چرا باید حمل و نقل ریلی را توسعه دهیم؟

محمد صدرایی در ادامه سرمقاله امروز «۱۹ دی» نوشت: موضوع اساسی در این زمینه واقعیت‌های موجود در مورد تلفات سیستم‌های حمل و نقلی در کشور است که نمره خوبی از نظر استانداردهای جهانی نمی‌گیرد. این موضوع هر چند در صنعت هوایی کم و بیش دیده می‌شود اما بروز جدی‌تری در جاده‌های کشور دارد. شاید اگر مسائل جاده‌ها هم به اندازه صنعت هوایی سیاسی شده بود، جامعه واکنش جدی‌تری به کشته شدن هر ۷۱ دقیقه، یک نفر نشان می‌داد.

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالیانه بیش از ۲۵ میلیون نفر در تصادفات رانندگی در سراسر جهان جان خود را از دست می‌دهند. تصادفات جاده‌ای نهمین عامل مرگ و میر در جهان محسوب می‌شود. همچنین بیشترین مرگ و میر ناشی از تصادفات در کشورهای کم‌درآمد صورت می‌گیرد. در ایران اما حوادث رانندگی پس از آلودگی هوا بیشترین قربانیان را می‌گیرد و این حقایق نشان می‌دهد سیستم حمل و نقلی کشور نیاز به تحولی در راستای حفظ جان و سرمایه‌های مردم دارد.

همین دلایل و اهمیت توجه به پایداری زیستی است که مسئله توسعه ریلی در کشور را مهم جلوه می‌دهد. آمارها می‌گویند کشور ایران، در حال حاضر دارای ۱۱ هزار کیلومتر شبکه ریلی استاندارد است. نیمی از این شبکه مربوط به سال‌های دور است و نیم دیگر در ۴۰ سال اخیر ایجاد شده است.

اگر نگاهی به سرمایه‌ای که در سال‌های گذشته از فروش نفت عایدمان شده بیندازیم، متوجه می‌شویم توسعه ریل در کشورمان نسبت به ظرفیتی که وجود دارد، بسیار کند پیش می‌رود.

بر اساس اهدافی که برای حمل ونقل ریلی در کشور تعیین شده در سال ۹۹ حمل و نقل بار از ۳۴ میلیون تن باید به ۹۱ میلیون تن افزایش پیدا کند. همچنین هدف، رسیدن به جابجایی ۴۳ میلیون مسافر در سال ۹۹ خواهد بود.

اگر سانحه هفت‌خوان که سر و صدای اجتماعی زیادی پیرامونش اتفاق افتاد و ۴۴ کشته هم داشت را در نظر نگیریم، در طول ۹ سال گذشته حدوداً ۱۲ نفر در کل سوانح ریلی تلفات داشته‌ایم و این یعنی تأمین ایمنی بسیار بهتر برای سفرها.

مسئله اساسی اما در این میان در نظر گرفتن رفاه و سرعت در سیستم حمل و نقل ریلی است که به توسعه و تحول شرایط کنونی نیازمند است. توسعه قطارهای پرسرعت و توسعه ایستگاه‌های قطار در محدوده شهرها که دسترسی سریع و آسانی به آن وجود داشته باشد همچنین ارتقای بهره‌وری در سیستم ریلی برای پوشش حداکثری سفرها از جمله موضوعاتی است که باید به آن توجه شود.

وزیر راه و شهرسازی می‌گوید توسعه صنعت حمل و نقل ریلی در کشور به سرمایه‌گذاری ۲۸ هزار میلیارد تومانی نیاز دارد. این در حالی است که در سال‌هایی که کشور نفت را بشکه‌ای ۱۴۰ دلار می‌فروخت و اعتبارات فراوانی در دستگاه‌های دولتی دست به دست می‌شد، کمترین توسعه مورد انتظار در این زمینه صورت گرفت و سرمایه‌گذاری در این صنعت به هزار میلیارد تومان هم نرسید. در شرایط کنونی هم هر چند محدودیت منابع، پیگیری بسیاری از پروژه‌ها را به کاری سخت تبدیل کرده اما اگر دولت و سازمان‌های غیر دولتی بر این هدف متمرکز شود، می‌توان منتظر تحولی در این عرصه بود تا دیگر کمتر شاهد اخبار ناگوار از تلفات سوانح جاده‌ای و هوایی باشیم.