واکسن استنشاقی برای درمان آلزایمر

آلزایمر یکی از انواع اختلالات مغزی و زیر مجموعه بیماری زوال عقلی (dementia) است. این بیماری بسیار شایع است؛ به طوری که بر اساس آمارهای منتشر شده در ایالات متحده در سال ۲۰۲۱، برآورد می‌شود بیش از ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تن از جمعیت بالای ۶۵ سال این کشور از آلزایمر رنج می‌برند.

با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری آلزایمر نیز به شدت افزایش می‌یابد به طوری که ۷۲ درصد از مبتلایان به این بیماری، سنی بیشتر از ۷۵ سال دارند. متاسفانه تا کنون دانشمندان نتوانسته اند هیچ درمان قطعی برای این بیماری بیابند و همین موضوع آلزایمر را به بیماری بدون درمان تبدیل کرده است.

با این وجود، به تازگی محققان فاز نخست آزمایش انسانی واکسن استنشاقی بیماری آلزایمر را آغاز کرده اند. این واکسن که پس از ۲۰ سال تحقیقات گسترده به مرحله آزمایش انسانی رسیده است، می‌تواند روند پیشرفت بیماری آلزایمر را کند کرده و گامی بزرگ برای درمان این بیماری باشد.

دکتر هاوارد وینر، مدیر این تحقیقات در بوستون آمریکا گفت: ما در نقطه عطف تاریخ تحقیقات درباره درمان آلزایمر قرار داریم. در دو دهه اخیر در محیط آزمایشگاهی موفق شدیم شواهد مناسبی درباره تاثیرات واکسن استنشاقی آلزایمر بیابیم.

او گفت: اگر نتایج آزمایش‌های انسانی نشان دهند که واکسن ایمن و موثر است؛ می‌توانیم از آن به عنوان یک درمان غیر سمی برای افرادی که از آلزایمر رنج می‌برند، استفاده کنیم. می‌توان از این واکسن برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر در افراد کهنسالی که در خطر ابتلا به بیماری قرار دارند استفاده کرد.

این واکسن دارای ماده‌ای به نام پروتولین است که باعث فعال شدن سیستم ایمنی می‌شود. این واکسن طوری طراحی شده است که باعث تحریک گلبول‌های سفید در گره‌های لنفاوی در اطراف گردن و پشت می‌شود. این تحریک باعث حرکت این گلبول‌ها به سمت مغز و پاکسازی آن از "پلاک‌های بتا امیلوئید" که عامل بروز آلزایمر هستند می‌شود.

فاز نخست آزمایش انسانی این واکسن شامل ۱۶ بیمار ۶۰ تا ۸۵ سال می‌شود که علائم ابتدایی آلزایمر را از خود نشان داده اند. این افراد به فاصله زمانی یک هفته دو دوز از واکسن استنشاقی را دریافت می‌کنند. سپس دانشمندان طی یک بازه زمانی مشخص اقدام به سنجش میزان ایمنی و تاثیرگذاری واکسن خواهند کرد.

به طور معمول انجام آزمایش برای واکسن دارای ۳ فاز انسانی است و در نهایت برای توزیع عمومی دارو، سازمان غذا و داروی آمریکا باید تحقیقات انجام شده را تایید کند.