روسیه برهم زننده موازنه قوای ایران و اسرائیل؟

در صورت دریافت سامانه دفاع هوایی اس ۴۰۰ از روسیه ، مقامات اسرائیلی معتقدند پنجره حمله احتمالی به برنامه هسته‌ای تهران محدود می‌شود.

به نقل از اکو ایران؛ پنجره اسرائیل برای حمله به ایران با ورود پوتین به معادله تنگ‌تر می‌شود.

تنگ شدن پنجره اسرائیل

به نوشته خبرگزاری بلومبرگ، ایران به دنبال دریافت سامانه دفاع هوایی اس ۴۰۰ از روسیه است. امری که حمله به این کشور را سخت‌تر می‌کند و مقامات اسرائیلی معتقدند پنجره حمله احتمالی به برنامه هسته‌ای تهران را محدود می‌کند.

افرادی در اسرائیل و ایالات متحده که از جریان مذاکرات مطلع بودند به بلومبرگ گفتند که چشم انداز دریافت سامانه‌های اس-۴۰۰ توسط ایران، تصمیم گیری در مورد حمله احتمالی را تسریع می‌بخشد.

روسیه تاکنون به طور علنی نگفته که آیا این تسلیحات را تامین خواهد کرد یا خیر، اما مسکو و تهران از زمان حمله مسکو به اوکراین به هم نزدیک‌تر شده‌اند. با این حال تصور می‌شود کمتر از دو سال زمان لازم است تا ارسال اس-۴۰۰ عملیاتی شود.

سیگنال‌هایی به تهران و واشنگتن
هفته گذشته، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در کنفرانس امنیتی در تل آویو در مورد حمله به ایران گفت: «هرچه بیشتر منتظر بمانید، کار سخت‌تر می‌شود». او ادعا کرد: «ما خیلی منتظر بودیم. من می‌توانم به شما بگویم که هر کاری که در توانم باشد برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای انجام خواهم داد».

چنین تهدید‌های آشکاری -که اکنون در اسرائیل انجام می‌شود- ترکیبی پیچیده از مقاصد و پیام‌هایی است که هدف آن تهران و واشنگتن است. اسرائیل سابقه بمباران سایت‌های هسته‌ای را در عراق در سال ۱۹۸۱ و سوریه در سال ۲۰۰۷ در کارنامه خود دارد. یک درگیری نظامی آشکار با ایران می‌تواند آتش بی‌سابقه‌ای را در منطقه‌ای برافروزد و بر عرضه جهانی نفت تأثیر بگذارد.

همکاری دفاعی بی‌سابقه
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده، جمعه گذشته ادعا کرد که روسیه به ایران پیشنهاد «همکاری دفاعی بی سابقه از جمله در زمینه موشکی، الکترونیک و پدافند هوایی» را ارائه کرده و حتی ممکن است جت‌های جنگنده به تهران بفروشد.

کرملین و وزارت دفاع روسیه به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ ندادند، دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل هم از اظهارنظر در این باره خودداری کرد.

پس لرزه‌های اورانیوم ۸۴ درصدی
از زمانی که ناظران بین المللی اورانیوم غنی شده با خلوص ۸۴ درصد -در فاصله نزدیک به گریز هسته ای- را شناسایی کردند، نگرانی [در غرب]در مورد برنامه هسته‌ای ایران افزایش یافته است. یک مقام ارشد اسرائیلی و یک مقام ارشد سابق آمریکایی در گفتگو با بلومبرگ ادعا کرده اند، تا پایان سال ۲۰۲۳، ایران به اندازه کافی اورانیوم غنی شده تا ۶۰ درصد برای تولید ۱۰ بمب خواهد داشت.

در این شرایط، اسرائیل همچنان امیدوار است که ایالات متحده رهبری هرگونه حمله احتمالی را به عهده بگیرد. دولت بایدن احتمال اقدام نظامی را رد نکرده، اما تاکید دارد که دیپلماسی را ترجیح می‌دهد.

ایران اسرائیل را به ترور دانشمندان هسته‌ای خود -آخرین بار در اواخر سال ۲۰۲۰- و همچنین هک و سایر خرابکاری‌های هسته‌ای متهم می‌کند. اسرائیل به طور علنی مسئولیت آن‌ها را بر عهده نگرفته، اما مقامات آمریکایی و اسرائیلی به طور گسترده این مسئله تأیید می‌کنند. ایران همچنین بار‌ها تاکید کرده که برنامه اتمی چند دهه‌اش برای اهداف صلح‌آمیز است.

