نقرس چیست ؟ علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان نقرس

حملات نقرس می‌تواند به سرعت بروز کند و با گذشت زمان دوباره به حالت خود بازگردد، به آرامی به بافت‌های موجود در ناحیه التهابی آسیب برساند و می‌تواند بسیار دردناک باشد. فشار خون، بیماری‌های قلب و عروق و چاقی از عوامل بروز نقرس هستند. این شایع‌ترین شکل آرتروز التهابی در آقایان است و اگرچه بیشتر احتمال دارد که در مردان تأثیر بگذارد، اما زنان پس از یائسگی مستعد آن می‌شوند.

نکات کلیدی درمورد نقرس

نقرس نوعی ورم مفاصل است که در اثر اسید اوریک بیش از حد در جریان خون ایجاد می‌شود.
علائم نقرس به دلیل تشکیل کریستال‌های اسید اوریک در مفاصل و واکنش بدن به آن‌ها است.
نقرس از نظر کلاسیک بر روی مفصل در پایه انگشتان بزرگ تأثیر می‌گذارد.
حملات نقرس معمولاً بدون هشدار در نیمه شب رخ می‌دهد.
بیشتر موارد نقرس با دارو‌های خاص درمان می‌شوند.

درمان نقرس

بیشتر موارد نقرس با دارو درمان می‌شوند. از دارو‌ها می‌توان برای درمان علائم حملات نقرس، جلوگیری از تشدید شدن در آینده و کاهش خطر عوارض نقرس مانند سنگ کلیه استفاده کرد. دارو‌های متداول شامل دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، کلشیسین یا کورتیکواستروئید‌ها است. این‌ها باعث کاهش التهاب و درد در نواحی مبتلا به نقرس می‌شود و معمولاً به صورت خوراکی مصرف می‌شود.

دارو‌ها همچنین می‌توانند برای کاهش تولید اسید اوریک (مهار کننده‌های زانتیین اکسیداز مانند آلوپورینول) یا بهبود توانایی کلیه در حذف اسید اوریک از بدن (پروبنسید) استفاده شوند. نقرس اگر بدون درمان باقی بماند، یک حمله حاد نقرس از ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از شروع در بدترین حالت خواهد بود. فرد می‌تواند انتظار داشته باشد که طی ۱ تا ۲ هفته بدون درمان بهبود یابد، اما ممکن است در این دوره درد قابل توجهی مشاهده شود.

آزمایش و تشخیص نقرس

تشخیص نقرس می‌تواند مشکل باشد، زیرا علائم آن، هنگامی که ظاهر می‌شوند، شبیه به سایر شرایط است. در حالی که هایپروریسمی در اکثر افرادی که دچار نقرس هستند، رخ می‌دهد، ممکن است در طول تشدید درد وجود نداشته باشد. مهمتر از آن، اکثر مبتلایان به هایپراوریسمی دچار نقرس نیستند. یکی از آزمایشات تشخیصی که پزشکان می‌توانند انجام دهند، آزمایش مایع مفصل است که در آن مایعات از طریق مفصل مبتلا به سوزن خارج می‌شوند. سپس مایع مورد بررسی قرار می‌گیرد تا ببیند که آیا بلور‌های ادرار وجود دارد یا خیر.

از آنجا که عفونت‌های مفصلی همچنین می‌توانند علائم مشابهی با نقرس ایجاد کنند، پزشک می‌تواند هنگام انجام آزمایش مایعات مفصلی به دنبال باکتری باشد تا یک دلیل باکتریایی را کنترل کند. ممکن است مایعات به آزمایشگاه فرستاده شوند، جایی که برای تجزیه و تحلیل چندین روز طول می‌کشد. پزشکان همچنین می‌توانند آزمایش خون را برای اندازه گیری میزان اسید اوریک در خون انجام دهند، اما همانطور که گفته شد، افرادی که میزان اسید اوریک بالا دارند، همیشه دچار نقرس نیستند.

به طور یکسان، برخی افراد بدون افزایش سطح اسید اوریک در خون می‌توانند علائم نقرس را ایجاد کنند. سرانجام، پزشکان می‌توانند با استفاده از اسکن سونوگرافی، کریستال‌های ادرار را در اطراف مفاصل جستجو کنند. پرتو‌های ایکس نمی‌تواند نقرس را تشخیص دهد، اما ممکن است برای رد سایر دلایل مورد استفاده قرار گیرد.

انواع نقرس

مراحل مختلفی وجود دارد که از طریق آن‌ها نقرس پیشرفت می‌کند و گاهی به انواع مختلف نقرس نیز گفته می‌شود.

هایپریوریسمی بدون علامت

برای فرد ممکن است سطح اسید اوریک بالا را بدون هیچ گونه علائم بیرونی داشته باشد. در این مرحله، درمان لازم نیست، اگرچه کریستال‌های ادرار ممکن است در بافت رسوب کرده و آسیب جزئی ایجاد کنند. به افراد مبتلا به هایپریوریسمی بدون علامت ممکن است توصیه شود که برای رفع هرگونه عوامل احتمالی در ساخت اسید اوریک قدم بردارند.

