.svg)
آمریکا در رویای تجزيه خاورميانه
پارسینه: تحولات يكي دو سال اخير در منطقه كرد نشين عراق و همچنين سوريه نشانه هايي از تجزيه در منطقه به نمايش گذاشته كه مي تواند سه كشور تركيه، عراق و سوريه را هدف بگيرد.
پارسینه - رضا پویا: بازسازي، تعريف جديد و بازي هاي تازه را بايد در خاورميانه جدي گرفت. در اين ميان مقوله «تجزيه» و زخم هايي كه از آن در منطقه به جا مي ماند، از همه مهمتر است. وقتي آمريكا در پي يك ائتلاف غربي در 20 مارس 2003 به عراق حمله كرد از ميان بحث هاي علمي و سياسي، سه فرضيه بيش از همه خود را نمايش گذاشت.
1. حمله براي تسلط بر نفت: اين فرضيه به خاطر كيفيت و كميت بسيار بالاي نفت عراق كه بخش هايي بسياري از آن دست نخورده و بكر باقي مانده است، مورد توجه قرار گرفت. به خصوص كه آمريكا به دنبال كم كردن تاثير عربستان در بازار نفت دنيا است. اگر چه آرامكو عربستان برآمده از اراده آمريكا است اما تنوع بخشي در امور اقتصادي به ويژه در زمينه نفت و گاز براي كشوري همچون آمريكا بسيار اهميت دارد. اين فرضيه بر اين اعتقاد بوده است كه آمريكا خواهان كم كردن قدرت اقتصادي نهفته در نفت عربستان است.
2. موقعيت ژئوپلتيك منطقه: به هر جهت جغرافياي سياسي منطقه خاورميانه بخصوص در حوزه خليج فارس از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. اگر چه نفوذ آمريكا و حتي ديگر كشورهاي اروپايي در اين منطقه قابل انكار نيست اما عراق پس از پايان جنگ اول خليج فارس از حلقه متحدان آمريكا بيرون مانده بود كه واشنگتن نمي توانست آن را ناديده بگيرد.
3. اما تجزيه و تعريف جديد از خاورميانه مي تواند قابل توجه ترين فرضيه اي باشد كه پس از حمله آمريكا و متحدان به عراق خود را به نمايش گذاشت. از همان روزهاي اول اين بحث مطرح شد كه آمريكا در صدد تجزيه عراق به سه كشور سني نشين، شيعه نشين و منطقه كرد نشين است. اگر چه اين بحث در سال هاي گذشته جدي گرفته نشد اما تحولات يكي دو سال اخير در منطقه كرد نشين عراق و همچنين سوريه نشانه هايي از تجزيه در منطقه به نمايش گذاشته كه مي تواند سه كشور تركيه، عراق و سوريه را هدف بگيرد.
در حال حاضر برخي از كردهاي سوريه نسبت به كنترل بخش هاي كردنشين اين كشور بسيار جدي شده اند اگر چه كردهاي خواهان «كردستان بزرگ» در سوريه عموما با دولت مركزي اين كشور نسبت به دولت تركيه هماهنگ تر بوده اند اما خبرهاي اين روزهاي سوريه نشان مي دهد كه آمريكا خود را براي اين شرايط آماده مي كند كه بايد آن را جدي گرفت. پيام هايي كه از غرب مي رسد حتي به گوش تركيه نيز خورده است.
چند روز پيش «شوراي اطلاعات ملي آمريكا» در گزارش جديد خود كه در آن آينده نقش ايالات متحده در مناسبات جهاني را ترسيم كرده بود، نوشت كه كشور تركيه با توجه به امكان مستقل شدن مناطق كردنشين در بخش هاي جنوب شرق، ممكن است تا سال 2030 با مسئله تجزيه مواجه شود. اين گزارش را نبايد ساده انگارانه گرفت. به اين دليل كه حتي اگر نادرست هم باشد، تمايلات پنهان آمريكا را آشكار كرده است كه بسيار پر معنا است. در غير اين صورت اجازه انتشار آن را نمي داد.
اگر چه سياست كنوني مقامات تركيه جذب کردها در حوزه سياست و اقتصاد بخصوص در وزارتخانه ها، پارلمان و ديگر نهادها و سازمان هاي مهم كشور است اما نبايد فراموش كرد كه شمار قابل توجهي از رهبران كرد همواره با دولت مركزي تركيه مشكل داشته و خواهان استقلال بوده اند. حال اگر شرايط تجزيه در كشورهاي عراق و سوريه مهيا شود حتما تركيه را نيز دچار چالش خواهد كرد كه تبعات آن مي تواند به ايران نيز برسد.
