جنگ یمن و تاثیر ماندگاری که بر جامعه عربستان گذاشت

به گزارش «پارسینه» به نقل از میدل ایست نیوز، از زمانی که عربستان اعلام کرد که می‌خواهد وارد جنگ در یمن شود، رسانه‌های عربستانی توجه ویژه‌ای به تحولات و حوادث یمن نشان داده اند. همزمان مجادلات بسیاری میان عربستانی‌ها و یمنی‌ها درباره جزئیات این جنگ و افق‌های پیش روی آن و اینکه جامعه عربستان چه برداشتی از حمله کشورش به نیرو‌های انصارالله دارد برقرار است. هرچند نظارت شدید بر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در عربستان باعث شده که آنچه در آن‌ها بازتاب می‌یابد مطابق با مواضع کشور عربستان باشد، اما حجم تولید مطلب در این باره نشان دهنده توجه جدی مردم عربستان به بحران این کشور است.

مثلا هزینه‌های کلانی که دولت عربستان بابت این جنگ متحمل شده تأثیر آشکار بر معیشت مردم عربستان نهاده که در افزایش مالیات و افزایش تعرفه برخی خدمات و افزایش قیمت مشتقات نفتی جلوه می‌کند. همچنین حملات موشکی حوثی‌ها به داخل عربستان مایه نگرانی دائمی برای شهروندان این کشور است و باعث شده که بسیاری دائما درباره آن سخن بگویند. این وضعیت باعث پیدایش نسل نوپایی از نویسندگان عربستانی شده که حوادث یمن را فضایی مناسب و امن برای شکوفایی خویش و نگارش مطالب سیاسی در عین رعایت خط قرمز‌های فراوان حکومت می‌دانند.

در دوره پیش از جنگ، یمن حضوری بسیار کمرنگ در زندگی مردم عربستان داشت. به خصوص که عربستان در دو دهه اخیر موانع پیچیده‌ای برای ورود شهروندان یمنی به خاک خود تعیین کرده بود. اما با آغاز جنگ فعالان و نویسندگان عربستانی‌ای به صحنه آمدند که نیاز جامعه عربستان به ارائه روایتی غیر از روایت رسمی درباره تحولات یمن را تأمین می‌کردند. هچنین روحانیون که از دولت خط می‌گرفتند گفتمانی میهن پرستانه با تأکید بر هویت ملی عربستان را پیش گرفتند. ضمن آنکه رسانه‌های عربستانی هم برای شهروند میهن پرست عربستانی تبلیغات گسترده کردند.

از سوی دیگر، با آغاز جنگ در مارس ۲۰۱۵، عربستان سعودی بسیاری از ساکنان روستا‌هایی مرزی با یمن را به شهر‌ها منتقل کرد و این باعث شد که بسیاری از مناطق مسکونی به مناطق خالی از سکنه تبدیل شود. همزمان عربستان اقداماتی برای تبدیل این مناطق به مواضع نظامی را آغاز کرده است. این منطقه در نواری به عمق ۱۰-۴۰ کیلومتر قرار دارد.

این تحول در راهبرد عربستان درقبال مناطق جنوبی بر زندگی قبایل این مناطق نیز تأثیر نهاده است. تا پیش از جنگ، عربستان برای تأمین امنیت مرز‌های خود با یمن تا حد زیادی به تلاش این قبایل متکی بود. جنگ یمن نشان داد که وضعیت امنیتی این مناطق بسیار شکننده است.

موضوع دیگر آن است که عربستان در این جنگ ده‌ها تن از نیرو‌های نظامی خود را از دست داده است. بخشی از این نیرو‌ها یمنی و بخش قابل توجهی از آن‌ها ساکنان مناطق مرزی غربی به خصوص منطقه جیزان هستند که عربستان تا حد زیادی در مسائل نظامی به آن‌ها وابسته است.

واقعیت آن است که این خسارت‌های بشری تأثیر منفی بر پایگاه‌ اجتماعی نهاده است و ثبات اجتماعی در این مناطق را تهدید می‌کند.

با شدت گرفتن جنگ، عربستان مجبور شد که بسیاری از بازار‌ها و مراکز تجاری در مناطق مرزی و استان‌های جنوبی را ببندد و این به معنای بستن شریان اقتصادی ساکنان این مناطق بود. بسته شدن گذرگاه اصلی عربستان و یمن در منطقه طوال باعث خسارت اقتصادی شدید ساکنان این منطقه شد.

از سوی دیگر، نقاطی از مرز عربستان و یمن که به مناطق تحت کنترل دولت مورد حمایت عربستان راه دارد شاهد رونق و افزایش سرمایه گذاری بود و این وضعیت باعث انتقال جمعیت از نقاط مرزی جنوبی به این مناطق جدید شد. اگر در نظر داشته باشیم که صحبت از ۱۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک است درمی یابیم که حفظ امنیت این نقاط چقدر دشوار خواهد بود.

تردیدی نیست که جنگ یمن تأثیر بسیاری بر ساکنان عربستان نهاده و تا مدت‌ها در خاطره جمعی مردم عربستان خواهد بود. وقتی این جنگ تمام شود، تازه درگیری‌های عربستان با پیامد‌های ناخواسته این جنگ طولانی در عرصه داخلی آشکار می‌شود.