رفع ابهام از وام ۱۰ میلیونی ازدواج

وام ۱۰ میلیون تومانی ازدواج بعد از اما و اگرهای بسیار و چالش هایی که در رابطه با تامین مالی آن وجود داشت، به هر صورت با رشد سه برابری نسبت به رقم سه میلیون تومانی قبلی، از سوی نمایندگان مجلس به تصویب رسید و در نهایت در قالب قانون بودجه به شبکه بانکی تکلیف شد. بانک مرکزی نیز بعد از ابلاغ قانون بودجه در هفته اول خرداد ماه از سوی دولت، این تغییر مبلغ را در فاصله کوتاهی به شبکه بانکی ابلاغ کرد و در دستور کار قرار گرفت.

با توجه به رشد حدود ۳۰۰ درصدی تسهیلات ازدواج که به یکباره اتفاق افتاد و عدم توان منابع قرض الحسنه پس انداز به عنوان محل اصلی تامین مالی وام ازدواج برای پاسخگویی به این تغییر، پرداخت به متقاضیان در ابتدا با مشکلاتی همراه شد ولی به طور محدود از سوی برخی بانک ها صورت گرفت تا اینکه بانک مرکزی در تیر ماه با ابلاغ بخشنامه ای به بانکها تکلیف کرد تا با استفاده از مجموع منابع قرض الحسنه پس انداز و جاری برای پرداخت ماهانه ۱۵۰ هزار فقره وام در سال جاری اقدام کنند.

اینکه از ابتدای سال جاری تا کنون یعنی در سه ماهه اول که تنها وام سه میلیون تومانی پرداخت شده و از این فاصله به بعد وام ۱۰ میلیون تومانی در دستور کار قرار گرفته، شرایط تسهیلات دهی در این بخش چگونه بوده است و منابع جدید تا چه اندازه توانسته به نیاز مالی این رشد پاسخ دهد و برخی ابهامات و انتقادات در این باره، مواردی است که سید علی اصغر میر محمد صادقی-مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی- در گفت و گو با ایسنا به آن پاسخ داده است.

حدود ۳۷۰۰ نفر در روز وام ازدواج می گیرند

مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی معتقد است که در هفت ماه و نیم ابتدایی امسال شبکه بانکی توانسته با استفاده از منابع قرض الحسنه پس انداز و جاری روند مطلوبی را در این بخش رقم زند.

بر اساس آنچه که میر محمد صادقی اعلام کرده است، متقاضیان از اول فروردین ۱۳۹۴ تا ۱۵ آبان ماه همین سال حدود ۲۵۴ هزار و ۵۰۰ نفر تسهیلات سه میلیون تومانی با مبلغ کل ۷۶۹ میلیارد تومان دریافت کرده اند اما برای امسال از اول فرودین تا ۱۲ آبان ماه این آمار به حدود ۴۷۸ هزار فقره رسیده که از نظر تعدادی نسبت به همین دوره در سال قبل تا حدود دو برابر افزایش یافته است. از لحاظ مبلغی نیز بالغ بر ۴۲۰۰ میلیارد تومان بود که بیانگر رشد ۳۵۰۰ میلیاردی یعنی افزایش شش برابری است.

همچنین طی سال ۱۳۹۴ در مجموع حدود ۸۰۵ هزار و ۷۵۰ نفر با مبلغی حدود ۲۴۵۵ میلیارد تومان وام ازدواج دریافت کرده اند. این در حالی است که آمار هفت ماه و نیم اول امسال با تعداد ۴۷۸ هزار نفری نشان می دهد که تسهیلات ازدواج از نظر مبلغی حدود دو برابر کل عملکرد سال گذشته است. از سویی دیگر تعداد متقاضیان در صف تا ۱۲ آبان سال جاری حدود ۶۸۵ هزار نفر بوده اند که ۳۲۴ هزار نفر آنها در مرحله دریافت وام قرار دارند. بر این اساس ۱۵۵ هزار در انتظار پذیر در شعبه، ۱۸۷ هزار نفر در انتظار تکمیل پرونده، ۶۹ هزار نفر منتطر انعقاد قرار داد و ۱۳ هزار نفر هم در انتظار اخذ وام قرار دارند درعین حال که ۳۶۰ هزار نفر هم در صف تغیین شعبه هستند.

