بينيد. مثلاً ما در روي ساتيو Google translate فارسي داريم ولي چون چيزي كه وارد ايران مي‌شود از كانال قانوني وارد نشده تمام ويژگي‌هايي كه براي زبان فارسي پياده شده را نخواهيد داشت.

• البته گوشي‌هايي هم كه از طريق نمايندگي قانوني شما خريداري مي‌شود اين مشكل را دارد. يعني دفترچه راهنماي فارسي ندارد. صفحه كليد فارسي هم ندارد. نهايتاً صفحه كليد عربي دارد. اين مشكلاتي كه شما گفتيد براي برندهاي ديگر هم هست ولي آنها اين دفترچه راهنماي فارسي و صفحه کليد فارسي دارند.
دو تا دليل دارد. يكي اينكه ما منطبق‌سازي گوشي با ايران را كم‌كم انجام مي‌دهيم هنوز براي تمام گوشي‌ها كامل نشده. البته در مورد گوشي‌هاي لمسي راحت‌تر است چون صفحه كليد ندارد. شما در ساتيو كيبرد فول فارسي داريد به شرط اينكه قاچاق نشده باشد و از آسيا پاسيفيک نيايد. دليل ديگر اين است كه بعضي وقت‌ها خود مشتريان صفحه كليد فارسي نمي‌خواهند. صفحه كليدهاي لاتين در بازار كمي‌ گران‌تر از فارسي فروخته مي‌شود چون عده‌اي دوست ندارند صفحه كليدشان شلوغ باشد و مي‌گويند ما اصلاً استفاده نداريم. پس به بازار هم بايد دقت كنيد.

• در كنار آن هم كساني هستند كه اس‌ام‌اس فارسي مي‌فرستند، جست‌وجوي فارسي مي‌كنند و از اينترنت استفاده مي‌كنند. در مورد دفترچه راهنماي فارسي هم موضوع به همين منوال است.
البته ما ديگر دفترچه راهنماي فارسي نداريم. دفترچه راهنما در داخل گوشي است در قسمت help.

• اگر واقعاً در داخل يک گوشي دفترچه راهنما نباشد بحثي نيست ولي اگر داخل بسته‌بندي يک گوشي دفترچه راهنماي انگليسي و عربي باشد به عنوان يک کاربر ايراني انتظار دارم دفترچه راهنماتي فارسي هم باشد.
اين درخواست معقولي است. اگر چنين باشد تلاش مي‌کنيم تا دفترچه راهنماي فارسي هم قرار دهيم ولي تا جايي که من مي‌دانم در گوشي‌هاي جديد دفترچه راهنما حذف خواهد شد.

• سرويس‌هاي ارزش افزوده‌‌اي مانند Navigation وارد شده که خيلي از برندها دارند و نقشه كامل ايران و تهران را هم دارند. اکثر گوشي‌هاي جديد سوني اريکسون مجهز به GPS هستند ولي سرويس‌هاي مسيريابي که بر روي گوشي‌هاي سوني اريکسون وجود دارد نقشه‌هاي ايران را در خود ندارند. آيا سوني-اريكسون برنامه‌اي براي ارائه اين سرويس‌هاي مسيريابي براي ايران ندارد؟
ما در گوشي‌هايمان سيستم Google map را گذاشته‌ايم با يك سري نرم‌افزارهاي اختصاصي براي navigation كه اطلاعات لازم را به شما نمايش مي‌دهد. حتي گوشي‌هاي W995 نرم افزاري براي بدنسازي دارد كه با GPS كار مي‌كند. منتها واقعيتي است كه در تمام دنيا اين طور است كه نمي‌آيند نقشه كامل را به شما بدهند. چون فرض بر اين است كه كمترين سرويس‌دهي كه مي‌تواند وجود داشته باشد GPRS است. كه خودش نقشه را دارد. پس چه لزومي‌ دارد كه روي گوشي آن را بريزيم. GPS هم از طريق ماهواره است. متأسفانه ايران از اين لحاظ خيلي براي كاربر مشكل به وجود مي‌آورد. يا حالا براي مردم در مورد GPRS اطلاع‌رساني كافي نشده يا ممکن است شبکه پوشش نداشته باشد. بايد ببينيم بازار چقدر احتياج دارد. اينكه بقيه اين كار را مي‌كنند لزوماً به اين معني نيست كه همه به آن نياز زيادي دارند. گوشي‌هاي ما ويژگي‌هاي بهتري دارد كه آنها را مي‌توانم به مردم بگويم ما همه چيز را نمي‌توانيم به مردم بدهيم.

