آیا واکسن می‌تواند با آبله میمون مقابله کند؟

سازمان جهانی بهداشت روز چهارشنبه اعلام کرد که در حال حاضر بیش از ۵۵۰ مورد از بیماری آبله میمون در ۳۰ کشور وجود دارد. در آمریکا حداقل ۲۰ مورد تایید شده یا مشکوک در ۱۱ ایالت آمریکا گزارش شده اند..

این سازمان واکسیناسیون دسته جمعی علیه آبله میمون را توصیه نمی‌کند؛ زیرا شیوع فعلی هنوز می‌تواند مهار شود.

به گفته این نهاد بین‌المللی آبله میمون ویروس بسیار خفیفی است و تاکنون مرگ و میری از آن در کشور‌های مبتلا، گزارش نشده است.

آبله میمون از سال ۱۹۵۸ برای دانشمندان شناخته شده است. درست از زمانی که این ویروس برای اولین بار در طول شیوع در میان میمون‌هایی که برای اهداف تحقیقاتی نگهداری می‌شدند، شناسایی شد؛ مورد مطالعه قرار گرفت. مقامات سازمان بهداشت جهانی تجربه گسترده‌ای در مبارزه با آبله دارند. این سازمان در سال ۱۹۸۰ پس از تلاش موفق در واکسیناسیون جهانی اعلام کرد که آبله ریشه کن شده است. آبله میمون از خانواده ویروسی مشابه آبله و بسیار خفیف‌تر است.

واکسن‌های آبله میمون

واکسن Jynneos یک واکسن دو دوز است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا در سال ۲۰۱۹ برای جلوگیری از آبله میمون در افراد ۱۸ سال و بالاتر تایید شده است.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری به طور کلی Jynneos را به گزینه دیگر، ACAM ۲۰۰۰ که یک واکسن نسل قدیمی آبله است و می‌تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد، ترجیح می‌دهد. این دو واکسن را می‌توان قبل یا بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس تجویز کرد. با این حال، بیماران باید واکسن‌ها را ظرف ۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس برای جلوگیری از شروع بیماری دریافت کنند.

به گفته مایک سلیفکا، ایمونولوژیست در دانشگاه بهداشت و علم اورگان که بر روی آبله میمون مطالعه کرده، ACAM۲۰۰۰ سطوح بالایی از محافظت در برابر آبله میمون‌ها را در مدل‌های حیوانی نشان داده و انتظار می‌رود که ۸۵ درصد محافظت در برابر بیماری را ارائه دهد. البته اطلاعات کمتری در مورد Jynneos وجود دارد؛ زیرا واکسن جدیدتری است، اما سطوح آنتی‌بادی معقولی را در انسان تولید می‌کند و می تواند برابر بیماری‌های شدید از انسان محافظت کند.

اثرات جانبی واکسن‌ها

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری به طور کلی Jynneos را بیش از ACAM۲۰۰۰ توصیه می‌کند؛ زیرا ایمن‌تر است. این واکسن می‌تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد و توزیع گسترده واکسن مستلزم بحث جدی است. ACAM۲۰۰۰ از یک سویه ویروس خفیف در خانواده آبله میمون و آبله استفاده می‌کند که هنوز هم می‌تواند تکثیر شود، به این معنی که خطر انتشار ویروس زنده موجود در واکسن در بدن انسان یا سایر افراد وجود دارد.

این واکسن با یک سوزن دو شاخه‌ای تزریق می‌شود. قسمت بالایی بازو خراشیده شده و سپس ویروس به یک عفونت موضعی به شکل تاول تبدیل می‌شود. اگر بیمار مثلاً تاول را خراش دهد و سپس چشم خود را به آن بمالد، به طور بالقوه ویروس را به افراد دیگر یا به سایر قسمت‌های بدن خود منتقل می‌کند که می‌تواند منجر به آسیب بینایی شود. سازمان غذا و داروی آمریکا هشدار داده است برای افرادی که با این واکسن واکسینه شده اند، بسیار مهم است که از محل واکسیناسیون مراقبت کنند تا ویروس را به افراد دیگر یا سایر قسمت‌های بدن منتقل نکنند.

