بورس به سختی سبزپوش ماند/ آیا صندوق-پروژه‌ها بورس را نجات می‌دهند؟

تحریریه پارسینه| بورس تهران امروز به دشواری توانست خود را سبزپوش نگه دارد و در پایان زمان معاملات، شاخص کل بورس تنها حدود هزار و ۳۰۰ واحد، معادل ۰.۰۹ درصد رشد کرد و در پایان زمان معاملات، در تراز یک میلیون و ۵۳۸ هزار واحدی به کار خود پایان داد. این در حالی است که در جریان معاملات، شاخص کل تا مرز یک میلیون و ۵۴۵ هزار واحدی هم بالا رفته بود، اما فشار فروش موجب شد این رشد اندکی تعدیل شود.

با توجه به اینکه روز چهارشنبه این هفته، بورس میزبان دو عرضه اولیه جدید («کیمیاتک» و «فجهان») است، منطقی به نظر می‌رسد که بخشی از معامله گران، اقدام به فروش کنند تا نقدینگی مورد نیاز برای خرید سهام نماد‌های تازه وارد در روز چهارشنبه را تامین کنند. از طرفی، با توجه به نقدینگی مورد نیاز برای این عرضه اولیه‌ها (به صورت اسمی حدود ۴ میلیون تومان برای هر کد بورسی)، به نظر می‌رسد بورس روز سه شنبه و حتی چهارشنبه هم با فشار فروش مواجه باشد و حتی قرمزپوش شود.

در جریان معاملات امروز، شاخص کل هم وزن ۰.۵۵ درصد رشد کرد. بنابراین، مطابق رویه معمول هفته‌های اخیر، رشد شاخص کل بورس عمدتاً تحت تاثیر تقاضا برای خرید سهام در نماد‌های کوچک بوده است. در جریان معاملات امروز، حدود ۹ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان در بورس و نزدیک به ۲۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان نیز در فرابورس معامله شد.

از آن سو، در جریان معاملات امروز، بیشترین تاثیر مثبت بر عملکرد شاخص کل به نماد‌های «کگل»، «شبندر» و «شپنا» بر می‌گشت و در مقابل، نماد‌های «فولاد»، «وغدیر» و «ومعادن» بیشترین تاثیر منفی را بر عملکرد شاخص کل بر جای گذاشتند. بیشترین ارزش معامله نیز امروز به نماد‌های «پالایش»، «شبندر» و «برکت» اختصاص داشت.

از آن سو، امروز نماد‌های «وسخراج»، «وسفارس» و «هفارس ۰۱۴» بیشترین حجم عرضه را شاهد بودند و در مقابل، نماد‌های «شسپا»، «قشکر» و «خمحور» بیشترین حجم تقاضا را به خود اختصاص دادند. بیشترین میزان تغییر مالکیت از سمت حقیقی به حقوقی نیز امروز به نماد‌های «کمند»، «ملت» و «فولاد» اختصاص پیدا کرد و از آن سو، بیشترین میزان تغییر مالکیت از سمت حقوقی به حقیقی نیز به نماد‌های «شبندر»، «فاراک» و «شسپا» اختصاص داشت.

اما آیا بورس می‌تواند سطوح کنونی بازدهی را در هفته‌ها و ماه‌های آینده حفظ کند؟ پاسخ این است که اگر رفتار‌های هیجانی سهام داران و افزایش بازدهی بورس در مقایسه با بازار‌های موازی را در نظر بگیریم، شاخص کل می‌تواند تراز‌های بالاتری را هم تجربه کند، اما این رشد (مشابه نیمه نخست سال ۱۳۹۹) نمی‌تواند پایدار باشد.

با این همه، راه حل دیگری هم وجود دارد: صندوق پروژه ها. توضیح اینکه با توجه به وعده‌های دولت مبنی بر ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی، افزایش تیراژ تولید خودرو به سالانه ۳ میلیون دستگاه، ایجاد سالانه یک میلیون فرصت شغلی و موارد دیگر که همگی با سدِ نبود بودجه رو به رو هستند، صندوق پروژه‌ها می‌توانند هم برای این طرح‌ها تامین مالی انجام بدهند و هم اینکه با هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه، از تورم قیمت‌ها در سایر بازار‌ها جلوگیری کنند.

صندوق پروژه‌ها هنوز در بازار سرمایه ایران جا نیفتاده اند. این صندوق ها، می‌توانند پروژه‌های بزرگ در سطح ملی و یا محلی را تامین مالی کنند و از این منظر، به شدت سودرسان باشند. به عنوان مثال، اگر دولت بخواهد یک خط تولید جدید در شرکت‌های خودروسازی ایجاد کند که مثلاً به ۵۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز داشته باشد، می‌توان همین پروژه را در بورس تعریف کرد و برای آن تامین اعتبار کرد. نگه داری سهامِ این پروژه برای مدت‌های طولانی تر، به معنی بازدهی بالاتر برای سهم خواهد بود و این نه فقط به سهام دار، که به دولت و کلیت اقتصاد ایران هم سود می‌رساند.