آیا روزه گرفتن بر افسردگی تاثیری دارد؟

روزه داری در ماه رمضان یک فریضه جسمی و معنوی زیباست، از طرفی سازمان جهانی بهداشت، سلامتی را رفاه و آسایش کامل جسمی، روحی و روانی و معنوی تعریف کرده است. در این مطلب به نقش روزه در حالات روحی و معنویت پرداخته شده تا ارتباط بین روزه و افسردگی روشن گردد.
روزه و افسردگی
انسان در طول تاریخ در اندیشه سلامتی و افزایش طول عمر بوده است. شخصی که بتواند در نقش فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی خود عالی یا حتی خوب عمل کند یک فرد سالم است. انسان باید با شناخت دقیق خود، خدای خود و جهان پیرامونش به سلامت معنوی برسد و سبک زندگی سالم را برگزیند. ماه رمضان یک فرصت عالی برای تعالی روح و جسم است.

متاسفانه بیماری‌های روانی در ایران رو به رشد است. طبق آخرین پیمایش سلامت روانی که در کشور انجام شده است حدود ۲۴ درصد از جمعیت ۱۵ الی ۶۴ سال ایرانی به یکی از اختلالات عصبی روانی (خفیف و یا شدید) دچار هستند.

ستاره در این مطلب به بررسی نقش روزه داری در سلامت روانی و معنوی پرداخته است. با بررسی تحقیقات علمی موجود و پژوهش‌های صورت گرفته پیرامون روزه داری و افسردگی مشخص می‌شود که روزه داری در حوزه‌های زیر موثر و بهبود بخش است.
روزه داری و توجه به امور معنوی

تمرکز و توجه بر معنویات بهترین درمان برای بسیاری از بیماری‏‌های روحی و روانی انسان از جمله افسردگی است، بر اساس یافته‌های روانشناسان نقش روزه در سلامتی روح و روان انسان به مراتب بیشتر از نقش آن در سلامتی جسم است. روزه گرفتن علاوه بر کاهش و حتی درمان بسیاری از بیماری‏های روحی، منجر به تقویت روان انسان می‌گردد. هم اکنون از بعد معنوی روزه‌ داری به عنوان یکی از روش‌های درمان بیماری‌های اعصاب و افسردگی یاد می‌شود.

روزه داری و تقویت صبر و تحمل

لازم به ذکر نیست، حتما می‌دانید که بسیاری از آسیب‌های اجتماعی نظیر قتل، توهین، جرم، پرخاشگری و غیره در جامعه ریشه روحی و روانی دارد، روزه داری یک روش عالی جهت تقویت صبر و شکیبایی افراد و کاهش خشونت و پرخاشگری می‌باشد. روزه گرفتن می‌تواند آستانه تحمل افراد را بالاببرد و به نوعی تمرین صبر است. افزایش صبر و تحمل مشکلات به فرد کمک می‌کند تا بر حالات افسردگی غلبه کرده و لحظات زیباتری را تجربه نماید.

روزه داری و کانون گرم خانواده

در ماه رمضان اعضاء خانواده حداقل در شبانه روز دو بار به هنگام سحر و افطار کنار هم جمع می‌شوند. این ارتباط چهره به چهره افراد یک خانواده بهترین دارو جهت پیشگری از افسردگی و حتی درمان اضطراب و افسردگی است.

روزه داری و کاهش میزان اضطراب
تحقیقات نشان می‌دهد که میزان اضطراب و افسردگی و همچنین اقدام به خودکشی در روزه داران کاهش ویژه‌ای پیدا می‌کند. روانشناسان می‌گویند کم خوابیدن یکی از روش‌های درمانی موثر در بیماران افسرده است، در واقع بیداری روزه داران برای خوردن سحری و انجام فرائض عبادی که ساعات طلایی بامداد را به خود اختصاص می‌دهد، نوعی کم خوابی تلقی شده و باعث بهبود افسردگی می‌گردد.

روزه داری و افزایش اعتماد به نفس
یکی از بهترین حالات معنوی که روزه داری به ارمغان می‌آورد، بالا رفتن اعتماد به نفس است. موفقیت‌هایی که فرد در زندگی خود دارد به رشد اعتماد به نفس او منجر می‌شود. فرد با روزه گرفتن احساس موفقیت می‌کند و اعتماد به نفس او در زمینه‌های مختلف بالا می‌رود، خوش خلق شده و افسردگی از وی دور می‌شود.

روزه داری و افزایش وحدت اجتماعی

فعالیت‌های جمعی و همچنین وحدت اجتماعی در ماه رمضان فزایش پیدا می‌کند. شرکت در مراسم افطاری و مراسم مذهبی دیگر نظیر شب‌های قدر و عید فطر، از دیگر مزایای اجتماعی ماه رمضان است که منجر به افزایش یک رنگی اجتماعی بین افراد جامعه می‌شود. زیاد شدن دید و بازدید‌ها و ارتباطات اجتماعی باعث بالا رفتن سلامت روان و کاهش افسردگی در ماه مبارک رمضان می‌گردد.

روزه داری و ترک رفتار‌های نامناسب

ماه رمضان و روزه داری فرصت خوبی برای ترک رفتار‌های نامناسب و مضر است. میزان موفقیت ترک سیگار، الکل و سایر مواد در مصرف کنندگان آن در ماه مبارک رمضان چند برابر می‌شود. زیرا این مواد از ممنوعات روزه داری هستند و بسیاری از افراد با یک ماه ترک این مواد مضر، می‌توانند اراده ترک آن را برای همیشه را پیدا کنند و ترک این عادت‌های نامناسب تاثیر بسزایی در کاهش افسردگی خواهد گذاشت.

روزه داری و تفکرات روحانی

تحقیقات جامع دو محقق کانادایی بر روی افراد دچار افسردگی نشان داده است وقتی افراد به خداوند و دین فکر می‌کنند فعالیت برخی قسمت‌های مغز آن‌ها افزایش یافته و همین فعالیت باعث کاهش استرس، اندوه و اضطراب در آن‌ها می‌گردد.

سخن آخر در مورد روزه و افسردگی

طبق تحقیقات دانشگاه مشهد، روزه‌داری برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف مانند افسردگی، اضطراب و وسواس‌های خفیف مشکلی ایجاد نمی‌کند و باعث رفع و کاهش آن نیز می‌گردد. اما بطور کلی نمی‌توان این نسخه را برای هر بیمار افسرده یا دارای اختلالات روانی تجویز کرد و بسته به نوع بیماری و شرایط بیمار، وضعیت با نظر پزشک معالج متفاوت است.

باید توجه داشت که به هم خوردن نظم خواب و ساعت‌های بیداری و تحمل زمان طولانی تشنگی و گرسنگی در جریان روزه‌داری، برخی بیماران را دچار افزایش اضطراب می‌کند که در این صورت با مشورت پزشک معالج روزه گرفتن توصیه نمی‌شود. بنابراین برای بیمارانی که به مراقبت و مصرف دارو‌های خاص نیاز داشته و شرایط جسمی و روانی مناسبی ندارند، روزه گرفتن توصیه نمی‌شود. همچنین در رابطه به افراد مبتلا به افسردگی‌های شدید و بیماران اورژانس‌های روانپزشکی در شرایط حاد، تا زمانی که به مرحله بهبود نرسند، روزه‌داری توصیه نمی‌شود.

منبع: ستاره