از سویی دیگر در هفت و ماه و نیم ماهه امسال از کل ۴۷۸ هزار نفری به آنها تسهیلات پرداخت شده، حدود ۱۵۸ هزار نفر مربوط به چهار ماه ابتدایی هستند که عمدتا وام سه میلیونی و تعدادی هم ۱۰ میلیونی دریافت کرده اند. ۳۲۰ هزار نفر دیگر نیز از تسهیلات ۱۰ میلیونی برای زوجین عادی و ۲۰ میلیونی برای ایثارگران استفاده کرده اند که تقریبا در ۸۵ روز گذشته(از اول مرداد ماه) به آنها پرداخت شده است. بنا بر این اگر هر ماه را ۲۵ روز کاری در نظر بگیریم از اول مرداد ماه تا کنون هر روز حدود ۳۷۶۰ نفر در کل کشور وام ازدواج ۱۰ میلیونی دریافت کرده اند.

مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی تاکید کرد که قطعا در ماه های آینده این روند ادامه دارد به طوری که پیش بینی بر این است اگر همین رویه تا پایان سال پیش برود حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار فقره دیگر وام ازدواج تامین مالی شود یعنی در مجموع بیش از به ۹۰۰ هزار فقره با رقمی نزدیک به ۹۰۰۰ میلیارد تومان که در نوع خود بی سابقه است.

وی این را هم گفت که در مجموع از سال ۱۳۸۷ که سامانه ازدواج باز شده تا کنون حدود هشت میلیون و ۵۵ هزار نفر وام ازدواج با مبلغی حدود ۲۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است.

بنا بر اعلام میر محمد صادقی در حال حاضر ۲۹ بانک در سامانه وام ازدواج قرار دارند و دو بانک دیگر هم در آبان ماه اضافه خواهند شد که تعداد به ۳۱ بانک خواهد رسید.

وی در مورد اینکه روند پرداخت ها در وام ازدواج نشان می دهد که تقریبا تمام منابع قرض الحسنه به این سمت رفته است. با این وضعیت سهم سایر بخش هایی که مشمول این منابع می شوند چگونه بوده است؟ گفت: یکی از بخش های مهم کمیته امداد امام خمینی(ره)، بهزیستی و اشتغال زایی است که درباره آن تاکید داشته ایم. اما سایر سرفصل های قرض الحسنه با توجه به اینکه اولویت بر وام ازدواج و سهم کمیته امداد و اشتغال است، تا حدی تحت الشعاع قرار می گیرد.

منابع جاری عمده پرادخت های وام ازدواج را تامین کرد

اما با افزایش مبلغ وام ازدواج با توجه به کسری که برای تامین مالی آن از محل قرض الحسنه پس انداز وجود داشت، بانک ها طبق قانون ملزم به استفاده از منابع جاری شدند. از سویی دیگر بانک مرکزی پرداخت تسهیلات به کارکنان بانک ها از این محل را ممنوع کرد. مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی درباره اینکه آیا آمار تفکیک شده ای مبنی بر میزان استفاده بانک ها از منابع جاری و قرض الحسنه وجود دارد نیز توضیح داد: خیر آمار تفکیک شده نیست و باید به طور کلی باید گفت که با ممنوعیت پرداختی به کارکنان، وصولی ها به چرخه تسهیلات برمی گردد. اما بانک مرکزی مطمئن است که بخش اعظم این مبلغ از قرض الحسنه جاری تامین شده چرا که سپرده قرض الحسنه بانک ها از تمامی جهات مانند رشد و پرداخت ها رصد می شود؛ بنابراین امکان ندارد چنین رقمی تنها از محل قرض الحسنه پس انداز پرداخت شده باشد و قطعا عمده این ۴۲۰۰ میلیارد تومان از محل جاری بوده است.

