شاخص «عامل بودن» به دین در جامعه پایین آمده است

مدیر کل دفتر مطالعات و رصد فرهنگی معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات تاکید کرد: دین‌باوری و دینداری در نمود کلان جمعیتی خود، همچنان وجه مشخصۀ غالب و پایدار جامعۀ ایرانی بوده و هست.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، داود میرزایی در گفتگویی پیرامون وضعیت دینداری جوانان افزود: نقشی که دین در جامعه بر عهده دارد و نیز تأثیر آن در جامعه، به میزان تعهد و پای‌بندی افراد آن جامعه بستگی دارد. یکی از راه‌های سنجش این میزان، تحقیق در عقاید، و شناخت مناسک‌ دینی موجود است.

وی ادامه داد: پس از انقلاب اسلامی، به تبع تحولاتی که در ارزش‌های موجود رخ داد، نقش دین، چه در بعد اجتماعی و چه در بعد فردی، متحول شد. فارغ از تحلیل‌های مثبت و منفی و نگرش‌های خوش‌بینانه و بدبینانه در این‌باره می‌توان گفت وضعیت‌ دین‌داری جامعه به خصوص جوانان را با رویکردی به نام «بی‌شکلی دین‌ورزی» می‌توان تبیین و تشریح‌ کرد.

میرزایی مقدم تصریح کرد: دین‌باوری و دینداری در نمود کلان جمعیتی خود، همچنان وجه مشخصۀ غالب و پایدار جامعۀ ایرانی بوده و هست. فراتحلیل پیمایش‌های انجام گرفته و تحقیقات متعدد، طی چند دهۀ گذشته، این گفته را تأیید می‌کنند.

وی با بیان این که درصد بالایی از مردم در پیمایشها اظهار کرده‌اند که خود را در مجموع قائل و عامل به دین می‌دانند، تاکید کرد: عواملی مانند «رسانه‌ای و ارتباطیِ» دنیای امروز نیز در مجموع بازتابی از فرایندهای عرفی شدن هستند و تأثیرات خاص خود را دارند.

مدیر کل دفتر مطالعات و رصد فرهنگی سازمان اضافه کرد: طبق تحقیقات انجام شده، هرچه سن جوانان دانشجو افزایش می‌یابد، دینداری آنها ضعیف‌تر می‌شود و آنها تمایل کمتری به انجام مناسک و شعائر دینی نشان می‌دهند و حضورشان در نهادهای دینی نیز کمتر می‌شود. شواهدی تجربی از بی دین شدن جمعیت جوانان در مقیاس کلان وجود ندارد. پس این تلقی عمومی که جوانان از دین بر می‌گردند چندان دقیق و مبتنی بر شواهد پژوهشی نیست.

وی یادآور شد:شاید منشأ این نوع تلقی شایع، چیز دیگری است و آن، تحول در سرمشق‌ها و الگوهای دین‌ورزی جوانان است. حسّ و حال و تجربۀ دینی در زندگی به نحوی از انحاء در جوانان وجود داشته و از سوی آنها اظهار شده است. پدیده‌های ضد دینی و حتی بی دینی در میان جوانان در اقلیت قرار دارد.

میرزایی مقدم افزود: پژوهش‌های متعددی حاکی از آن است که دین‌ورزی در ایران تا جایی‌که بحث بر سر «قائل بودن» به دین است، همچنان در حد بالاست ولی چون نوبت به «عامل بودن» به دین می‌رسد، شاخص پایین می‌آید. بویژه شاخص انجام اعمال جمعی عبادی پایین‌تر است.