برای خاطره‌گویی از امام(ره) باید مجوز بگیرند

حمید انصاری قائم‌مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم مبنی بر "چطور درباره اسناد جعلی مؤسسه ورود می‌کند اما درباره خاطره نه؟ مگر همین خاطره‌ها به‌عنوان سند در تاریخ ثبت نمی‌شود؟" گفت: نقل خاطرات مقوله دیگری است، عنوانش خاطره است. گوینده خاطره می‌گوید، من در جایی با امام بودم یک‌وقت این جایی که دارد می‌گوید، در یک جمع عمومی است که ما مستنداتش را داریم. صوت و تصویر و فیلم داریم.

ولی یک‌وقت می‌گوید، من در جلسه‌ای خصوصی خدمت امام بودم و صحبتی شد، در این جا مورد به مورد را مؤسسه نمی‌تواند تأیید یا تکذیب و اظهار نظر بکند با کدام مبنا و مستند می‌توانیم بر نقلی صحه بگذاریم یا آن را رد کنیم؟

انصاری افزود: جلسه خصوصی امام که مخفیانه ضبط نمی‌شده، بله، اگر مخالف با مسلمات اندیشه امام باشد یا سیره امام این را نفی کند این جا مؤسسه موضع می‌گیرد که تاکنون گرفته است. البته معتقدیم که در انتشار خاطرات مربوط به امام نیز طبق قانون «نحوه حفظ آثار و یاد حضرت امام» باید از مؤسسه مجوز بگیرند.

اتفاقاً یکی از موارد اختلاف نظر مؤسسه با برخی از مراکز اسناد و مؤسسات انتشارات تاریخی همین موضوع بوده که حتی در برهه‌ای به رسانه‌ها نیز کشیده شد ما مصر بوده و هستیم که طبق قانون و حکم حضرت امام انتشار هرچه منسوب به امام می‌شود باید از مرجعی که حضرت امام تعیین کرده است و در قانون هم تصریح شده است مجوز بگیرند از جهت اینکه اگر مطلبی در این خاطرات نسبت داده شده که اسناد و شواهد متقن خلاف آن را ثابت می‌کند تصحیح شود. بدیهی است که صدور مجوز مؤسسه به‌معنای تأیید خاطرات نیست.

وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار تسنیم مبنی بر "اگر قرار باشد هرکه با امام بوده نقل قول کند و به‌صرف ارتباط با امام خاطره‌اش معتبر باشد، تکلیف نقل‌های متناقض چه می‌شود؟ تشخیص صحت و اعتبار این خاطره‌ها با چه‌کسانی است؟"، خاطرنشان کرد: بخش عمده‌ آن با جامعه است، آن جایی که ببینیم خلاف اصول امام است موضع می‌گیریم و گرفته‌ایم. ولی خاطره، خاطره است.

عنوان و اسمش هست: خاطره. سند مکتوب نیست، صوت و تصویر نیست، کسی روایت می‌کند واقعه‌ای یا بیانی از کسی را در یک واقعه‌ای؛ این دارد نقل می‌کند و اعتبار نقلش به میزان وثاقت او میزان صداقت راوی و میزان آشنایی و ارتباطی که ‌با منبع خاطره داشته بستگی دارد.

قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام ادامه داد: حتی در روایات و نقل از معصومین(ع) که احکام الهی را بیان می‌کنند با آنکه از لحاظ سندیت یکسان نیستند و احادیث ضعیف فراوانی در کتب حدیث وجود دارد ولی هیچ‌وقت علما و فقها نگفته‌اند این خاطرات و این نقل‌ها را از درون کتب احادیث بردارید چون سند ارائه نشده! حتی ممکن است راوی جایگاهش، مقامش و عدالتش به‌حدی باشد که اصطلاحاً در علم رجال می‌گویند از اصحاب اجماع است یعنی صحت نقل و روایتش نیاز به تحقیق ندارد. در مورد نقلهایی که از وقایع انقلاب و زندگی و مطالب امام می‌شود نیز به وضعیت راوی و شواهدی که روایتش را تأیید یا رد می‌کند و یا سندی که ارائه می‌کند بستگی دارد، مگر اینکه موضوعی که دارد بیان می‌کند و مطلبی که از امام نقل می‌کند خلاف مسلمات اصول و اندیشه امام باشد.

انصاری خاطرنشان کرد: گاهی هم ممکن است فردی خاطره نقل می‌کند که می‌دانیم هیچ‌وقت امام را ندیده است، این بحث دیگری است.کما اینکه در همین خاطراتی که بعضاً چاپ شده افرادی خاطراتی نقل می‌کنند که اصلاً سنشان به دوران امام نمی‌رسد. گاهی هم گوینده خاطره قصد خلاف‌گویی ندارد ولی دچار فراموشی شده و خلط مباحث شده است.