مجموعه سوالات احکام شرعی در گزینش استخدامی

۱- حکم شرعی چیست؟

جواب : قانونگذاری صادره از خدای متعال برای سامان بخشیدن به زندگی مادی و معنوی انسانها است.

۲- تقلید در احکام چیست؟
جواب : عمل کردن به دستور مجتهد است.

۳- چه کسی باید تقلید کند؟
جواب : کسی که نه مجتهد است و نه محتاط (مقلّد) باید تقلید کند.

۴- از چه کسی باید تقلید کرد؟
جواب : از مجتهد جامع الشرائط باید تقلید نمود یعنی مجتهدی که مرد، بالغ، عاقل، شیعه تقلید کرد که حریص
به دنیا نباشد و از مجتهد های دیگر اعلم باشد، یعنی در فهمیدن حکم دوازده امامی، حلال زاده، زنده و عادل باشد ؛
و نیز بنا بر احتیاط واجب باید از مجتهدی تخدا از تمام مجتهدین زمان خود استادتر و داناتر باشد.

۵- در چه چیز باید تقلید نمود؟
جواب : فقط باید در احکام فرعی فقهی تقلید نمود، یعنی تقلید تنها در مورد احکام دین است.

۶- مسائلی که انسان غالباً به آن احتیاج دارد حکمش چیست؟
جواب : واجب است که یاد بگیرد.

۷- کسی که خود را مجتهد عادل و جام عالشرایط فتوا نم یبیند قضاوت او چه حکمی دارد؟
جواب : حرام است.

۸- احکام بر چند قسم تقسیم می شود؟
جواب : ۵ قسم
۱ - واجب : حکمی است که حتماً باید آن را انجام داد و ترک آن گناه است. به طور خلاصه ، واجب عبارت
است از آنچه که ترک آن جایز نیست مثل وجوب نماز و روزه.
-۲ مستحب : کاری است که انجام دادن آن پسندیده و بهتر است و موجب رضای خدا و صلاح خود انسان و
موجب ثواب آخرتی می شود. بطور خلاصه مستحب (مندوب) عبارت است از آنچه که فعل آن برتری دارد
مثل سلام کردن
-۳ حرام: کاری است که نباید آن را انجام داد و انجام آن گناه و موجب عذاب آخرتی می شود . بطور خلاصه
حرام عبارت است از آنچه که فعل آن جایز نیست. مثل شراب خوردن و دروغ گفتن

۴ مکروه : کاری است که ترک آن بهتر است و به جا آوردن آن عذاب آخرتی ندارد. به طور خلاصه ، مکروه
عبارت است از آنچه که ترک آن برتری دارد مثل نماز خواندن در مکانی که عکس باشد و اگر مهریه
بیشتر از مهر السنه باشد مکروه است.
-۵ مباح : کاری که انجام دادن و ترک آن از نظر دین مساوی باشد و بستگی به میل و اراده انسان دارد. به
طور خلاصه، مباح (اباحه) عبارت است از آنچه که فعل یا ترک آن جایز و برابر است مثل خوردن و
آشامیدن

۹- واجب عینی و واجب کفایی چیست؟
جواب : واجب عینی واجبی است که از همه مکلّفین، الزاماً خواسته شده و اگر بعضی آن را انجام دهند وجوب از
گردن دیگران ساقط نمی شود، مثل نماز و روزه واجب کفایی، واجبی است که اگر بعضی آن را انجام دهند وجوب از
دیگران ساقط می شود، مثل کفن و دفن

۱۰- از چه راه م یتوان مجتهد و اعلم را شناخت؟
جواب : از سه راه می توان مجتهد و اعلم را شناخت :
-۱ خود انسان یقین کند.
-۲ دو نفر عالم عادل که می توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند تصدیق کنند به شرط آن که دو نفر عالم
عادل با گفته آنها مخالفت نکنند.
-۳ از گفته اهل علم که می توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند اطمینان حاصل گردد.

