انواع کلاهبرداری‌ تلفنی؛ از وعده‌ی جایزه تا خالی کردن حساب

هنگامی که با شما تماس تلفنی گرفته می‌شود و به شما وعده‌ی جایزه و هدیه می‌دهند، از شما اطلاعات کارت بانکی‌تان را می‌خواهند و یا مواردی از این دست که حتماً با آن‌ها مواجه شده‌اید، اما باید دقت کنید که علی‌رغم جذاب بودن این پیشنهادها، احتمال این‌که در آستانه‌ی فریب خوردن توسط کلاهبرداران قرار گرفته باشید، زیاد است.

وقتی در تماس‌های تلفنی به شما می‌گویند برنده‌ی جایزه‌ای فوق‌العاده از یک مسابقه شده‌اید که احتمالاً شما هیچ‌گاه در آن مسابقه شرکت نکرده‌اید؛ زمانی که می‌گویند برای دریافت جایزه باید مبلغی پرداخت کنید و یا از شما می‌خواهند، اطلاعات کاملاً شخصی و محرمانه‌ی مالی خود را در اختیارشان قرار دهید، باید محتاط باشید، زیرا سیستم‌های تجاری مطمئن و قانونی، هیچ‌گاه نیاز بر جزئیات حساب مالی شما ندارند و حتی اگر قرار باشد پولی یا جایزه‌ای را به شما بدهند، نیاز به رمز عبور کارت شما را ندارند و دادن شماره حساب یا شماره کارت کفایت می‌کند.

هم‌چنین شما حق دارید درباره هر شخصی که تلفنی با شما تماس می‌گیرد و به شما پیشنهاد می‌دهد، بررسی‌های لازم را انجام دهید، با نامه‌نگاری از آن‌ها اطلاعات کاری بخواهید، تماس بگیرید، مرجع‌های آن‌ها را استعلام کنید و زمانی برای فکر کردن و تصمیم‌گیری در مورد پیشنهاد آن‌ها داشته باشید؛ زیرا افرادی که به‌طور قانونی و به دور از هرگونه کلاهبرداری به‌صورت تلفنی بازاریابی انجام می‌دهند، از این‌که اطلاعات فعالیت معقول و منطقی خود را در اختیار شما قرار دهند، خوشحال می‌شوند.

یکی از انواع کلاهبرداری‌های تلفنی اینگونه است که کلاهبرداران ابتدا یک تماس کوتاه با مشترک برقرار کرده و به سرعت قطع می‌کنند اما تعداد زیادی از مشترکان تلفن همراه عادت دارند پس از هر تماس ناموفق، به برقراری تماس با فرد تماس‌گیرنده اقدام کنند؛ معمولاً به دلیل آن‌که این تماس‌ها از سر شماره‌های بین‌المللی برقرار می‌شود، به محض تماس هزینه‌های سنگینی به مشترک ایرانی تحمیل می‌شود.

پس از شیوع این روش کلاهبرداری، محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - تاکید کرد «قانون بقای کلاهبردار و قاچاقچی از بین نمی‌روند بلکه از شکلی به شکل دیگر تغییر ابزار می‌دهند. یک روز پیامک کلاهبرداری، این روزها Missed Call و انتظار تماس و شارژ مشترک تلفن همراه.» پس از این هشدار، به تمام مشترکان تلفن همراه توصیه شد که پس از برقراری هر تماس ناآشنا و بین‌المللی و قطع آن، از پاسخگویی مجدد خودداری کنند که متحمل هزینه‌های سنگین نشوند.

یکی دیگر از انواع کلاهبرداری‌ها، درخواست پول برای یکسان‌سازی تعرفه‌های اپراتورهاست. در حالی که یکسان‌سازی تعرفه‌ها و تک‌نرخی شدن تماس‌های درون‌شبکه یا برون‌شبکه برای اپراتورهای اول و دوم، هزینه‌ای برای مشترکان ندارد و جزو خدماتی است که توسط اپراتورها ارائه شده، اما برخی اقدام به سودجویی از این موضوع کرده و تماس‌هایی با آن‌ها گرفته و بابت یکسان‌سازی تعرفه‌ها درخواست هزینه کرده‌اند. البته اپراتورها اعلام کردند که این درخواست‌ها کلاهبرداری بوده و نباید هزینه‌ای بابت این خدمات پرداخت شود.

وزیر ارتباطات نیز در راستای آگاه‌سازی کاربران اعلام کرد که نرم‌افزارها و یا پیام‌هایی که در فضای مجازی، با عنوان شارژ و یا اینترنت رایگان، تبلیغ می‌کنند، دروغ و فریب است. هم‌چنین تماس‌هایی که با عنوان برنده شدن در قرعه‌کشی از شما درخواست اطلاعات بانکی می‌کنند، نیز کلاهبرداری است و باید مراقب باشیم.

بنابراین با توجه به این‌که این روزها بازار سودجویی و دریافت هزینه‌های مازاد بر خدمات داغ شده است و هر یک از سودجویان از راهی برای کلاهبرداری و فریب کاربران استفاده می‌کنند، کاربران باید دقت داشته باشند که هنگام رویارویی با موارد این‌چنینی، در مرحله‌ی ابتدایی هزینه‌ای را برای این افراد واریز نکنند و پس از آن، موضوع را با اپراتور و مسؤولان مربوطه در میان بگذارند.

همچنین هنگام مواجهه با موارد مشکوک، هر جایی که احساس کردید مورد متناقضی وجود دارد، یا هرگاه به فرد تماس‌گیرنده شک کردید، بهترین را این است که این تماس قطع کنید. این کار بسیار هوشمندانه است و به هیچ وجه بی‌احترامی محسوب نمی‌شود. کارشناسان می‌گویند در این موارد همیشه با افراد مورد اطمینان خود، اقوام و پلیس مشورت کنید و از آن‌ها دربارۀ این موارد پرس‌وجو و تحقیق کنید. اما فراموش نکنید با قطع کردن تماس می‌توانید از یک کلاهبرداری تلفنی جلوگیری کنید.