1. حمله براي تسلط بر نفت: اين فرضيه به خاطر كيفيت و كميت بسيار بالاي نفت عراق كه بخش هايي بسياري از آن دست نخورده و بكر باقي مانده است، مورد توجه قرار گرفت. به خصوص كه آمريكا به دنبال كم كردن تاثير عربستان در بازار نفت دنيا است. اگر چه آرامكو عربستان برآمده از اراده آمريكا است اما تنوع بخشي در امور اقتصادي به ويژه در زمينه نفت و گاز براي كشوري همچون آمريكا بسيار اهميت دارد. اين فرضيه بر اين اعتقاد بوده است كه آمريكا خواهان كم كردن قدرت اقتصادي نهفته در نفت عربستان است.
2. موقعيت ژئوپلتيك منطقه: به هر جهت جغرافياي سياسي منطقه خاورميانه بخصوص در حوزه خليج فارس از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. اگر چه نفوذ آمريكا و حتي ديگر كشورهاي اروپايي در اين منطقه قابل انكار نيست اما عراق پس از پايان جنگ اول خليج فارس از حلقه متحدان آمريكا بيرون مانده بود كه واشنگتن نمي توانست آن را ناديده بگيرد.
3. اما تجزيه و تعريف جديد از خاورميانه مي تواند قابل توجه ترين فرضيه اي باشد كه پس از حمله آمريكا و متحدان به عراق خود را به نمايش گذاشت. از همان روزهاي اول اين بحث مطرح شد كه آمريكا در صدد تجزيه عراق به سه كشور سني نشين، شيعه نشين و منطقه كرد نشين است. اگر چه اين بحث در سال هاي گذشته جدي گرفته نشد اما تحولات يكي دو سال اخير در منطقه كرد نشين عراق و همچنين سوريه نشانه هايي از تجزيه در منطقه به نمايش گذاشته كه مي تواند سه كشور تركيه، عراق و سوريه را هدف بگيرد.
در حال حاضر برخي از كردهاي سوريه نسبت به كنترل بخش هاي كردنشين اين كشور بسيار جدي شده اند اگر چه كردهاي خواهان «كردستان بزرگ» در سوريه عموما با دولت مركزي اين كشور نسبت به دولت تركيه هماهنگ تر بوده اند اما خبرهاي اين روزهاي سوريه نشان مي دهد كه آمريكا خود را براي اين شرايط آماده مي كند كه بايد آن را جدي گرفت. پيام هايي كه از غرب مي رسد حتي به گوش تركيه نيز خورده است.
چند روز پيش «شوراي اطلاعات ملي آمريكا» در گزارش جديد خود كه در آن آينده نقش ايالات متحده در مناسبات جهاني را ترسيم كرده بود، نوشت كه كشور تركيه با توجه به امكان مستقل شدن مناطق كردنشين در بخش هاي جنوب شرق، ممكن است تا سال 2030 با مسئله تجزيه مواجه شود. اين گزارش را نبايد ساده انگارانه گرفت. به اين دليل كه حتي اگر نادرست هم باشد، تمايلات پنهان آمريكا را آشكار كرده است كه بسيار پر معنا است. در غير اين صورت اجازه انتشار آن را نمي داد.
اگر چه سياست كنوني مقامات تركيه جذب کردها در حوزه سياست و اقتصاد بخصوص در وزارتخانه ها، پارلمان و ديگر نهادها و سازمان هاي مهم كشور است اما نبايد فراموش كرد كه شمار قابل توجهي از رهبران كرد همواره با دولت مركزي تركيه مشكل داشته و خواهان استقلال بوده اند. حال اگر شرايط تجزيه در كشورهاي عراق و سوريه مهيا شود حتما تركيه را نيز دچار چالش خواهد كرد كه تبعات آن مي تواند به ايران نيز برسد.
ترکیه هیچگاه تجزیه نخواهد شد.از هر جهت که بنگریم ماندن کردها در چهارچوب ترکیه قبل از همه به نفع خود کردهاست البته بشرطیکه ازادیهای سیاسی و اجتماعی کردها افزایش داده شود.