اختلال بویایی و چشایی علامت شایع کرونای اُمیکرون نیست

سیاری از افراد مبتلا به بیماری کووید مشکل شدید در شناسایی بو‌های تند مانند عطر‌ها یا شناسایی مزه شیرینی، تلخی یا ترشی را گزارش می‌کردند، در حدی که فراسوی کاهش حس بویایی و چشایی در عفونت‌ها با ویروس‌های تنفسی دیگر مانند سرماخوردگی بود. پژوهشگران در سال ۲۰۲۰ در بیمارستان عمومی ماساچوست و کینگز کالج لندن بر اساس علائم روزانه در ۲.۶ میلیون نفر دریافتند که از دست رفتن حس چشایی و بویایی قوی‌ترین عامل پیش‌بینی‌کننده عفونت کروناویروس است.

اما شیوع سویه اُمیکرون باعث شده است که این علامت شاخص کووید-۱۹ کمتر گزارش شود، در مقابل علائم شبیه سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، عطسه و گلودرد به خصوص در میان افراد واکسینه‌شده شیوع بیشتری پیدا کنند.

آخرین داده‌های به دست آمده از «بررسی علائم کووید Zoe» در انگلیس که از یک اپلیکیشن تلفن هوشمند برای برای ثبت علائم روزانه افراد استفاده می‌کند، نشان داد کمتر از ۲۰ درصد افرادی که در چند هفته گذشته آزمایش مثبت کرونا داشته‌اند، از دست رفتن حس بویایی را گزارش کرده‌اند.

از دست رفتن حس بویایی در فهرست علائم کرونا در این اپلیکیشن در رده هفدهم قرار دارد که به معنای آن است علامتی «نسبتا نادر» است. این در حالی است که در ماه‌های پیشین هنگامی که سویه دلتا سویه غالب کرونا در انگلیس و واکسن‌های کرونا به طور گسترده در دسترس بودند، از دست رفتن حس بویایی در رده ششم قرار داشت و پیش از موج دلتا و واکسیناسیون گسترده ۶۰ درصد از بزرگسالان ۱۶ تا ۶۵ ساله که مبتلا به کرونا از دست رفتن بویایی را گزارش کرده بودند.

در گزارش‌های موارد شیوع سویه اُمیکرون در کشور‌های دیگر هم الگوی مشابهی گزارش شده است. در گزارشی که در ماه دسامبر در مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا درباره ۴۳ مورد ثابت‌شده عفونت اُمیکرون در این کشور فقط سه مورد از دست رفتن حس بویایی یا چشایی وجود داشت.

پس از شیوع اُمیکرون در یک مهمانی کریسمس در نروژ فقط ۲۳ درصد افراد دچار عفونت با این سویه کاهش حس چشایی و ۱۲ درصد کاهش حس بویایی را گزارش کردند، در حالیکه ۸۳ درصد این افراد سرفه و ۷۸ درصد آن‌ها آبریزش یا گرفتگی بینی را گزارش کرده بودند. اغلب این افراد با دوز واکسن mRNA واکسینه شده بودند.

بررسی‌های قبلی نشان داده‌اند که علت از دست رفتن حس بویایی یا چشایی در افراد مبتلا به کرونا احتمالا ناشی از تهاجم کروناویروس به سلول‌های پشتیبان سلول‌های عصبی بویایی است که پیام‌ها بویایی را را به مغز منتقل می‌کنند. آسیب این سلول‌های پشتیبان ممکن است مانع از انتقال پیام‌های بویایی حتی در هنگامی شود که گرفتگی بینی وجود ندارد. همچنین به گفته دانشمندان در موارد التهاب شدید، ممکن است آسیب مستقیم سلول‌های بویایی به وجود آید و حس بویایی برای چند ماه یا حتی چند سال و شاید به طور دائم مختل شود.

دانشمندان هنوز مطمئن نیستند چرا از دست رفتن حس بویایی با انتشار آُمیکرون نادرتر شده است، اما این احتمال را مطرح می‌کنند که تفاوت‌ها در رفتار ویروس از لحاظ محلی که بیشترین تکثیر را پیدا می‌کند، توضیح‌دهنده این تغییر باشد.