۱۱- فتوی چیست؟
جواب : گاهی مجتهد در بیان مسائل شرعی نظری قطعی و خالی از احتیاط دارد، به این بیان مجتهد اصطلاحا می گویند. به عبارت دیگر، فتوی آن است که مجتهد حکم را به طور کلی بیان کند مثلاً مجتهد حکم کند « فتوی »
کسی که روزه واجب دارد روزه مستحبی او باطل است.

۱۲- از چه راه می توان فتوی یعنی دستور مجتهد را به دست آورد؟
جواب : به دست آوردن فتوی، یعنی دستور مجتهد از چهار راه زیر ممکن است :
-۱ شنیدن از خود مجتهد
-۲ شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند.
-۳ شنیدن از کسی که مورد اطمینان و راستگو است.
-۴ دیدن در رساله مجتهد در صورتی که انسان به درستی آن رساله اطمینان داشته باشد.

۱۳- احتیاط واجب چیست؟

جواب : گاهی مجتهد در بیان حکم شرعی فتوا نمی دهد و نظر قطعی ابراز نمی کند بلکه از ابتدا وظیفه مکلّف را
می گویند. مثل مالی که انسان آن را پیدا « احتیاط واجب » به صورت احتیاط بیان می کند، به این احتیاط اصطلاحاً
می کند اگر نشانه ای نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش معلوم شود ، احتیاط واجب آن است که از طرف
صاحبش صدقه بدهد.

۱۴- احتیاط مستحب چیست؟
جواب :گاهی مجتهد در بیان مسائل شرعی نظر قطعی را ابراز می کند یعنی فتوی می دهد و سپس احتیاط
می گویند. مثلاً اگر ظرف نجس « احتیاط مستحب » می کند، به این احتیاط که بعد از فتوی بیان شده است اصطلاحاً
را یک مرتبه در آب کُر بشویند پاک است اگر چه احتیاط آن است که سه مرتبه بشویند.

۱۵- آیا از مجتهدی که از دنیا رفته می توان تقلید کرد؟
جواب : ۱- تقلید ابتدایی، خیر (وقتی انسان می خواهد تازه تقلید کند)
-۲ اگر انسان در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده بعد از مردن آن مجتهد می تواند در همه
مسائل از او تقلید کند.

۱۶- اگر شخصی از مجتهدی تقلید کند و برایش ثابت شود که مجته د دیگر ی اَعلَم است و یا اصلاً تقلیدش اشتباه بوده و از آن سه راه که در رساله ها برای شناخت اَعلَم هست نبوده باشد آیا می توان به مجتهد اَعلَم برگردد؟
جواب : واجب است به مجتهد اَعلَم یا محتمل الاعلمیه رجوع نماید علی الاحوط

۱۷- اگر مکلف مدتی اعمالش را بدون تقلید انجام دهد اعمال او صحیح است یا خیر؟
جواب : در صورتی اعمال او صحیح است که :
-۱ بفهمد به وظیفه واقعی خود رفتار کرده است.
-۲ یا عمل او با فتوای مجتهدی که وظیفه اش تقلید از او بوده یا با فتوای مجتهدی که فعلاً باید از او تقلید کند مطابق باشد.

۱۸- آب مضاف چیست؟
جواب : آبی است که آن را از چیزی بگیرند، مثل آب هندوانه و گلاب، آب انگور، یا با چیزی مخلوط باشد ، مثل
آبی که به قدری با گل و مانند آن مخلوط شود که دیگر به آن آب نگویند.

۱۹- آب مطلق چیست؟
جواب : آبی است که نام آب به طور مطلق بر آن صادق باشد یعنی توده مردم بگویند آب است حقیقتاً، و آب را
نشود از آن نفی کرد.

۲۰- آب مطلق بر چند قسم تقسیم می شود؟

جواب : پنج قسم : ۱- آب کُر ۲- آب قلیل ۳- آب جاری ۴ - آب باران ۵- آب چاه

۲۱- آب کُر چیست و وزن آن چقدر است؟
جواب : مقدار آبی است که اگر ظرفی که درازا و پهنا و گودی آن هر یک سه وجب و نیم است بریزند آن ظرف
را پرکند .