• شما در ساتيو نرم‌افزار Wisepilot داريد اين برنامه Navigation است. پس يعني شما اين نکته را ديده‌ايد که اگر يک کاربر يک گوشي 12 مگاپيکسلي مثل ساتيو مي‌خرد قاعدتاً به سرويس Navigation هم احتياج دارد. ولي اين سرويس نقشه شهرهاي ايران را در خود ندارد. آيا شما اين را هم در نظر داريد كه نقشه ايران را هم بگذاريد؟
يك زماني ما تصميم مي‌گيريم يك كاري را بكنيم ولي مي‌بينيم كه نمي‌توانيم. اين مشكل شامل ايران و چند كشور ديگر مي‌شود. مثل اين است كه اكثر كشورهايي كه اين نرم‌افزارها را توليد مي‌كنند آمريكايي‌ها هستند و اجازه ندارند كه نقشه ايران را روي آن نرم‌افزار كار كنند. اينكه اسم ايران را در جايي بزنيم مشكل نيست مشكل زماني به وجود مي‌آيد كه با ايران يك تراكنش مالي صورت مي‌گيرد و چون بيشتر نرم‌افزارهاي سوني-اريكسون از آمريكا مي‌آيد مشكل‌دار خواهد بود. مثلاً سال آينده كه گوشي‌هاي ما با ويندوز موبايل يا آندروئيد خواهد آمد من كاري نمي‌توانم بكنم. چون هر دو شركت مايکروسافت و گوگل آمريكايي هستند.

• در مورد سيستم Navigation شايد واقعاً كاربر زيادي نداشته باشد ولي وقتي عرضه مي‌كنيم كاربر مي‌داند كه شما اين سرويس را مهم دانسته‌ايد. تصور نمي‌كنيد اين نوعي بردن بازار است؟
ما برگ برنده‌مان را در سطح جهاني عرضه كرده‌ايم. ببينيد در تبليغات ساتيو هيچ جا نمي‌بينيد كه بگوييم دوربين 12 مگاپيكسلي دارد. شايد به نظر عجيب بيايد ولي اين دليل دارد. اينكه ما دنبال فروختن سخت‌افزار به مردم نيستيم.

ما به دنبال فروختن يك بسته مجموعه سخت‌افزار و نرم‌افزار هستيم. حالا بدشانسي ما در ايران چيست. شما در مورد Navigator صحبت مي‌كنيد من در مورد فيس بوك، توئيتر و يوتيوب صحبت مي‌كنم. من اگر بخواهم در ايران بيلبورد تبليغاتي بزنم بايد جاي اينها را سفيد بگذارم چون فيس بوك، توئيتر و يوتيوب در ايران فيلتر است. پس تبليغ من در ايران آن چيزي كه همين تبليغ در مونيخ يا در دبي مي‌رساند را عرضه نمي‌كند. اين كار ما را خراب مي‌كند. سوني-اريكسون بيشتر از همه روي نرم‌افزارها كار مي‌كند شعار ما سرگرمي‌ و ارتباطات است دليل اينكه شما اين برگ برنده را نمي‌بينيد به اين دليل است كه اين مشكلات در ايران وجود دارد. ضمناً فيس بوك، توئيتر، و يوتيوب در كنار Navigator بيشتر طرفدار خواهد داشت ولي من نمي‌توانم آن را در ايران مطرح كنم.

• در مورد PlayNow Arena آيا به دنبال تأمين برنامه‌هاي کاربردي فارسي بوده‌ايد؟
ما با providerها وارد بحث شديم كه از contentهاي موجود استفاده كنيم شامل گيم، ورزش، فكس و... باز هم مشكل اينجاست كه ما از contentهايي نمي‌توانيم استفاده كنيم كه براي اين patent نمي‌شوند. كمپاني هم كه اين محصولات را توليد مي‌كند حاضر به patent كردن آن براي ايران نيست. اين شامل 95 درصد بازي‌ها و موارد ديگر است. شما مي‌دانيد منبع نرم‌افزار دنيا در آمريكاي شمالي است پس ما كاري نمي‌توانيم بكنيم. خوب ما امكان‌سنجي مي‌كنيم كه چقدر بازار ايران ارزش دارد كه براي آن كار منحصر به فرد انجام دهيم. ما دوست داريم اين كار را بكنيم اما مشكل اينجاست كه در ايران به اندازه كافي content نداريم . مثلاً بازي طرفدار زيادي دارد ولي من اجازه استفاده آن را ندارم. كلي از اتفاقاتي كه بايد بيفتد و نمي‌افتد مربوط به دلايل سياسي مي‌شود كه ما هيچ كنترلي روي آن نداريم.

