.svg)
۳ نشانه که خبر از هضم نشدن غذا می‌دهد
پارسینه: هضم نکردن غذا باعث ناراحتی فرد و از بین رفتن اوقات خوب می‌شود. این عامل خود باعث پشیمانی از زیاد خوردن می‌گردد.
عدم هضم یک بیماری نیست، اما نشانه‌هایی از قبیل: سوزش قلب، نفخ، آروغ زدن و حالت تهوع را به دنبال دارد.
اگر شما غذای زیادی بخورید و یا غذای چرب یا دارای چاشنی زیاد مصرف کنید و یا در هنگام غذا خوردن استرس داشته باشید و سریع غذا بخورید، تمامی این عوامل باعث هضم نشدن غذا و به وجود آمدن نشانه‌های آن می‌شود.
برخی افراد از نفخ زیاد، آروغ زدن و باد کردن بعد از غذا شکایت می‌کنند. برای غلبه بر این مشکلات آن‌ها باید بدانند که دستگاه گوارش چگونه کار می‌کند.
هر بار که غذا، آب و یا حتی بزاق قورت داده می‌شود، مقداری هوا وارد معده می‌گردد. در معده، غذا به تکه‌های کوچک شکسته می‌شود و به طرف روده می‌رود. ممکن است با خود فکر کنید که، چقدر سریع معده خالی می‌گردد، اما به طور معمول ۲-۱ ساعت طول می‌کشد تا محتویات معده خالی شود. روده کوچک این غذای مایع شده را به پایین می‌راند. در اینجا است که مواد مغذی در غذا‌ها (از قبیل: کالری، عناصر معدنی و ویتامین ها) جذب می‌شوند. در اینجا، مقدار زیادی از آب غذا‌ها دوباره جذب بدن می‌شود. چیزی که در آخر باقی می‌ماند، مدفوع است.
عملکرد‌های زیادی در مسیر هضم غذا وجود دارد که باعث گاز و یا نفخ می‌شود. یک رژیم غذایی درست و تغییر در نحوه زندگی به کاهش گاز و علائم ناشی از آن کمک می‌کند.
برخی از نشانه‌های عدم هضم غذا
۱- آروغ زدن
برخی افراد بعد از غذا خوردن آروغ می‌زنند. اما افرادی هستد که بسیار آروغ می‌زنند و باعث خجالت و شرمسار بودن شخص می‌شود. آروغ زدن در اثر ورود هوا به معده ایجاد می‌شود. معده قادر نیست که گاز و یا هوا را تولید کند، این خود فرد است که همراه غذا خوردن یا نوشیدن مایعات، مقداری هوا وارد معده خود می‌کند و این باعث آروغ زدن می‌شود.
آروغ زدن را می‌توان یا با دارو و یا با درمان توسط خود شخص، کنترل نمود.
۲- باد شکم
به علت‌های ناشناخته، بعد از غذا خوردن باد در شکم ایجاد می‌شود و این مورد غالبا در زنان دیده شده است. باد شکم معمولا به علت عدم هماهنگی بین معده و قسمت بالای روده ایجاد می‌شود. عضلات معده در اثر شل شدن و تحرک کم نیز می‌تواند به این عارضه مبتلا شود.
دارو‌هایی وجود دارند که به ارتباط بین معده و روده کمک می‌کنند، این ارتباط باعث حرکت هم زمان غذا و آب می‌شود و درنتیجه باعث کاهش باد شکم می‌گردد.
بادشکم، نشانه‌ای از سندرم روده تحریک پذیر می‌باشد. این سندرم به علت عدم هماهنگی حرکت و گرفتگی روده ایجاد می‌شود. عصبانیت و استرس و پریشانی نقش اساسی برای ظهور این سندرم می‌باشند.
همچنین، باد شکم ممکن است به علت تاخیر در خالی شدن معده باشد که به نام gastroparesis خوانده می‌شود.
باد شکم در اثر خوب هضم نکردن غذا و جراحی روده نیز ممکن است ایجاد شود.
باد شکم در اثر خوردن سریع و مصرف کردن بعضی غذا‌ها نیز رخ می‌دهد.
