پدر بزرگ، مادربزرگها روزتون مبارک

پارسینه: روی صندلی نشسته است و چهره پر امیدش به دنبال کسی می گردد. دستان پیرش تکیه بر عصا دارد. چشمان منتظرش چشم به راه کسی است که از در بیاید و به انتظار دستانی مهربان است که باران نوازش را بر سرش ببارد تا بلکه کمی از غم و غصه هایشان را زیر ابرهای نامهربانی اطرافیانشان محو کند. امروز 8 مهر به نام همین دستان پر مهر نامگذاری شده است تا شاید به خاطرمان بیاورد این همین دستان سالهایی نوازشگر دستان کوچکمان بودند. دستانی که همیشه پر بودند از عشق و محبت های بی دریغی که هیچگاه ما را ترک نکردند . اما امروز دستان ما چه می کنند ....

دنیا هر لحظه دارد رو به پیری گام بر می دارد و این یکی از مسائل بسیار اساسی در جوامع انسانی به شمار می آید. سالمندی یک امتیاز و موقعیت اجتماعی محسوب می شود. علاوه بر این ها یک چالش نیز به حساب می آید چرا که بر تمام جنبه های اجتماعی در قرن حاضر تأثیر گذار است. در همه کشورها بخصوص کشورهای پیشرفته اقدامات کمکی برای سالم ماندن و فعال بودن سالمندان یک موضوع لوکس نیست بلکه یک ضرورت است.

تعداد سالمندان ( ۶۰ سالا به بالا ) در سال ۲۰۰۰ به تعداد ۶۰۰ میلیون نفر بوده که تا سال ۲۰۲۵ به ۲/۱ بیلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰ به ۲ بیلیون نفر می رسد . امروزه در حدود دو سوم سالمندان در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند که این رقم تا سال ۲۰۲۵ به ۷۵ درصد می رسد. در کشورهای توسعه یافته رشد گروه جمعیتی بالای ۸۰ سال به سرعت در حال افزایش است.

دوران سالمندی هم همانند دوران کودکی یا جوانی، یکی از مراحل زندگی است با این تفاوت که دوران کودکی و جوانی، سرشار از انرژی و تلاش، ولی دوران سالمندی، همراه با تحلیل قوا و کاهش میزان فعالیت های فیزیکی است.

از آنجا که جمعیت سالمندان بالای ۶۰ سال در بیست سال آینده دو برابر خواهد شد . از این رو کاهش و به تأخیر افتادن ناتوانی مربوط به سن ، شاخص مهم بهداشت عمومی محسوب شده و فعالیت فیزیکی نقش مهمی در حفظ و پایداری سلامتی در کلیه سنین بازی می کند.


سلامت و سالمندان

فعالیت بدنی در همه سنین موجب سلامت جسمی و عامل دوری از ابتلا به انواع بیماری ها می شود . فعالیت فیزیکی موجب بهبود بهداشت روان ، کنترل حرکتی و فعالیت های شناختی ذهنی می گردد . در صورتی که افراد مسن چنین سبکی را برای زندگی انتخاب نمایند ، هم از جنبه جسمی سلامت خود را حفظ می کنند و هم در ارتباط اجتماعی خود با سایرین موفق خواهند بود.
بدین ترتیب فعالیت بدنی باعث می شود تا انسان :

• از بیماری های قلبی و سکته مغزی نجات پیدا کند .
• به فشار خون و عوارض آن دچار نشود .
• از بیماری قند به ویژه نوع دوم آن دور بماند .
• با خوردن غذای خوب و مناسب به بلای سنگینی وزن و چاقی دچار نشود .
• به بیماری پوکی استخوان و یا نرمی استخوان مبتلا نشود .
• نزد دیگران محترم تر و توانائی هایش بیشتر شود و مزاج سالم تری پیدا کند .

هر چه عمر می گذرد ، اهمیت سلامت جسمی بیشتر نمایان می شود . انجام تمرین های منظم و هدفمند و داشتن نشاط بدنی بهترین راه ممکن برای دوری از انواع بیماری هاست ، بیماری های گوناگونی که معمولاً عموم اشخاص در سنین بالا به آن دچار می شوند و گاهی انجام این تمرین ها منجر به رفع عوارض بیماری های قبلی نیز می شود . بهبود انعطاف پذیری ، حفظ تونیسته و تعادل عضلانی می تواند در پیشگیری از افزایش بسیاری از علل ناتوانی در بین سالمندان کمک کند . تحقیقات علمی ثابت نموده است که شیوع بیماریهای روانی در بین مردمی که دارای فعالیت های بدنی بیشتر هستند ، کمتر مشاهده می شود .


فعالیت های فیزیکی مفید حتی اگر درسنین بالا نیز شروع شود ، بسیار لذت بخش و مفید است و در رفع بیماری های شایع سالمندان نظیر بیماری های قلبی و عروقی ، آرتریت ، استئوپروز و فشار خون بالا و غیره کمک مؤثری می کند . اگر تمرین ها و فعالیت های فیزیکی به طور مرتب و منظم انجام گیرد ، به بهبود و تسکین دردها و ناتوانی های همراه با این بیماریها منجر می شود و حتی اگر از سنین پایین شروع شود ، می تواند پیشگیری کننده باشد .