۲۲- کُر بودن آب از چند راه ثابت می شود؟
جواب : از دو راه ثابت می شود : ۱- خود انسان یقین کند. ۲- دو مرد عادل خبر دهند.

۲۳- آب قلیل چیست؟
جواب : آبی است که از زمین نجوشد و از کُر کمتر باشد، مثل آب آفتابه

۲۴- آب جاری چیست؟
جواب : آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مثل آب چشمه و قنات

۲۵- نجاسات چند تا است؟
جواب : یازده تا است :
-۱ بول ۲- غائط ۳- منی ۴- مردار ۵- خون ۶- سگ ۷- خوک ۸- کافر ۹- شراب ۱۰ - فقّاع ۱۱ - عرق شتر
نجاست خوار

۲۶- فضله حیوانات کوچک مثل پشه و مگس که گوشت ندارند چه حکمی دارد؟
جواب : پاک است.

۲۷- اگر ماهی در آب بمیرد حکمش چیست؟
جواب : پاک است چون خون جهنده ندارد.

۲۸- نجاست هر چیز از چند راه ثابت می شود؟
جواب : از سه راه ثابت می شود :
-۱ خود انسان یقین کند که چیزی نجس است، و اگر گمان داشته باشیم چیزی نجس است لازم نیست از آن اجتناب نماید. مثل غذا خوردن در قهوه خانه و مهمان خانه ها
-۲ کسی که چیزی در اختیار اوست بگوید آن چیز نجس است. مثل همسر انسان یا نوکر
-۳ دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است و نیز اگر یک نفر عادل هم بگوید بنا بر احتیاط واجب باید اجتناب کرد.

۲۹- اگر انسان به چیز نجسی شک دارد پاک شده یا نه حکمش چیست؟
جواب : نجس است.

۳۰- اگر انسان به چیز پاک شک کند نجس شده یا نه حکمش چیست؟

جواب :پاک است.

۳۱- مطهرات (پاک کننده ها) چند تا است؟
جواب :ده تا است :
-۱ آب ۲- زمین ۳- آفتاب ۴- استحاله ۵- انتقال ۶- اسلام ۷- تبعیت ۸- برطرف شدن عین نجاست ۹- استبراء
حیوان نجاست خوار ۱۰ - غائب شدن مسلمان

۳۲- آب با چند شرط چیز نجس را پاک می کند؟
جواب : با چهار شرط
-۱ مطلق باشد ۲- پاک باشد ۳- وقتی چیز نجس را می شویند آب مضاعف نشود و بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه
عین نجاست تغییر نکند ۴- بعد از آب کشیدن چیز نجس عین نجاست در آن نباشد.

۳۳- زمین با چند شرط کف پا و ته کفش نجس را پاک می کند؟
جواب : با سه شرط
-۱ زمین پاک باشد ۲- زمین خشک باشد ۳- اگر عین نجاست مثل خون و بول، یا متنجس مثل گلی که نجس
شده در کف پا و ته کفش باشد به واسطه راه رفتن یا مالیدن پا به زمین برطرف شود.

۳۴- انسان برای پاک شدن کف پا و ته کفش نجس بهتر است چه مقدار راه برود؟
جواب : ۱۵ قدم یا بیشتر

۳۵- استحاله چیست؟
جواب : اگر جنس چیز نجس به طوری عوض شود که به صورت چیز پاکی درآید پاک می شود و می گویند
استحاله شده است (تغییر حالت داده است) مثل آن که چوب نجس بسوزد و خاکستر گردد، یا سگ در نمکزار فرو
رود و نمک شود، ولی اگر جنس آن عوض نشود مثل آن که گندم نجس را آرد کنند یا نان بپزند پاک نمی شود.

