فاژ درمانی؛ تکنیکی موفق در دنیای پزشکی

بهبودی دو بیمار آمریکایی از عفونتی صعب‌العلاج پس از درمان با روشی پیشگام به نام فاژ درمانی، امید زیادی را برای استفاده از این فناوری در درمان بیماری‌های مختلف ایجاد کرده است.

فاژ‌ها ویروس‌هایی هستند که فقط از اسید نوکلئیک و پروتئین تشکیل شده اند و یک ویژگی متمایز دارند و آن توانایی آن‌ها در کشتن و از بین بردن باکتری‌های مضر برای انسان است.

موارد مذکور این امید را ایجاد می‌کند که به اصطلاح «فاژ درمانی» بتواند در مقیاس بزرگ‌تری برای مبارزه با بحران جهانی عفونت‌های مقاوم به دارو استفاده شود.

جزئیات درمان

در دو مورد ذکر شده یکی از بیماران به نام جارود جانسون (۲۶ ساله) به فیبروز کیستیک مبتلا بود. فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که منجر به عفونت‌های مکرر در ریه و مسدود شدن آن می‌شود.

تا سال ۲۰۲۰، ریه‌های جانسون کمتر از یک سوم عملکرد طبیعی خود را داشت و به مدت شش سال از سویه‌های باکتریایی سرسخت رنج می‌برد و به دلیل خطر بالای گسترش عفونت پس از مصرف دارو‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، از پیوند ریه خودداری می‌کرد.

جارود پس از ابتلا به عفونت مزمن ریه که به مدت شش سال در برابر آنتی بیوتیک مقاومت کرده بود، نزدیک به مرگ بود.

او می‌گوید: «از تلاش‌ها، پشتکار و خلاقیت همه افرادی که در درمان من شرکت کردند بسیار سپاسگزارم... فکر می‌کردم می‌میرم. آن‌ها به معنای واقعی کلمه زندگی من را نجات دادند.»

بیمار دیگر، مردی ۵۶ ساله با استئوآرتریت شدید، بر بهبود قابل توجهی از عفونت پوستی که در بدنش ایجاد شده بود و با دارو‌های معمولی غیرقابل برگشت بود، دست یافت.

این بیمار دچار عفونت جدی پوستی شده بود که در میان افرادی که دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، خطرناک است. این فرد با یک کنه به نام Muddy درمان شد که در نمونه‌ای از سطح زیرین بادمجان در حال پوسیدگی، شناسایی شد. پس از چند هفته، ضایعات پوستی او از بین رفت و آزمایش باکتری در بیوپسی منفی شد، یعنی در مجموع بیش از هشت ماه تحت درمان قرار گرفت.

تیمی که این درمان را توسعه داده است می‌گوید این دو مورد آخر راه را برای آزمایش بالینی فاژ درمانی که می‌تواند در اوایل سال آینده آغاز شود، هموار خواهد کرد.

پروفسور گراهام هاتفول، که تیمش این درمان‌ها را در دانشگاه پیتسبورگ توسعه داده است، توضیح داد: "این دو گزارش تشویق بزرگی برای فاژ درمانی به بیماران است، زیرا آنتی بیوتیک‌ها نه تنها در کنترل عفونت ناتوان هستند، بلکه باعث سمیت قابل توجه نیز می‌شوند.

پروفسور مارتا کلوکی، میکروبیولوژیست در دانشگاه لستر نیز می‌گوید: «در جامعه بالینی این حس رو به رشد وجود دارد که فاژ‌ها می‌توانند بخشی از راه‌حل برای بیماران باشند، به‌ویژه برای کسانی که گزینه جایگزین دیگری ندارند.»

قربانیان عفونت‌های مقاوم به آنتی بیوتیک

در سال ۲۰۱۹، تخمین زده می‌شود که ۱.۲ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل مستقیم مقاومت ضد میکروبی جان خود را از دست داده اند و در حدود ۵ میلیون نفر، عفونت‌های مقاوم به چند دارو در مرگ آن‌ها نقش داشته است.

منبع: روزنامه القبس