فعالیت های فیزیکی در پیشگیری از ابتلا به بعضی اختلالات روانی مانند افسردگی و بیماری آلزایمر بسیار مؤثر است . فعالیت های ورزشی سازمان یافته برای رفع هیجانات فردی مناسب بوده و به طور مثال قدم زدن برای فرد این فرصت را ایجاد می کند تا به جامعه نزدیکتر شود و سبب کاهش احساس تنهایی ، دلتنگی و سرخوردگی اجتماعی شود . این فعالیت ها اعتماد به نفس و خوداتکایی که پایه و اساس سلامت روانی می شود را تقویت می نماید .


آرتریت در بین بالغین و سالمندان یکی از عواملی است که سبب محدودیت فیزیکی انها می شود . فعالیت های فیزیکی در کنترل التهاب و درد مفاصل وارد عمل میشوند و عواقب این بیماری ها را روز به روز کاهش می دهند . به همین خاطر سالمندان باید همانند سایر مردم فعالیت های فیزیکی مورد علاقه خود را انجام دهند و در صورتی که دارای شرایط خاص مثل ناتوانی هایی در تحرک باشند با مراجعه به پزشک و مشاوره می توانند فعالیت فیزیکی خود را ادامه دهند . به طور کلی فعالیت هایی نظیر قدم زدن ، شنا کردن ، حرکات کششی ، باغبانی و دوچرخه سواری برای میانسالان مفید است .

گام اول را بردارید

چگونه سلامت خود را در این دوران حفظ کنید؟


برای انجام فعالیت های فیزیکی لازم است که بیاموزید باید چقدر فعالیت بدنی انجام داد و چگونه آنرا شروع نمود ؟ اولین گام برای بهبود فعالیت فیزیکی شامل موارد زیر است :

• در زمینه فعالیت های بدنی اطلاعاتی را به دست آورید .
• پارک ها و فضای باز اطراف محل زندگیتان را شناسایی کنید .
• با متخصصان سلامتی و یا کارشناسان تربیت بدنی مشورت کنید .
• با دوستانتان که فعالیت مستمر فیزیکی دارند صحبت کنید و از آنها راهنمایی بخواهید .
• به کتابخانه بروید و کتاب هایی در مورد فعالیت فیزیکی و سلامتی به امانت بگیرید .
• یک جفت کفش راحت برای پیاده روی انتخاب کنید .
• باشگاه های ورزشی اطراف را شناسایی کنید .
• لیستی از دلایلی را که می خواهید فعالیت فیزیکی به واسطه آن انجام دهید ، تهیه کنید .
• لیستی از مشکلات جسمی که در حال حاضر به آن مبتلا هستید ، تهیه نمایید .

چگونه بدانیم که آیا فعالیت فیزیکی را به اندازه کافی انجام داده ایم یا خیر ؟

اگر نمی دانید که فعالیت فیزیکی را در چه سطحی انجام می دهید باید به این نکته توجه کنید که در مورد ورزش هایی نظیر شنا ، دوچرخه سواری و پیاده روی باید روزانه ۱۰ دقیقه به زمان تمرین خود اضافه نمایید تا اینکه مجموع زمانی که فعالیت فیزیکی انجام می گیرد ، به ۶۰ دقیقه برسد .

سالمندی و طرد شدن از خانواده

سالمندی واقعیتی است که حتی اگر دلتان نخواهد به آن دچار خواهید شد . اما حقیقت این است که سالمندی مصیبتی جانکاه نیست که به آن با دیدی منفی بنگریم و برایش متأسف باشیم. چرا که سالمندی موهبتی الهی است که اگر زوایای پنهانش شناخته شود برایمان شیرین خواهد بود . سالمندان گنجینه هایی ارزشمند از تجربیات زندگی هستند که برای ما باقی می مانند. اما نباید حمایت های عاطفی خود را از آنها دریغ کنیم . چرا که انسان ها در این برهه زمانی بیشتر به حمایت عاطفی اطرافیان نیازمندند.

خانه ی سالمندان به صورت و شکل جدید سوغاتی از فرنگ است که وارد جامعه و فرهنگ سنتی ما ایرانیان شده است و اکنون یکی از دغدغه ها و معضل فکری بسیاری از ما برای دوران سالمندیمان شده است. معضلی که باعث می شود بهترین دوران زندگی را که می تواند سرشار از خوشبختی و نشاط باشد، به کابوسی تمام نشدنی و چشم انتظاری برای مرگ مبدل کند.

نیازهای عاطفی سالمندان

برای حفظ سالمندان ازعوارض گوناگونی که در سر راهشان است، باید آنها را در شرایط محیطی مناسبی قرار داد که وجودعواطف گرم و مهرورزی و نیز احترام و قدرشناسی از جمله شرایط مهم به وجود آمدن چنین محیطی است. حرمت گذاری بر سالمندان به ویژه در میحط خانواده، قدرشناسی و سپاس‏گزاری از تلاش‏ها و فعالیت‏های آنان و سرمایه‏گذاری‏های مادی و معنوی‏شان درباره نسل جدید و جامعه، تنها نگذاشتن آنان، برقراری ارتباط و ایجاد تفاهم با ایشان، هم دردی با آنان و گوش سپردن به دردها و سخن‏هایشان، در اولویت قرار دادن مسائل آنها و حل هر چه سریع‏تر مشکلاتشان، نادیده گرفتن خطاهایی که ممکن است از آنها سربزند، محبت به آنان و حمایت از آنها، از جمله وظایفی است که تک تک افراد خانواده در مقابل سالمندان و برای به وجود آوردن محیطی گرم باید به اجرا در آورند.