.svg)
وعده ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی به کجا رسید؟
پارسینه: در زمستان سال ۱۳۹۷، وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که قصد دارد برای اقشار کم درآمد جامعه، ۴۰۰ هزار واحد مسکونی احداث کند و در این مسیر، از انبوه سازان هم کمک خواهد گرفت.
تحریریه پارسینه - گروه اقتصادی: در زمستان سال ۱۳۹۷، وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که قصد دارد برای اقشار کم درآمد جامعه، ۴۰۰ هزار واحد مسکونی احداث کند و در این مسیر، از انبوه سازان هم کمک خواهد گرفت. این طرح، همچنین برگ برنده محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی هم بود که از آن به عنوان نخستین طرح بزرگ خود در مقام وزارت رونمایی کرده بود.
براساس این برنامه، قرار بود ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در ۲۱ شهر جدید در کشور، ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در شهر‌های با جمعیت کمتر از ۵۰ هزار نفر و همچنین ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در مناطقی که دارای بافت فرسوده هستند، ساخته شود. این طرح تا به این لحظه، کمابیش موفق بوده است، اما به نظر می‌رسد همچون تجربه «مسکن مهر» در دولت محمود احمدی نژاد، این بار هم ساخت مسکنی که به نفع عده‌ای تمام می‌شود، با ایجاد تورم، عملاً به ضرر عده کثیر دیگری تمام شود.
از «طرح ملی بازآفرینی شهری» تا «مسکن امید»
از «طرح ملی بازآفرینی شهری» تا «مسکن امید»
نام طرح دولت دوازدهم برای ساخت ۴۰۰ هزار واحدی مسکونی، در ابتدا «طرح ملی بازآفرینی شهری» بود، اما کمی بعد به «مسکن امید» هم معروف شد. دولت قصد داشت در مشارکت با شهرداری ها، انبوه سازان مسکن و البته با بهره مندی از تسهیلات بانکی، به ساماندهی مسکن برای بیش از ۱۹ میلیون شهروندِ «بدمسکن» کشور بپردازد و به این‌ترتیب، همزمان قفل رکود در اقتصاد کشور را نیز بشکند.
استدلال دولتی‌ها این بود که توسعه بخش مسکن، به دلیل قرارگیری در نقطه انتهایی زنجیره، تعداد کثیری از صنایع مادر از قبیل صنعت سیمان، آلومینیوم و تولید کاشی را هم به دنبال خواهد داشت و به این ترتیب، شوکی هم به اقتصاد کشور وارد می‌شود تا رشد اقتصادی اندکی افزایش پیدا کند.
این طرح، اما حمایت مجلس وقت را هم داشت. سید احسن علوی، نائب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در آن دوره، با اشاره به اینکه ساخت «مسکن امید» نیز همانند ساخت «مسکن مهر» خواهد بود، گفته بود: واحد‌های مسکونی در این طرح، از ۷۰ تا ۱۰۰ متر و به صورت انبوه ساخته می‌شوند و کمک شایانی به قشر آسیب پذیر می‌کنند. او ادامه داده بود: برای ساخت این ۴۰ هزار واحد مسکونی تسهیلاتی ارائه می‌شود، ولی این بدان معنا نیست که این تسهیلات به شخص داده می‌شود، بلکه دولت به انبوه سازان و سازندگان تسهیلات ارائه می‌کند تا در سطح وسیعی این واحد‌ها را ساخته و در اختیار مردم قرار دهند.
طرحی که افتان و خیزان پیش می‌رود
در این میان، اما به نظر می‌رسد تلاش‌ها برای اجرای و تمام و کمال طرح «مسکن امید»، کم و بیش به موفقیت نزدیک شده اند و حتی جلوتر از برنامه پیش رفته اند. همین چند روز پیش، وزیر راه و شهرسازی از اجرایی شدن ۵۳۰ هزار واحد مسکونی در این طرح خبر داد و این در حالی است که به گفته او، این طرح‌ها شامل پروژه‌های ثبت نامی، مشارکتی، واگذاری زمین، خودمالکی و تفاهم نامه با دستگاه‌های دولتی است که در اکثر شهر‌های کشور در حال انجام است.
مسئولان وزارت راه و شهرسازی وعده داده اند که در نیمه اول سال ۱۴۰۰، ماهانه ۲۰ هزار واحد از این طرح افتتاح خواهد شد و این در حالی است که این پروژه، از طریق آورده متقاضیان و ۱۰۰ میلیون تومان وام بانکی با نرخ سود ۱۸ درصد ساخته می‌شود. آورده متقاضیان در مرحله اول حدود ۴۰ میلیون تومان بود و میانگین قیمت این واحد‌ها در کل کشور، طبق آخرین برآورد از هزینه‌های زمستان ۱۳۹۹، به حدود ۴.۹ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است.
چرا نهاد‌ها همچنان می‌خواهند در حوزه مسکن مداخله کنند؟
«مسکن امید»، اما اولین طرح بزرگ ساخت مسکن به کمک دولت در ایران نبوده و احتمالاً هم نخواهد بود. پیش از این، پروژه «مسکن مهر» با ابعاد کم سابقه در اقتصاد ایران اجرا شد و این در حالی است که تا پیش از آن، کمتر می‌شد پروژه‌ای دولتی را سراغ گرفت که تمامیت اقتصاد کشور را زیر و زبر کرده باشد.
برای اجرای پروژه « مسکن مهر » دولت به بانک مرکزی و بانک مرکزی هم به‌نوبه خود به بانک مسکن فشار آورد که منابع مالی موردنیاز برای ساخت حدود ۴ میلیون واحد مسکونی را فراهم کند.