• در نمايشگاه تله‌کام امسال خيلي از شركت‌ها شروع كرده بودند به نوشتن و طراحي نرم‌افزار. شايد شما هم بتوانيد چنين كاري بكنيد. مثلاً براي تأمين محتوا از داخل ايران، فراخواني بگذاريد يا با برگزاري مسابقه اين كار را بكنيد.
مردم ايران مردمي‌هستند كه نشان دادند خوب با كامپيوتر و موبايل آشنا هستند و تجربه اپراتورها هم نشان داده كه خوب content مي‌فروشند پس در اين زمينه شكي نيست. مهم اين است كه چقدر developerهاي محلي مي‌توانند روي اين قضيه كار كنند. اين كاري كه شما مي‌گوييد ما در تمام دنيا انجام مي‌دهيم. پيشنهاد خوبي است كه ما بتوانيم كساني را كه در ايران روي اين قضيه كار مي‌كنند را شناسايي و به شبكه جهاني وصل كنيم. برندهاي ديگر در اين زمينه مانند ما كار كردند البته در خارج از كشور. ولي در داخل كشور اتفاقي در مورد firmware و يا applicationهاي موبايل نيفتاده است. ما كساني را داريم كه براي شركت‌هاي خارجي كار مي‌كنند و در داخل ايران هستند ولي چون به صورت رسمي‌ نيست مشكلي پيش نمي‌آيد اما به محض اينكه اين فعاليت بخواهد رسمي‌ شود بحث تحريم مشكل‌ساز خواهد بود.

• در مورد راه‌اندازي call center فارسي هم توضيحاتي بفرماييد.
ما به دنبال راه‌اندازي call center فارسي زبان بوديم ولي نه در داخل ايران. روش ما اين بود که مشتري با گرفتن يک شماره داخل ايران به مرکز تماس ما در خارج از کشور وصل شود ولي متأسفانه مقامات به ما اجازه ندادند تا از اين شماره‌ استفاده كنيم. اين كار قرار بود 3 سال قبل انجام شود ولي اجازه آن را پيدا نكرديم. حالا من نمي‌خواهم دقيقاً بگويم که قرار بود اين شماره به کجا و چگونه وصل شود. در هر حال راه حل‌هاي ديگري وجود دارد كه ما آن را پيگيري مي‌كنيم. اما نمايندگان ما هر گونه امكاناتي را دارند تا هر وقت مشكلي براي هر كس پيش آمد، آن را برطرف كنند به شرطي كه گارانتي گوشي اصل باشد. البته امكان تماس مستقيم وجود ندارد ولي در تلاش هستيم اين کار را انجام دهيم.

• شما فكر مي‌كنيد در ميان برندها در ايران در چه جايگاهي هستيد؟
بايد تعريف خودمان را از مردم مشخص كنيم. مردم شامل سنين مختلف با شرايط مختلف هستند ولي من فكر مي‌كنم در بازار هدفي كه داريم خيلي موفقيم. شعار ما سرگرمي و ‌ارتباطات هست كه بازار هدف خاصي دارد. گوشي‌هاي ما مجموعه بسياري از برتري‌هاست. خيلي سخت است كه بگوييم در بازار چه كسي بهتر است اما ما در بازار هدفمان جاي خوبي داريم و سوني-اريكسون در بازار ايران جاي پاي قوي‌اي دارد.

• شما در نمايشگاه تله­كام شركت كرديد؟ نظرتان در مورد نمايشگاه چه بود؟
نمايشگاه بايد جايي براي برقراري ارتباط بين مخاطب و برندها باشد. مستقيماً با برند در تعامل باشد. نمايشگاه جاي خوبي خواهد بود ولي سال ديگر من شركت نخواهم كرد چون محدوديت‌هاي عجيب و غريبي در اين نمايشگاه بود. چون ما در مورد موبايل صحبت مي‌كنيم موبايل مربوط به كل جامعه مي‌شود جامعه‌اي كه 60 درصد آن زير 25 سال است. ما كارهاي زيادي داشتيم كه نگذاشتند انجام بدهيم. مسابقه، كنفرانس، ايجاد محيط سرگرمي ‌براي بازديدكننده‌ها از كارهايي بود كه مي‌خواستيم اجرا كنيم ولي اجازه ندادند. حتي اجازه قرعه‌كشي هم نداشتيم. تقريباً همه چيز ممنوع بود كه اين خيلي عجيب و غريب بود و مسائل ديگر... .