نقرس حاد

این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که کریستال‌های اورات که رسوب شده اند به طور ناگهانی باعث التهاب حاد و درد شدید می‌شوند. به این حمله ناگهانی با درد‌های بسیار شدید همراه است و به طور معمول طی ۳ تا ۱۰ روز فروکش می‌کند. بعضی اوقات ممکن است در اثر حوادث استرس زا، الکل و مواد مخدر و همچنین هوای سرد باعث تشدید آن شود.

نقرس فاصله‌ای

این مرحله بین حملات نقرس حاد است. حملات بعدی ممکن است برای ماه‌ها یا سال‌ها رخ ندهد، اگر درمان نشوند، با گذشت زمان، می‌توانند بیشتر طول بکشند و بیشتر اتفاق می‌افتند. در طی این بازه، کریستال‌های اورات بیشتر در بافت‌ها قرار می‌گیرند.

نقرس مزمن

نقرس مزمن ناتوان کننده‌ترین نوع نقرس است. ممکن است آسیب دائمی در مفاصل و کلیه‌ها ایجاد شده باشد. بیمار می‌تواند از ورم مفاصل مزمن رنج ببرد و در مناطق خنک‌تر بدن مانند مفاصل انگشتان دچار درد‌های شدید شوند.

علت‌های مختلف نقرس

نقرس در ابتدا به دلیل وجود بیش از حد اسید اوریک در خون یا هیپراوریسمی ایجاد می‌شود. اسید اوریک در هنگام تجزیه پورین‌ها در بدن تولید می‌شود ترکیبات شیمیایی که در مقادیر زیادی در برخی از غذا‌ها مانند گوشت، مرغ و غذا‌های دریایی یافت می‌شود. به طور معمول، اسید اوریک در خون حل می‌شود و از طریق کلیه‌ها از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود. اگر اسید اوریک بیش از حد تولید شود، یا مقدار کافی دفع نشود، می‌تواند کریستال‌هایی مانند سوزن ایجاد کرده و باعث ایجاد التهاب و درد در مفاصل و بافت اطراف آن شود.

موارد خطر زا

چندین فاکتور وجود دارد که می‌توانند احتمال بروز هیپراوریسمی را افزایش دهند، که شامل:

جنسیت: مردان نسبت به زنان اسید اوریک بیشتری تولید می‌کنند، اگرچه میزان اسید اوریک در زنان پس از یائسگی به مردان نزدیک می‌شود.

ژنتیک: سابقه خانوادگی نقرس احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهد.

سبک زندگی: مصرف الکل در از بین بردن اسید اوریک از بدن اختلال ایجاد می‌کند. خوردن یک رژیم غذایی پورین همچنین باعث افزایش مقدار اسید اوریک در بدن می‌شود.

قرار گرفتن در معرض سرب: قرار گرفتن در معرض مزمن سرب با بعضی از موارد نقرس مرتبط است.

داروها: برخی دارو‌های خاص می‌توانند سطح اسید اوریک در بدن را افزایش دهند. این شامل برخی از دارو‌های مدر و دارو‌های حاوی سالیسیلات است.

وزن: اضافه وزن داشتن باعث افزایش خطر نقرس می‌شود، زیرا گردش خون بیشتری در بدن وجود دارد و این یعنی تولید بیشتر اسید اوریک به عنوان یک محصول اضافی متابولیک. سطوح بالاتر چربی بدن نیز سطح التهاب سیستمیک را افزایش می‌دهد، زیرا سلول‌های چربی باعث تولید سیتوکین‌های ضد التهابی می‌شوند.

تروما یا جراحی اخیر: خطر را افزایش می‌دهد.

سایر مشکلات بهداشتی: نارسایی کلیوی و سایر مشکلات کلیوی می‌تواند توانایی بدن در حذف موثر را کاهش داده و منجر به افزایش اسید اوریک شود. سایر شرایط مرتبط با نقرس شامل فشار خون بالا و دیابت است.

علائم نقرس

علائم اصلی درد مفاصل شدید است که به ناراحتی، التهاب و قرمزی بروز می‌کند. نقرس غالباً بر مفصل بزرگ انگشتان پا تأثیر می‌گذارد، اما می‌تواند بر روی پا، مچ پا، زانو، آرنج، مچ و انگشتان نیز تأثیر بگذارد.

عوارض نقرس

در برخی موارد، نقرس می‌تواند به شرایط جدی تری تبدیل شود، مانند:

سنگ کلیه: اگر بلور‌های ادرار در مجاری ادراری جمع شود، می‌توانند به سنگ کلیه تبدیل شوند.

نقرس مکرر: برخی از افراد تا به حال فقط یک حمله داشته باشند. سایرین ممکن است حملات منظم داشته باشند، که به تدریج به مفاصل و بافت اطراف آسیب وارد می‌کند.

پیشگیری

بسیاری از دستورالعمل‌های مربوط به شیوه زندگی و رژیم‌ها وجود دارد که می‌توان برای محافظت در برابر شراره یا جلوگیری از بروز نقرس در وهله اول استفاده کرد:

مصرف مایعات زیاد حدود ۲ تا ۴ لیتر در روز
از مصرف الکل خودداری کنید
وزن سالم بدن را حفظ کنید

منبع:نمکستان