جریان شناسی گروه های حشد الشعبی: لشکر رزمی العباس

پارسینه- حمیدرضا ابراهیمی*: لشکر رزمی العباس حدود ۷۳۰۰ رزمنده دارد و ۳۵۰۰۰ هزار نفر نیز بعنوان نیرو‌های آموزش دیده احتیاط ذیل آن فعالیت می‌کنند. از دیگر ارکان این لشکر می‌توان به واحد اطلاعات و عملیات که در زمینه پهپاد‌ها و عملیات شناسایی فعالیت می‌کند، یک تیپ توپخانه، یک گردان نیرو‌های ویژه و سه تیپ پیاده مجهز به برخی ادوات زرهی قدیمی از دوران صدام اشاره کرد. در کنار این‌ها یک تیپ احتیاطی سه هزار نفره نیز در سازمان رزم این نهاد وجود دارد که رسما در ضمن نیرو‌های رسمی لشکر فعالیت نمی‌کنند.

این لشکر بخشی از نیرو‌های بسیار کارآمد حشد است و مستقیما نیز با فرماندهی کل قوا و فرماندهی عملیات مشترک عراق در ارتباط است و در زمان حیات ابومهدی المهندس نیز همین روال حاکم بود و آن‌ها نیرویی منظم زیر نظر ستاد کل عراق محسوب می‌شدند. این لشکر به صراحت اعلام کرده است که کلیه سلاح‌های خود را از وزارت دفاع می‌گیرد و به همین وزارخانه نیز تحویل خواهد داد

لشکر العباس از معدود لشکر‌های حشد به حساب می‌آمد که با نیرو‌های کردی و همچنین نیرو‌های ائتلاف آمریکایی در جنگ علیه داعش همکاری مستقیم داشت و با عشایر سنی منطقه بیجی نیز روابط حسنه‌ای برقرار کرده بود که در شکست داعش در منطقه موثر بود. نیرو‌های لشکر العباس در جنگ طوزخورماتو هم در کنار نیرو‌های کُرد حضور داشتند و تنها لشکر شیعی حشد بود که در جنگ آزاد سازی موصل شرکت کرد و مطلقا گرایش‌های طایفه‌ای ندارد.

لشکر رزمی العباس از طریق کمک‌های وزارت دفاع و همچنین موسسات نزدیک به عتبات اداره می‌شود و حقوق هر پرسنل این لشکر در حدود ۶۰۰ دلار در ماه است. در کل ۴۰۰۰ رزمنده این گروه از نخست وزیری و بقیه از حشد حقوق دریافت می‌کنند. حشد از پرداخت حقوق به همه پرسنل این گروه خودداری می‌کرد و تلاش‌های قبلی عبادی برای درج کل این گروه ضمن حقوق بگیران حشد نیز شکست خورد. این گروه در حالی که نزدیک به ۶ درصد نیرو‌های حشد را تشکیل می‌دهد، ماهانه کمتر از ۱.۵ درصد از بودجه حشد، یعنی حدود ۱.۳ میلیون دلار از ۹۸ میلیون دلار را دریافت می‌کند که نشان از سطح اختلاف میان این گروه و و دیگر گروه‌های حشد الشعبی دارد. این لشکر اختلافات عمده‌ای با المهندس داشت و تلاش‌های او برای تبعیت این گروه از هیئت عمومی حشد ناکام ماند.

تیپ العباس از کمک‌های اهدایی ایران نصیب چندانی ندارد و با جمع آوری تانک‌های از کار افتاده صدام در تاجی و بصره و بازسازی آن‌ها تا حدی قدرت خود را ترمیم کرده است که در این میان چند دستکاه تانک تی ۵۵ و نفر بر ام ۱۱۳ وجود دارد و در قسمت‌های ابتکاری خود موشک‌های ۳۴۰ میلیمتری نیز تولید کرده است.

آمریکا به طور مستقیم با این گروه همکاری ندارد، اما یگان ویژه این لشکر توسط سازمان مبارزه با تروریسم عراق به رهبری ساعدی آموزش داده شده است.

پس از بروز اختلافات میان هیئت حشد الشعبی و خصوصا پس از جایگزینی ابوفدک به جای مهندس، سرانجام لشکر العباس به همراه سه گروه دیگر از حشد مرجعیت جدایی خود از حشد الشعبی و پیوستن به نخست وزیری را اعلام کردند. جدایی این گروه‌ها که با رضایت ایت الله سیستانی انجام شد به مثابه کاهش مشروعیت باقی یگان‌ها بود، لذا هادی العامری، جانشین رئیس حشد الشعبی، حتی با وعده عزل ابوفدک سعی در برگرداندن این گروه‌ها داشت که موفق نشد و خود نیز اعلام کرد که اگر این یگان‌ها به حشد برنگردند سپاه بدر نیز از آن خارج میشود.

در حال حاضر حرفه ای‌ترین و منظم‌ترین واحد‌های حشد نیرو‌های وابسته به مرجعیت همچون العباس هستند، نیرو‌های کلاسیک مانند سپاه بدر و تا حدی «سرایا سلام» مقتدی صدر بنا بر منافع مالی و سیاسی چرخش می کنند و نیرو‌های انقلابی از جمله کتائب حزب الله، عصائب اهل الحق و جنبش النجباء نیز واحد‌های ایدوئولوژیک و تابع ایران محسوب می شوند که از دولت تبعیت نمی‌کنند. از میان این گرایش ها، دو گرایش وابسته به مرجعیت و نیرو‌های کلاسیک در جریان حمله اخیر نیرو‌های مبارزه با تروریسم به پایگاه کتائب حزب الله در بغداد، موضعی نگرفته و آن‌ها را تنها گذاشتند که این مسئله نشان می‌دهد ابوفدک حتی افرادی همچون العامری را هم کنار خود ندارد.

* کارشناس ارشد حقوق بشر، تحلیل گر مسائل غرب آسیا