۳- نفخ
روده به طور معمول حاوی صد‌ها نوع باکتری که درون آن رشد می‌کند، می‌باشد. این باکتری‌ها در روده ما وجود دارند و دارای فواید زیادی برای بدن می‌باشند. بیشتر باکتری‌های درون روده بی خطر می‌باشند و موجب بروز هیچ مشکلی نمی‌شوند. این باکتر‌ها برای تغذیه خودشان بر روی غذا‌های هضم شده می‌نشینند. پس می‌توان فهمید که، یک غذای مخصوص برای زنده ماندن یک باکتری مخصوص، لازم می‌باشد.
بعضی از باکتری‌های روده به نام باکتری‌های تولید کننده گاز می‌باشند. آن‌ها تولید کننده گاز‌های متان، اکسیژن، دی اکسید کرین و هیدروژن می‌باشند. ۸۰ تا ۹۰ درصد از نفخ‌ها به وسیله این باکتری‌ها ایجاد می‌شود. این باکتری‌های مولد گاز، کربوهیدرات و شکر غذای آن‌ها می‌باشد؛ بنابراین اگر غذا‌های کربوهیدراته را از رژیم غذایی خود کم کنید، نفخ را نیز کم کرده اید.
نفخ و یا گاز شکم ممکن است به علت سندرم روده تحریک پذیر و یا عدم تحمل به لاکتوز و یا یبوست ایجاد شود.
مردان غالبا بیشتر نفخ می‌کنند.
فیبر و نفخ
همانطور که می‌دانید ۲ نوع فیبر وجود دارد: فیبر محلول و فیبر نامحلول.
فیبر نامحلول در آب حل نمی‌شود و اثر بر روی باکتری‌های روده نمی‌گذارد پس باعث به وجود آمدن گاز نمی‌شود. این فیبر بسیار مهم است، زیرا باعث دفع راحت مدفوع می‌شود.
فبیر محلول در آب حل می‌شود و بر باکتری‌های موجود در روده اثر می‌گذارد و باعث نفخ می‌گردد. پس اگر زیاد نفخ می‌کنید، از رژیم غذایی خود فیبر‌های محلول را کنار بگذارید.
فیبر موجود در گندم، سبوس، سبزیجات و میوه‌ها، بادام، آجیل و برنج قهوه‌ای از نوع نامحلول می‌باشند. درحالی که فیبر موجود در جو، لوبیا، چغندر، سیب، پرتقال، گریپ فروت، گلابی، آلو، هلو و هویج غالبا محلول می‌باشند.
برخی افراد بر این باورند که فیبر در غذا باعث به وجود آمدن این گاز‌ها می‌شود. این مشکل معمولا با خوردن فیبر در هفته‌های اول برطرف می‌شود.
زیاد خوردن و سریع خوردن غذا‌های دارای فیبر باعث نفخ می‌شود. اما این به آن معنی نیست که این گروه غذایی را از رژیم خود حذف کنید، بلکه کم بخورید.
چه غذا‌هایی باعث نفخ می‌شوند؟
داده‌های کمی در این رابطه وجود دارد.
برخی افراد ممکن است ۳ لیوان شیر بنوشند و هیچ گونه عارضه‌ای در آن‌ها به وجود نیاید و در حالی که در یک فرد با خوردن ۱ لیوان شیر مشکلاتی در دستگاه گوارشش ایجاد شود.
به طور کلی غذا‌هایی که گاز در بدن به وجود می‌آورند در زیرآورده شده است:
حبوبات:
اغلب لوبیاها، نخود و لوبیای خشک شده، لوبیای پخته شده، سویا
شیر و فرآورده‌های لبنی:
شیر، بستنی و پنیر
سبزیجات:
کلم، پیاز، بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، خیار، تربچه و مارچوبه
سبزیجات ریشه ای:
سیب زمینی و چغندر
میوه ها:
سیب، موز، کشمش، زردآلو و گوجه
غلات و نان ها:
تمام غذا‌هایی که با گندم درست شده باشند، از قبیل: نان، ماکارونی و غذا‌های آماده صبحانه یا سریال‌ها
غذا‌های چرب:
گوشت چرب، خامه غلیظ شده (درحالی که غذا‌های چرب فاقد کربوهیدرات می‌باشند، اما توانایی تولید گاز را دارند.)