مشکل، اما اینجا بود که بانک مسکن هم منابع کافی برای فراهم کردن این مبلغ را در اختیار نداشت و درنتیجه با فشار دولت، بانک مرکزی اقدام به چاپ حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان پول برای تأمین منابع مالی طرح «مسکن مهر» کرد.
حجم کل نقدینگی کشور در سال ۱۳۸۴ و در زمان تحویل دولت هشتم به احمدی نژاد، حدود ۹۲ هزار میلیارد تومان بود و به این‌ترتیب، مشخص است که خلق نقدینگی ۴۵ هزار میلیارد تومانی، در آن زمان معادل حدود نیمی از تمام نقدینگی کشور بود. این یعنی ساخت مسکن توسط دولت، می‌تواند همزمان با تامین مسکن برای برخی شهروندان، به صورت غیر مستقیم و به واسطه ایجاد تورم ، عملاً جیب عده‌ای دیگر از شهروندان را خالی کند.
استدلال دولتی‌ها این بود که توسعه بخش مسکن، به دلیل قرارگیری در نقطه انتهایی زنجیره، تعداد کثیری از صنایع مادر از قبیل صنعت سیمان، آلومینیوم و تولید کاشی را هم به دنبال خواهد داشت و به این ترتیب، شوکی هم به اقتصاد کشور وارد می‌شود تا رشد اقتصادی اندکی افزایش پیدا کند.
این طرح، اما حمایت مجلس وقت را هم داشت. سید احسن علوی، نائب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در آن دوره، با اشاره به اینکه ساخت «مسکن امید» نیز همانند ساخت «مسکن مهر» خواهد بود، گفته بود: واحد‌های مسکونی در این طرح، از ۷۰ تا ۱۰۰ متر و به صورت انبوه ساخته می‌شوند و کمک شایانی به قشر آسیب پذیر می‌کنند. او ادامه داده بود: برای ساخت این ۴۰ هزار واحد مسکونی تسهیلاتی ارائه می‌شود، ولی این بدان معنا نیست که این تسهیلات به شخص داده می‌شود، بلکه دولت به انبوه سازان و سازندگان تسهیلات ارائه می‌کند تا در سطح وسیعی این واحد‌ها را ساخته و در اختیار مردم قرار دهند.
طرحی که افتان و خیزان پیش می‌رود
در این میان، اما به نظر می‌رسد تلاش‌ها برای اجرای و تمام و کمال طرح «مسکن امید»، کم و بیش به موفقیت نزدیک شده اند و حتی جلوتر از برنامه پیش رفته اند. همین چند روز پیش، وزیر راه و شهرسازی از اجرایی شدن ۵۳۰ هزار واحد مسکونی در این طرح خبر داد و این در حالی است که به گفته او، این طرح‌ها شامل پروژه‌های ثبت نامی، مشارکتی، واگذاری زمین، خودمالکی و تفاهم نامه با دستگاه‌های دولتی است که در اکثر شهر‌های کشور در حال انجام است.
مسئولان وزارت راه و شهرسازی وعده داده اند که در نیمه اول سال ۱۴۰۰، ماهانه ۲۰ هزار واحد از این طرح افتتاح خواهد شد و این در حالی است که این پروژه، از طریق آورده متقاضیان و ۱۰۰ میلیون تومان وام بانکی با نرخ سود ۱۸ درصد ساخته می‌شود. آورده متقاضیان در مرحله اول حدود ۴۰ میلیون تومان بود و میانگین قیمت این واحد‌ها در کل کشور، طبق آخرین برآورد از هزینه‌های زمستان ۱۳۹۹، به حدود ۴.۹ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است.
چرا نهاد‌ها همچنان می‌خواهند در حوزه مسکن مداخله کنند؟
«مسکن امید»، اما اولین طرح بزرگ ساخت مسکن به کمک دولت در ایران نبوده و احتمالاً هم نخواهد بود. پیش از این، پروژه «مسکن مهر» با ابعاد کم سابقه در اقتصاد ایران اجرا شد و این در حالی است که تا پیش از آن، کمتر می‌شد پروژه‌ای دولتی را سراغ گرفت که تمامیت اقتصاد کشور را زیر و زبر کرده باشد.
برای اجرای پروژه « مسکن مهر » دولت به بانک مرکزی و بانک مرکزی هم به‌نوبه خود به بانک مسکن فشار آورد که منابع مالی موردنیاز برای ساخت حدود ۴ میلیون واحد مسکونی را فراهم کند.
مشکل، اما اینجا بود که بانک مسکن هم منابع کافی برای فراهم کردن این مبلغ را در اختیار نداشت و درنتیجه با فشار دولت، بانک مرکزی اقدام به چاپ حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان پول برای تأمین منابع مالی طرح «مسکن مهر» کرد.
حجم کل نقدینگی کشور در سال ۱۳۸۴ و در زمان تحویل دولت هشتم به احمدی نژاد، حدود ۹۲ هزار میلیارد تومان بود و به این‌ترتیب، مشخص است که خلق نقدینگی ۴۵ هزار میلیارد تومانی، در آن زمان معادل حدود نیمی از تمام نقدینگی کشور بود. این یعنی ساخت مسکن توسط دولت، می‌تواند همزمان با تامین مسکن برای برخی شهروندان، به صورت غیر مستقیم و به واسطه ایجاد تورم ، عملاً جیب عده‌ای دیگر از شهروندان را خالی کند.
منبع:
پارسینه
ارسال نظر