واکسن Jynneos با این خطرات همراه نیست؛ زیرا از یک سویه ویروس استفاده می‌کند که دیگر قادر به تکثیر در انسان نیست. همچنین با یک سرنگ معمولی مانند سایر واکسن‌های رایج مانند واکسن آنفلوانزا تجویز می‌شود.

به گفته دکتر پیتر هوتز، متخصص بیماری‌های عفونی و واکسن در کالج پزشکی بیلور، با توجه به عوارض جانبی احتمالی ACAM۲۰۰۰، این واکسن احتمالاً فقط در زمینه یک اپیدمی بزرگ آبله مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا این ویروس بسیار کشنده است.

هشدار درباره عوارض واکسن در افراد با شرایط خاص

زنان باردار یا شیرده، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مبتلایان به بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا درماتیت آتوپیک و افراد مبتلا به بیماری قلبی نباید ACAM۲۰۰۰ دریافت کنند. در زنان باردار، ویروس می‌تواند به جنین سرایت کند و باعث مرده زایی شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند با این خطر روبه رو هستند که ویروس به طور غیرقابل کنترلی رشد کند و باعث عفونت خطرناک شود. افراد مبتلا به بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا درماتیت آتوپیک نیز در معرض خطر انتشار ویروس روی پوست خود هستند که می‌تواند به یک عفونت تهدید کننده زندگی تبدیل شود.

میزان مرگ و میر آبله میمون

به گفته سازمان جهانی بهداشت، آبله می‌تواند تا ۳۰ درصد مرگ و میر داشته باشد. سویه آبله میمون در غرب آفریقا که به نظر می‌رسد عامل شیوع کنونی باشد، احتمالاً دارای نرخ مرگ و میر حدود ۱ درصد است. اکثر افراد در عرض دو تا چهار هفته بدون درمان پزشکی خاص بهبود می‌یابند. به گفته سازمان بهداشت جهانی، سویه آبله میمون دیگری به نام Congo Basin وجود دارد که با نرخ مرگ و میر بالاتری بین ۳ تا ۱۰ درصد مرتبط است.

مقامات این سازمان روز چهارشنبه گفتند که ظهور ناگهانی آبله میمون در چندین کشور در آمریکای شمالی و اروپا نشان می‌دهد که این ویروس احتمالاً برای مدتی غیرقابل شناسایی در خارج از غرب و مرکز آفریقا منتشر شده است.

پروزاموند لوئیس، سرپرست فنی سازمان بهداشت جهانی درخصوص آبله میمون، گفت: ممکن است این ویروس در حال حاضر بیشتر در حال گسترش باشد؛ زیرا ایمنی در جمعیت انسانی از زمان توقف واکسیناسیون آبله پس از ریشه کن شدن بیماری کاهش یافته است.

علائم آبله میمون

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری به افراد تایید شده یا مشکوک به آبله میمون گفته است تا زمانی که ادارات بهداشت سلامتی آن‌ها را تایید نکرده اند، در قرنطینه باشند. افراد مبتلا به ویروس باید تا زمانی که ضایعات پوستی که مشخصه بیماری است کاملاً برطرف نشده اند، دلمه‌ها افتاده و لایه جدیدی از پوست تشکیل شود، از قرنطینه خارج نشوند.

آبله میمون معمولا با علائمی مشابه آنفلوانزا از جمله تب، سردرد، درد‌های عضلانی، لرز، خستگی و تورم غدد لنفاوی شروع می‌شود. سپس ضایعاتی روی بدن ایجاد می‌شود. ویروس عمدتاً از طریق تماس پوست به پوست با این ضایعات پخش می‌شود. اگر فردی ضایعاتی در گلو یا دهان خود داشته باشد، این ویروس می‌تواند از طریق قطرات تنفسی نیز پخش شود؛ اما به راحتی از این طریق منتقل نمی‌شود.

طبق گزارش این سازمان، افرادی که در معرض آبله میمون قرار دارند، باید به مدت ۲۱ روز علائم را تحت نظر داشته باشند. آن‌ها باید دو بار در روز دمای بدن خود را بررسی کنند و از نظر لرز، تورم غدد لنفاوی و بثورات پوستی جدید مورد معاینه قرار بگیرند. در صورت بروز تب یا بثورات پوستی، فرد باید خود را ایزوله کند و فوراً با بخش بهداشت محلی تماس بگیرد.