تحلیل آثارجهانی شدن تجارت بر دو قدرت اول اقتصادی دنیا

بسمه تعالی

تحلیل آثارجهانی شدن تجارت بر دو قدرت اول اقتصادی دنیا:

صندوق بین المللی پول، جهانی شدن را رشد وابستگی متقابل اقتصادی کشورها در سراسر جهان از طریق افزایش حجم و تنوع مبادلات کالا و خدمات و جریان سرمایه در ماورای مرزها و هم چنین از طریق پخش گسترده تر و وسیع تر تکنولوژی می داند.

جهانی شدن اقتصاد در سالهای اخیر بعلت پیشرفت روز افزون فناوری اطلاعات و شبکه حمل و نقل رشد چشمگیری داشته است.

در این یادداشت می خواهیم آثار جهانی شدن بر تجارت و تولید دو قدرت برتر اقتصادی دنیا را بررسی و برنده و بازنده این پروسه را پیش بینی ورویدادهای آینده را در این زمینه بررسی نماییم.

قبل از آن باید به اصول و اهداف سازمان تجارت جهانی که امروز یکی از پایه های اصلی جهانی شدن بویژه در حوزه اقتصاد و تجارت است؛ اشاره نمائیم.

سازمان تجارت جهانی با هدف توسعه تولید و تجارت و بهره وری بهینه از منابع جهانی و دستیابی به توسعه پایدار و ارتقای سطح زندگی ایجاد شده است. براساس اصول سازمان تجارت جهانی، پس از حذف موانع تجاری غیر تعرفه ای، کشورها می بایست تعرفه های گمرکی خود را تثبیت نمایند و به تدریج آن را کاهش دهند. البته این اصل در مورد محصولات کشاورزی در کشورهایی که با مشکلات در پرداخت مواجه هستند استثناء قایل شده است و کشورها مجاز به انجام هرگونه اقدامی که جنبه فروش زیر قیمت تمام شده داشته باشند نیستند. هم چنین کشورها در مورد کالاهای داخلی و وارداتی باید رفتار کاملا یکسانی داشته باشند.

سازمان تجارت جهانی برای دستیابی به موافقت نامه های مورد تائید اعضا و نیز نظارت بر حسن انجام آنها از وجود ارکان مختلف تصمیم گیری، نظارتی، اجرایی و حقوقی بهره می برد و عضویت در آن مستلزم پذیرفتن اصول و معادلات متعددی است که مورد قبول کشورهای عضو قرار گرفته است. سازمان تجارت جهانی گرچه در سال 1995 بنیان گذاری گردید ولی عملا از سال 2000 اصول و قواعد آن جاری شد.

بنابراین سال 2000 میلادی را بعنوان سال اول پروسه جهانی شدن تجارت و تولید فرض می کنیم.

کشور چین بعنوان قدرت دوم اقتصادی جهان در سال 2000 میلادی حدود 227 میلیارد دلار صادرات داشته است که این رقم در سال 2019 به 2498 میلیارد دلارافزایش یافته است. بعبارت دیگر آمار صادرات کشور چین در سال 2019 نسبت به سال 2000 بعنوان آغاز پروسه جهانی شدن تجارت و تولید، 997 درصد رشد داشته که رشد چشمگیری است و صرفا چند کشور از جمله ویتنام دارای رشد بالاتری از دومین اقتصاد برتر جهان می باشند. مازاد صادرات بر واردات کشور چین در سال 2019 نیز 429 میلیارد دلار بر آورد می گردد.

علیرغم اینکه هیچ کشوری به اندازه ایالات متحده آمریکا در استفاده از سازمان تجارت جهانی برای گشودن بازارهای خارجی و حمایت از صنایع داخلی اش فعال نبوده است اما مقایسه آمار صادرات سال 2019 با سال 2000 نتایج دیگری را نشان می دهد.

آمریکا در سال 2000 میلادی 1358 میلیارد دلار صادرات داشته است که این رقم در سال 2019 به 1644 میلیارد دلار افزایشه یافته است. بعبارت دیگر افزایش صادرات آمریکا در سال 2019 به سال 2000 بعنوان ابتدای پروسه جهانی شدن تجارت فقط 21% است. جالب است که بدانیم در سال 2019 مازاد صادرات به واردات این کشور بیش از 900 میلیارد دلار منفی بوده است. بعبارت دیگر سیاست های اخیر دولت حاضر آمریکا حتی خارج از اصول و قواعد سازمان تجارت جهانی از جمله سیاست افزایش تعرفه بر کالاهای وارداتی، تاثیر چندانی بر کاهش دادن موازنه منفی تجاری این کشور نداشته است.

ادامه این وضعیت در کنار تغییر سایر شاخص های اقتصادی از جمله نرخ رشد اقتصادی، منجر به تغییر و نزول رتبه این کشور بعنوان قدرت برتر اقتصادی در آینده خواهد شد.بر اساس این متغیرها، سیاست مهار چین توسط آمریکا، در اولویت اصلی سیاست های این کشور قرار خواهد گرفت و برنامه هایی برای تغییرات در این موازنه پیش بینی می گردد. که در راس آنها، اتخاذ سیاست هایی نظیر تعیین عوارض هدفمند بر کالاهای وارداتی، تجارت ترجیهی یا آزاد دو جانبه با سایر کشورها در چارچوب مشخص و اقدامات اجرایی برای تضعیف اقتصاد چین از طریق ایجاد شوک و بحران در بازار سهام محتمل می باشد.

رضا مسرور

تحلیل گر امور اقتصادی و کسب و کار