ما تنها برندي بوديم كه خودمان آمديم و غرفه بزرگي گرفتيم فكر مي‌كنم در اين بحران جهاني كه كسي پول خرج نمي‌كند ما آمديم و اين را بايد ارزش مي‌گذاشتند. ولي دست و پاي ما را بستند. كلي از هداياي ما در گمرك متوقف شد. هدايايي كه مال مردم بود. اين باعث مي‌شود كه من براي سال آينده تجديد نظر كنم. من مطمئنم كه مردم از حضور خود سوني-اريكسون در نمايشگاه خوشحال بودند. من فكر مي‌كنم دولت بايد كاري كند كه شركت‌ها ترغيب شوند نه اينكه منصرف شوند. هزينه غرفه‌ها هم خيلي زياد بود. جالب است بدانيد هزينه ارزي غرفه‌ها از هزينه نمايشگاه جيتكس بالاتر بود. جيتكسي كه 130 كشور دنيا بازديد كننده دارد آن هم با آن امكانات كه آنجا ارائه مي‌دهند را مقايسه كنيد با بازديدكنندگان ايران و امكاناتي كه اينجا مي‌دهند!! اصلاً قابل مقايسه نيست. ما به برگزار كننده نمايشگاه انتقال داده‌ايم اميدواريم تا سال آينده اين اشتباهات برطرف شود.

• برنامه‌هاي آتي شما براي بازار ايران چيست؟
من مي‌خواستم در مورد سبد کالاي سوني اريکسون در سال آينده صحبت کنم. همان طور که گفتم ما تعداد کالاي محدودتري خواهيم داشت و سعي کرده‌ايم سلايق مختلف جامعه را ببينيم. بازار به سمت گوشي‌هايي پيش مي‌رود که صفحه نمايش لمسي دارند. ما هم گوشي‌هاي متعددي با صفحه نمايش لمسي و با سيستم عامل‌هاي مختلف خواهيم داشت و اين انتخاب را به کاربر مي‌دهيم تا بتواند مناسب‌ترين گوشي را براي خود انتخاب کند. گوشي با صفحه نمايش لمسي کوچک، گوشي با صفحه نمايش لمسي بزرگ، گوشي با صفحه نمايش لمسي و صفحه کليد فيزيکي، با سيستم عامل آندروئيد، ويندوز موبايل، سيمبين يا سيستم عامل خود سوني اريکسون که مبتني بر جاوا است و همچنين گوشي‌هايي که صفحه نمايش لمسي ندارند براي کساني که بيشتر از گوشي خود براي ارتباطات استفاده مي‌کنند البته ما هميشه عنصر سرگرمي را هم به گوشي‌هاي خود اضافه مي‌‌کنيم.

دو گوشي جديد به نام‌هاي الم (Elm) و هيزل (Hazel) به تازگي معرفي شد‌ه‌اند که بسيار شبيه به هم هستند ولي يکي کشويي است و ديگري نه. هر دوي اين گوشي‌ها دوربين‌هاي قوي دارند و مطمئن هستيم با قيمت مناسب در اختيار کاربران قرار مي‌گيرند. ما به سبد محصول خود بسيار اميدواريم و فکر مي‌کنيم بتوانيم براي تمامي سلايق محصولات مناسبي را داشته باشيم. بر اين اساس من فکر مي‌کنم که سال آينده سال موفقي براي سوني اريکسون باشد. نكته آخر اينکه براي بازار ايران يک سري فعاليت‌هاي ويژه انجام خواهد شد. ما براي کاربران ايراني يک سري امکانات براي جام جهاني فوتبال که حامي رسمي آن هستيم فراهم خواهيم کرد. امکاناتي را در زمينه مسابقات تنيس که در منطقه انجام مي‌شود فراهم مي‌کنيم و تلاش خواهيم کرد هر اتفاق مهمي که در منطقه مي‌افتد و سوني اريکسون جزئي از آن است را براي مردم ايران قابل استفاده کنيم. اميدوار هستم که مشکل قاچاق گوشي حل شود چرا که ما در حدي مي‌توانيم براي بازار ايران کار کنيم که از آن درآمد اثبات شده داشته باشيم.

وقتي که نتوانيم از مجاري قانوني که تحت کنترل ما هستند نياز بازار را تأمين کنيم، بودجه‌اي که بايد صرف مصرف کننده ايراني شود رهسپار کشوري مي‌شود که گوشي از آن به ايران قاچاق شده! و اين در نهايت به زيان کاربر ايراني است. چرا که کاربر گوشي را مي‌خرد که گارانتي درستي ندارد، ممکن است اجزاي داخل آن که ما مي‌خواهيم به کاربر بدهيم با گوشي نباشد، از زبان فارسي پشتيباني نکند و در نهايت يک سري سرويس‌هاي ارزش افزوده مثل تورنمنت‌هايي که بايد براي خريداران برگزار شود را هم از دست مي‌دهد. من اميدوارم مسئولين فکري اساسي براي اين معضل بکنند چرا که همه از اين موضوع زيان مي‌بينند. توزيع کنندگان قانوني علاوه بر پرداخت حقوق معين شده در قانون و پرداخت دستمزد پرسنل بايد با قاچاقچياني مبارزه کنند که با کمترين هزينه و بدون پرداخت حقوق قانوني گوشي‌هاي خود را به بازار عرضه مي‌کنند.

منبع: دنیای کامپیوتر