میرمحمد صادقی همچنین در پاسخ به اینکه برخی از جمله نمایندگان مجلس نسبت به اینکه بانک مرکزی بر خلاف قانون در ابلاغیه های خود نسبت به استقاده از حساب جاری بانک ها برای پرداخت تسهیلات ازدواج تاکید نداشته است، این موضوع را تکذیب کرد و گفت: ما سه ابلاغیه در این باره داشتیم به طوریکه در خرداد ماه سال جاری پس از ابلاغ قانون به بانک ها طی بخشنامه ای اعلام کردیم که مکلف به پرداخت از محل قرض الحسنه پس انداز و جاری هستند. دومین ابلاغیه در ۲۹ تیرماه بود که اعلام کردیم که تمامی افراد در صف یعنی حتی افرادی که قبل از تصویب و ابلاغ مبلغ ۱۰ میلیونی ثبت نام کرده بودند مشمول وام ۱۰ میلیونی بوده و نباید به آنها تسهیلات سه میلیونی پرداخت شود. در ابلاغیه سوم در مرداد ماه نیز بار دیگر تاکید شد که مکلف هستند از محل جاری و پس انداز اقدام کنند.

از پرداخت ۱۵۰ هزار فقره ای ماهانه چه خبر؟

در حالی بانک مرکزی اعلام کرده بود که ماهانه حدود ۱۵۰ هزار فقره تسهیلات ازدواج پرداخت شود که مدیرکل اعتبارات این بانک در رابطه با عملکرد بانک ها در این مورد توضیح داد که در پایان سال گذشته حدود ۴۵۰ هزار نفر در صف وام قرار داشتند و پیش بینی می کردیم که در سال جاری ۸۰۰ هزار نفر دیگر به این جمع اضافه شوند که تعدادی حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر را در بر می گرفت. از این رو قرار براین شد تا بانک ها بتوانند در هشت ماه باقی مانده از اول مرداد ماه هر ماه حدود ۱۵۰ هزار فقره تسهیلات بپردازند که بتوان یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر را پوشش داده و در پایان سال به آنچه قانون گذار گفته بود مبنی بر اینکه ۵۰ هزار نفر بیشتر در پایان سال در صف نمانده باشند، دست یابیم. اما تا کنون که ۳۲۰ هزار فقره پرداخت شده در هر ماه حدود ۱۱۰ هزار پرداختی وجود داشته و تقریبا ۴۰ هزار فقره عقب مانده ایم. گرچه این آمار کاملا راضی کننده نیست اما با توجه به منابع، همین پرداحت ۱۱۰ هزار مورد هم می تواند روند بسیار مطلوبی باشد.

دلایل عدم پرداخت وام ازدواج در برخی بانک ها

موضوع دیگر مورد سوال از مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی در این باره بود که اعلام می شود تمامی بانک ها برای پرداخت وام ازدواج اقدام نمی کنند. وی در این مورد به چند نکته اشاره داشت و عنوان کرد که در برخی استان ها، متقاضیان به یک بانک بیشتر مراجعه می کنند. پس هنگامی که حجم متقاضیان آنها زیاد می شود ما به طور خودکار در تهران سامانه را برای آن بانک در استان مربوطه مسدود می کنیم. چون افراد در صف طولانی قرار گرفته و مدت زمان بیشتری باید برای دریافت وام منتظر بمانند. ضمن اینکه خود بانک نیز توان تامین منابع برای اعطای تقاضای فراتر از حد را ندارد. بنا بر این اگر برخی شکایت دارند که یکسری بانک ها بسته شده اند به افزایش تقاضا بر می گردد و بعد از اینکه تعداد متقاضیان تعدیل شد آنگاه مجدد سامانه برای آن بانک باز می شود.

وی مشکل دیگر را وجود نقص در پرونده متقاضیان اعلام کرد و گفت: پیگیری بانک مرکزی نشان می دهد در مواردی افراد مراجعه کرده اند اما اصلا ضامن ندارند. هر چند که که تاکید داشته ایم تا حد ممکن یک ضامن مورد پذیرش باشد و در استان های محروم فرایند تسهیل شود، اما حتی مشاهده می شود که فرد حتی یک ضامن هم ندارد و بانک نمی تواند به او تسهیلات پرداخت کند. این درحالی است که ۱۸۷ هزار نفر دچار نقص پرونده هستند.

میر محمد صادقی یادآور شد: با این حال حتی اگر برخی بانک ها در سامانه برای مدتی غیر فعال می شوند مهم آن است که طبق آمارها حدود دو برابر نسبت به دوره قبل پرداخت شده که جای امیدواری است.