چه کسانی از قاچاق سیگار سود می برند؟

پارسینه، براساس اعلام شركت دخانیات مصرف سالانه سیگار در كشور 60 میلیارد نخ است كه بین 30 تا 40 درصد آن مربوط به سیگارهای قاچاق است. به عنوان مثال در سال 1389 بالغ بر 20 ميليارد نخ سيگار به كشور قاچاق شده و این نشان می دهد حجم وسیعی از سیگارهای مصرفی در کشور از مبادی غیر قانونی وارد کشور می شود.

در بین کشورهای دنیا ایران و برمه دو كشوری هستند كه بیشترین میزان قاچاق سیگار را به خود اختصاص داده‌اند.

در این میان حجم قابل‌‌توجهی از گردش مالی 350 میلیارد دلاری سیگار در جهان به ایران تعلق دارد که آن هم نه از طریق قانونی كه توسط قاچاق صورت می‌گیرد.

اهمیت این موضوع آنجاست که قاچاق سیگار علاوه بر منفعت کلانی که برای قاچاقچیان ایجاد می کند، کشور را از درآمدی که واردات رسمی و قانونی سیگار برای کشور دارد، محروم می کند. چرا که سهم هر ایرانی از دود كردن سیگار به 833 نخ در سال رسیده است و اگر این سیگارها از مبادی رسمی وارد کشور شود می تواند درآمد قابل توجهی را نصیب کشور کند.

در مقابل افزايش توليد و صادرات سيگار که بارها گفته شده از برنامه‌هاي اصلي شرکت دخانیات است، از راه های موثری است که می تواند تا حد زیادی جلوی قاچاق سیگار را بگیرد.

اما این سوال وجود دارد که علیرغم وجود اطلاعات روشن در مورد میزان قاچاق سیگار به کشور و این نکته که بيش از نيمي سيگارهاي قاچاق موجود در كشور از طريق مرزهاي غربي وارد كشور می شوند، چرا برخورد قاطعی با این شبکه عظیم قاچاق در کشور صورت نمی گیرد؟

البته هر از گاهی اخباری در مورد کشف محموله های سیگار قاچاق در مرزهای شرقی یا غربی به گوش می رسد اما هیچ گاه این برخوردها از چنان قاطعیتی برخوردا نبوده که منجر به کاهش قابل توجه قاچاق سیگار به کشور شود. اگرچه براساس آمار رسمی قاچاق سیگار به دلیل افزایش حجم واردات رسمی، كاهش یافته و برعكس، ثبت سفارش واردات افزایش یافته‌است.

به نظر می رسد حاشیه سود بالای قاچاق سیگار برای قاچاقچیان مهمترین عاملی است که مانع از موفقیت در مبارزه با قاچاق این محصول می شود. البته براساس اعلام نظر کارشناسان امر تعرفه بالای واردات رسمی سیگار و عدم وجود برنامه‎ریزی گسترده در جهت مبارزه با قاچاق، از دیگر عوامل موثر بر تداوم قاچاق سیگار به کشور است، به ویژه اینکه سود بالای قاچاق سیگار در کشور ناشی از تعرفه بالای واردات رسمی این محصول است و تا زمانی که سود قاچاق سیگار مانند قاچاق مواد مخدر بالا باشد در زمینه مبارزه با قاچاق آن موفقیت چشمگیری حاصل نخواهد شد.

چندی پیش نیز یکی از نمایندگان مجلس از قاچاق ۱۶ نوع سیگار مارلبرو در کشور انتقاد کرده و گفته بود که تمام این نوع سیگار به صورت قاچاق در ایران وجود دارد و هولوگرام هم ندارد.

به گفته حسین طلا، حدود 6 تا 7 میلیارد نخ سیگار مارلبرو در سال در کشور مصرف می‌شود که این تعداد نخ سیگار به روایتی حدود 600 تا 700 تریلی می‌شود، زیرا هر تریلی یک هزار کارتن را شامل می‌شود و هر کارتن 10 هزار نخ سیگار را شامل می‌شود.

براساس آمار موجود سیگار مارلبرو با تقاضای قابل توجهی در کشور رو به روست و یا باید به شدت با ورود غیرقانونی آن برخورد کرد و یا امکان ورود آن را از طرق قانونی فراهم کرد تا قاچاق آن برای قاچاقچیان سیگار به صرفه نباشد.

حجم موجود سیگارهای مارلبرو، نشان از ورود هفته‌ای 3 تریلی از این سیگار به کشور دارد ورود این برند به کشور، فقط از یک مسیر انجام نمی‌شود و این قاچاقچیان از خلاءهای رسمی موجود از مبادی رسمی کشور، برای وررود این کالا سوء استفاده می‌کنند.

ورود بی‌رویه سیگار قاچاق نارضایتی شركت‌های تولیدكننده داخلی سیگار را هم در پی داشته چرا که طبعا این امر به‌طور مستقیم بر عملكرد این شركت‌ها تاثیرگذار خواهد بود.

در نهایت با توجه به این واقعیت که حدود 12 درصد جمعیت 15 تا 64 سال در کشور به‌طور روزانه سیگار مصرف می کنند و سالانه بیش از هزار میلیارد تومان سرمایه ملی از این طریق مصرف می شود، باید راهکار سازمان یافته و مشخصی برای مبارزه با قاچاق این کالا یا به حداقل رساندن سیگار قاچاق موجود در بازار اندیشیده و کشف شود که چه کسانی از قاچاق سیگار سود می برند و قاچاق آن را تسهیل می کنند، چرا که قاعدتا برای کسی که سیگار دود می کند فرقی نمی کند که این سیگار از مبادی رسمی و قانونی به کشور آمده یا قاچاقچیان سیگار آن را به دستش رسانده اند.