فوری‌ترین اقدام اقتصادی دولت سیزدهم چیست؟/ غفلت کنیم به‌زودی تورم بالای ۶۰ درصد را تجربه خواهیم کرد

تحریریه پارسینه - گروه اقتصادی: در درستی این گزاره که اقتصاد کشور ما در وضعیتی سخت نابسامان قرار دارد، کمتر کسی تردید دارد. روند صعودی نرخ تورم و عدم رشد اقتصادی در کشور ما در ۱۰ سال اخیر به معنای واقعی عقیم کردن روند احیای اقتصاد است.

قرارگرفتن تب تورم در وضعیت هشدار، افزایش آهنگ تغییر قیمت‌ها، رشد بی سابقه نقدینگی، کسری بودجه ۵۰ درصدی، بیکاری، بحران صندوق‌های بازنشستگی و فساد از مشکلات پیش روی اقتصاد ایران است. مدتی که دولت سیزدهم روی کار آمده است و پرسش اساسی که مطرح می‌شود، اینکه فوری‌ترین اقدام اقتصادی تیم اقتصادی دولت سیزدهم چه باید باشد؟

در حال حاضر ایران جز شش کشور جهان با بیشترین نرخ تورم است و روند صعودی نرخ تورم و رشد بی‌سابقه نقدینگی همچنان ادامه دارد. پیش‌تر مسعود نیلی، اقتصاددان در دیدار خود با سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور دولت سیزدهم هشدار داده که تورم در حال نزدیک شدن به شرایط غیرقابل مهار است.

حال نظر کارشناسان اقتصادی درباره فوری‌ترین اقدام اقتصادی تیم اقتصادی دولت سیزدهم را جویا می‌شویم.

جهت گیری ضد تورمی؛ اولویت دولت سیزدهم

مجید رضا حریری ، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفتگو با پارسینه گفت: در حال حاضر با توجه به نارضایتی‌هایی که در سطح کشور شاهد هستیم، موضوع اقتصاد مهم‌ترین موضوع کشور است که نیاز به رسیدگی دارد.

وی افزود: لازم است دولت سیزدهم در راستای اجرای هر طرح یا اقدام خود به یک پرسش اساسی پاسخ بدهد که آیا این طرح اقتصادی باعث کاهش یا افزایش نرخ تورم می‌شود؟ در عین حال، مهم‌ترین اقدام دولت سیزدهم باید کاهش نرخ تورم باشد.

این کارشناس اقتصادی با بیان این موضوع که قطعا راه حل برون رفت از مشکلات پیش رو پیش یک نفر نیست، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه چاپ پول عامل اصلی تورم است، دولت سیزدهم لازم است جلوی این فرایند را بگیرد و راه حل جایگزین را انتخاب کند.

حریری اظهارداشت: شاهد بودیم در دولت احمدی نژاد تصمیمی از جمله ساخت مسکن مهر تورم بالای ۳۸ درصد را به اقتصاد کشور تحمیل کرد. یا در دولت روحانی، یک تصمیم در وزارت بهداشت به منظور بیمه سلامت همگانی منجر به تورم بالا شد؛ بنابراین لازم است که مجموعه تصمیمات دولت سیزدهم جهت گیری ضد تورمی داشته باشد.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین ادامه داد: دولت به جای وعده‌های پوچ به فکر عمل باشد، از وعده کوتاه مدت صرف نظر کند و قدم‌های بلند مدت بردارد. برای رسیدن به قله‌های بلند باید قدم‌های کوتاه برداشت.

وی تاکید کرد: همه اتفاقاتی که منجر به خلق نقدینگی شده در ۱۰ سال اخیر باید مدنظر قرارگیرد و خلق پول متوقف شود، ضمن اینکه دولت سیزدهم باید درد اصلاحات در کشور را بپذیرد، چون در غیر این صورت با توجه به اینکه بودجه امسال کسری ۵۰ درصدی دارد، اگر جلوگیری نشود، با تورم ۶۰ درصدی روبرو خواهیم بود و اگر اصلاح نشود، نسبت تساعدی دارد و هرچی اعداد تورم بالاتر شود، کنترل ان سخت‌تر می‌شود.

دولت به دنبال احیای برجام باشد

در همین حال، عباس آرگون، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران می‌گوید: تورم موضوع کلانی است که برسایر موضوعات تاثیر گذار است و دولت سیزدهم لازم است به دنبال احیای برجام و رفع تحریم‌ها باشد تا بستر لازم برای کنترل تورم ایجادشود.. رشد نقدینگی و کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ تورم است که قدرت خرید مردم را روز به روز کاهش می‌دهد و به نوعی می‌شود گفت که طبقات فقیر را به فقر مطلق و طبقه متوسط را به فقر سوق می‌دهد. چاره اساسی برای مردم و معیشت لازم است درنظر گرفته شود.. همه این‌ها برمی گردد به بهبود شرایط وپیشبینی پذیر نمودن شرایط اقتصادی. اگر تغییرات اساسی صورت نگیرد نه تنها توسعه اشتغال نخواهیم داشت بلکه زیر ساخت‌ها هم از بین می‌رود.