خط قرمز هوایی
در ماه دسامبر، ایالات متحده ادعا کرد که روسیه در ازای دریافت پهپاد‌های ایرانی، حمایت نظامی خود را از ایران عمیق‌تر می‌کند -این در حالی است که تهران و مسکو بار‌ها ارسال پهپاد‌ها را با هدف کاربری در جنگ اوکراین، رد کرده اند. یک ماه بعد، یک عضو مجلس ایران گفت که تهران انتظار دارد تا اواسط ماه مارس، جنگنده‌های سوخو-۳۵ را از روسیه تحویل بگیرد.

النا سوپونینا، کارشناس خاورمیانه مستقر در مسکو، گفت: روسیه روابط بسیار خوبی با ایران دارد و تهران به دنبال حمایت بیشتر است.

پس از اینکه آمریکا و پنج قدرت دیگر در سال ۲۰۱۵ با ایران قراردادی را امضا کردند که برنامه هسته‌ای این کشور را در ازای لغو تحریم‌ها محدود می‌کرد، روسیه یک سامانه دفاع هوایی کمتر پیشرفته به نام S-۳۰۰ را به این کشور فروخت. توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ با خروج دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا عملا از بین رفت.

جرمی بینی، کارشناس دفاعی خاورمیانه در جینز -یک موسسه اطلاعات دفاعی مستقر بریتانیا- گفت: «اس-۴۰۰‌ها که می‌توانند اهداف هوایی را در برد ۲۵۰ کیلومتری مورد هدف قرار دهند، یک منطقه قرمز برای هواپیما‌های در ارتفاع بالا" ایجاد خواهند کرد».

یوسی کوپرواسر، یکی از مقامات ارشد سابق اطلاعات نظامی اسرائیل هم می‌گوید: «هرچه دفاع هوایی آن‌ها قوی‌تر باشد، ضربه زدن به آن‌ها دشوارتر می‌شود». او مدعی‌ست: «اسرائیل در حال تجزیه و تحلیل این مسئله است که مناسب‌ترین زمان برای اقدام چه زمانی است».

پیشبرد برنامه هسته‌ای ایران
ذخایر اورانیوم غنی شده ایران تاکنون تا سطح خلوص ۶۰ درصد افزایش یافته است.

پیش از این، در سال ۲۰۱۵، تلویزیون اسرائیل مکالمات ضبط شده‌ای را با ایهود باراک که در سال ۲۰۱۲ وزیر دفاع نتانیاهو بود پخش کرد و به صراحت از طرح‌هایی برای حمله به ایران صحبت کرد که پس از گفتگو با ایالات متحده متوقف شد. اکنون مقامات اسرائیلی توانایی ایران برای مقاومت در برابر حمله هوایی را زیر نظر دارند.

پس از اینکه جو بایدن ترامپ را شکست داد، دولت او تلاش کرد تا توافق هسته‌ای ایران را احیا کند، اما درنهایت مذاکرات به بن بست خورد و طرفین یکدیگر را مسئول این وضعیت تلقی می‌کنند. اخیرا سفیر ایالات متحده در اسرائیل، تام نایدز، نسبت به دیدگاه اسرائیل رویکردی پذیرا اتخاذ کرده است. او در مراسمی در ۱۹ فوریه گفت: «اسرائیل می‌تواند و باید هر کاری که برای مقابله با (ایران) نیاز دارد انجام دهد و ما از آن‌ها حمایت کرده‌ایم».

ایالات متحده و اسرائیل اخیراً مانور‌های نظامی بسیار پرهیاهوئی را در دریای مدیترانه برگزار کردند که بزرگترین مانور نیروی هوایی بین این دو متحد را به نمایش گذاشت. بینی گفت: هواپیما‌های سوخت‌گیری هوایی جدید ساخت ایالات متحده که اسرائیلی‌ها قرار است تا سال ۲۰۲۵ دریافت کنند، توانایی دوربرد آن‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

ریاض کاهواگی، بنیانگذار و مدیر اجرایی INEGMA -یک گروه تحقیقاتی امنیتی مستقر در دبی- گفت که کشور‌های حاشیه خلیج فارس در معرض خطر هستند، اما از سویی با رویکرد اسرائیل هم چندان مشکلی ندارند.