۳۶- شرایط صحیح بودن وضو چند چیز است؟
جواب : سیزده چیز است :
-۱ آب وضو پاک باشد ۲- آب وضو مطلق باشد ۳- آب وضو مباح باشد ۴- ظرف آب وضو مباح باش د (غصبی
نباشد) ۵- ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد ۶- اعضاء وضو موقع شستن و مسح کردن پاک باشد ۷- وقت برای وضو
و نماز کافی باشد ۸- به قصد قربت وضو بگیرد ۹- به ترتیب وضو بگیرد ۱۰ - کارهای وضو را پشت سر هم انجام
دهد ۱۱ - دیگری او را وضو ندهد ۱۲ - استعمال آب برای او ضرری نداشته باشد ۱۳ - در اعضاء وضو مانعی از
رسیدن آب نباشد.

۳۷- کسی که شک دارد وضو گرفته یا نه حکمش چیست؟
جواب : باید وضو بگیرد.

۳۸- اگر انسان در بین نماز شک کند وضو گرفته یا نه حکمش چیست؟
جواب : نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز بخواند.

۳۹- اگر انسان بعد از نماز شک کند وضو گرفته یا نه حکمش چیست؟
جواب : نماز او صحیح است، ولی باید برای نمازهای بعدی وضو بگیرد.

۴۰- اگر انسان شک کند که قبل یا بعد از نماز وضوی او باطل شده حکمش چیست؟
جواب : نمازی که خوانده صحیح است.

۴۱- برای چند چیز وضو گرفتن واجب است؟
جواب : شش چیز
-۱ برای نماز های واجب غیر از نماز میت
-۲ برای سجده و تشهد فراموش شده، اگر بین آنها و نماز حدثی از او سر زده مثلاً بول کرده باشد.
-۳ برای طواف واجب خانه کعبه
-۴ اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد.
-۵ اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند.
-۶ برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده باشد باید وضو بگیرد.

۴۲- چند چیز وضو را باطل می کند؟
جواب : هفت چیز :
-۱ بول ۲- غائط ۳- باد معده و روده که از مخرج غائط خارج می شود ۴- خوابی که به واسطه آن چشم نبیند و
گوش نشنود، ولی اگر چشم نبیند و گوش بشنود وضو باطل نمی شود ۵- چیزهایی که عقل را از بین می برد ، مانند
دیوانگی و مستی و بیهوشی ۶- استحاضه زنان ۷- کاری که برای آن باید غسل کرد مانند جنابت

۴۳- جبیره چیست؟
جواب : چیزی که با آن زخم و شکسته را می بندند و دوایی که روی زخم و مانند آن می گذارند.

۴۴- غسلهای واجب چند تا است؟
جواب : هفت تا است :
- -۱ غسل جنابت ۲- غسل حیض ۳- غسل نفاس ۴- غسل استحاضه ۵- غسل مس میت ۶- غسل میت ۷
غسلی که به واسطه نذر و قسم و مانند اینها واجب می شود.

۴۵- غسل بر چند نوع است؟
جواب : دو نوع است :

-۱ غسل ترتیبی، انسان در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن
را بشوید؛ و اگر انسان عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند غسل
او باطل است.
-۲ غسل ارتماسی، در غسل ارتماسی اگر به نیت غسل ارتماسی به تدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیر آب
رود غسل او صحیح است و احتیاط واجب آن است که یک دفعه زیر آب رود.

۴۶- سجده های واجب قرآن چند سوره است؟
جواب : چهار سوره است :
-۱ سوره ۳۲ قرآن (الم تنزیل)
-۲ سوره ۴۱ قرآن (حم سجده)
-۳ سوره ۵۳ قرآن (النجم)
-۴ سوره ۹۶ قرآن (اقراء یا علق)

۴۷- اگر انسان شک کند که غسل کرده یا نه حکمش چیست؟
جواب : باید غسل کند.

۴۸- اگر انسان شک کند غسل او صحیح بوده یا نه حکمش چیست؟
جواب : لازم نیست دوباره غسل کند.

۴۹- حنوط چیست؟
جواب : مالیدن کافور به پیشانی، کف دس تها، سر زانوها و سر دو انگشت بزرگ پاهای میت

۵۰- نماز میت چند تکبیر دارد؟
جواب : پنج تکبیر