وی ادامه داد: بهترین کار این است که دولت به هیچ وجه سمت استقراض از بانک مرکزی نرود، زیرا عامل تشدید تورم است. به منظور انضباط مالی دولت و کاهش هزینه‌های دولت لازم است دولت از طریق راه‌هایی از قبیل انتشار اوراق بدهی و افزایش صادرات نفت، گسترش افزایش درامد‌های مالیاتی، اقدام به رفع کسری بودجه داشته باشد، زیرا هزینه‌های چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی، هزینه‌های زیادی برای مردم دارد که نباید سراغ آن برود.

اقتصاد ایران نیازمند تصویر روشن از چالش‌های اقتصادی

این در حالی است که وحیدشقاقی، اقتصادان با تایکد بر اینکه اقتصاد ایران هیچ تصویر روشن و دقیق از وضعیت و چالش‌های اقتصادی ایران ندارد، اظهارداشت: هیچ تصویر روشنی از ناترازی نظام بانکی، صندوق‌های بازنشستگی و بخش تجارت خارجی و آب در کشور وجود ندارد. باید یک شناخت دقیقی از وضعیت چالش‌های اقتصاد ایران داشته باشیم. شاخص‌ها و آمار‌ها انحراف دارند و هیچ گونه تصویر روشنی از اقتصاد ایران نداریم.

وی تصریح کرد: مرحله بعدی ارائه متمم بودجه به مجلس است و مرحله سوم نیز مدیریت انتظارات تورمی است، ضمن اینکه مورد چهارم بهبود فضای کسب و کار است که لازم است مورد توجه دولت قرار گیرد. با این حال، زیر ساخت‌ها آماده است و شناخت خوبی از موانع کسب و کار وجود دارد و دولت می‌تواند با اقدامات عاجل بخشی از مقررات زائد و برخی از موانع کسب و کار را برطرف کند.

این اقتصاددان ضمن اشاره به این موضوع که دولت سیزدهم باید بستر‌ها و زیر ساخت‌های اصلاحات ساختاری را فراهم کند، خاطرنشان کرد: دولت با شناخت دقیق از مسائل اقتصاد ایران و آماده سازی بستر‌های لازم به منظور اصلاحات در ماه‌های آتی می‌تواند زمینه رسیدگی به آن را در سال بعد فراهم کند..

شقاقی در ادامه با اشاره به اینکه مهم‌ترین مساله شناخت درست از چالش‌های اقتصادی ایران است، گفت: تیم اقتصادی دولت‌های گذشته همه به دنبال کاهش شکاف طبقاتی، رشد اقتصادی، مهار تورم و اشتغال بیشتر بودند ولی سئوال بنیادی این است که چرا موفق نشده اند؟

به اعتقاد وی، دولت سیزدهم باید در پی پاسخ به چرایی این پرسش بنیادی باشد. در این میان، اگر چرایی را پیدا کند، خطای دولت‌های گذشته تکرار نخواهد شد. وزرای اقتصادی پیشین همه به دنبال اصلاح نظام مالیاتی، کنترل تورم، رشد اقتصادی و مهار رشد نقدینگی بودند و سئوال این است که چرا موفق نشدند؟ دولت سیزدهم و کابینه اقتصادی دولت سیزدهم باید به دنبال پاسخ به این سئوال باشد که چرا این خواسته‌ها در دولت‌های قبلی تحقق پیدا نکرده است و این باعث می‌شود که در مواجه با حل موضوعات اقتصادی در حد شعاری برخورد نکنند و واقع بینانه‌تر به حل موضوعات بپردازند.

دولت سیزدهم مراقب تکرار تصمیمات اشتباه تورم زا باشد

با این حال، احسان سلطانی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در تحلیل فوری ترین اقدام اقتصادی دولت سیزدهم گفت:گام اول اقدام اساسی در راستای اصلاح کسری بودجه است، ضمن اینکه اقدام بعدی تعیین رئیس کل بانک مرکزی است.

وی ادامه داد: تورم و کنترل نرخ ارز مهم است، چراکه اگر سیر صعودی دلار ادامه دار باشد، منجر به تورم بیشتر و غیر قابل کنترل شدن آن می‌شود. بر این اساس، لازم است اولویت اول تیم اقتصادی کنترل تورم باشد؛ و در ادامه آن اولین گام دولت تحویل متمم بودجه به مجلس در دستور کار دولت قراربگیرد. زیرا کسری بودجه ۵۰ درصدی می‌تواند عامل افزایش تورم تا پایان سال باشد.

سلطانی ضمن تاکید بر این موضوع که دولت توجه لازم را به کار گیرد تا اشتباهات سال ۱۳۹۹ اعم از دخالت‌های دولت در رشد بی رویه دلار و رشد بورس که عوامل تورم زا محسوب می‌شود؛ بار دیگر تکرار نشود، ااظهارداشت: اولویت اول تیم اقتصادی دولت سیزدهم تنظیم بودجه و جلوگیری از چاپ پول بدون پشتوانه و تعیین رئیس کل بانک مرکزی است.

* گزارش از سمانه مزینانی