مایعات:
نوشابه‌های گازدار و برخی دارو‌ها و پودر‌ها
راهنمای تغذیه‌ای برای جلوگیری از آروغ زدن
- از سیگار کشیدن، پیپ کشیدن، جویدن آدامس و آبنبات پرهیز کنید. زیرا همه این‌ها باعث ورود هوا به معده می‌گردد.
- از مصرف غذا‌هایی که دارای هوا می‌باشند از قبیل: نوشابه‌ها و خامه‌های روی غذا‌ها خودداری نمایید.
- آرام غذا بخورید.
راهنمای تغذیه‌ای برای جلوگیری از باد شکم
- به جای ۳ وعده غذا، وعده‌های غذایی خود را زیادتر و با حجم محدود مصرف کنید.
- آرام غذا بخورید. خود را عادت دهید که غذا را با چنگال بخورید و بعد از هر لقمه چنگال خود را کنار بگذارید و خوب غذا را بجوید. غذا‌های آبکی از قبیل: آبگوشت، آش و سوپ را با ظرف سرنکشید.
- مایعات را ۱ ساعت قبل و یا بعد از غذا بنوشید.
- لباس راحت بپوشید و از پوشیدن لباس‌های تنگ بپرهیزید.
- از خم و راست شدن بعد از غذا اجتناب کنید.
- استرس و پریشانی را حذف نمایید.
راهنمای تغذیه‌ای برای جلوگیری از نفخ
- اگر علت نفخ یبوست باشد، به مقدار کافی میوه و سبزی مصرف کنید و همچنین نوشیدن آب را نیز فراموش نکنید.
- غذا‌های نفاخ که در بالا ذکر شده است را مصرف نکنید.
- در حین غذاخوردن آرامش داشته باشید.
- غذا‌های تند را مصرف نکنید.
- تعادل و تنوع را در رژیم غذایی خود رعایت کنید.
- نوشابه‌های گازدار را مصرف نکنید.
- از نوشیدن زیاد قهوه پرهیز کنید.
- مصرف مواد کربوهیدراته و شیرینی‌ها را کم کنید.
برای جلوگیری از عدم هضم مواد غذایی به نکات زیر توجه کنید:
* کم بخورید و غذای خود را به جای ۳ وعده در ۶-۵ وعده مصرف کنید.
* غذا را خوب بجوید.
* از خوردن مواد غذایی چرب و پرادویه دوری کنید. همچنین از نوشیدن نوشابه‌ها و قهوه پرهیز کنید.
* به مقدار کافی آب بنوشید. (۸-۶ لیوان)
* وزن خود را ثابت نگاه دارید.
* به طور مرتب ورزش کنید. ۶۰-۳۰ دقیقه را در طول روز، ورزش کنید. بهتر است بعد از صرف شام، پیاده روی کنید.
* استرس را از خود دور کنید. نفس عمیق بکشید، یوگا انجام دهید و برای لذت بردن از زندگی برای خود وقت بگذارید.
* رژیم غذایی متعادل و متنوع داشته باشید. یک رژیمی که می‌خواهد در تولید گاز کنترل داشته باشد، باید مقدار کافی کالری، پروتئین، عناصر معدنی و ویتامین‌ها را داشته باشد.
اگر شما غذای زیادی بخورید و یا غذای چرب یا دارای چاشنی زیاد مصرف کنید و یا در هنگام غذا خوردن استرس داشته باشید و سریع غذا بخورید، تمامی این عوامل باعث هضم نشدن غذا و به وجود آمدن نشانه‌های آن می‌شود.
برخی افراد از نفخ زیاد، آروغ زدن و باد کردن بعد از غذا شکایت می‌کنند. برای غلبه بر این مشکلات آن‌ها باید بدانند که دستگاه گوارش چگونه کار می‌کند.
هر بار که غذا، آب و یا حتی بزاق قورت داده می‌شود، مقداری هوا وارد معده می‌گردد. در معده، غذا به تکه‌های کوچک شکسته می‌شود و به طرف روده می‌رود. ممکن است با خود فکر کنید که، چقدر سریع معده خالی می‌گردد، اما به طور معمول ۲-۱ ساعت طول می‌کشد تا محتویات معده خالی شود. روده کوچک این غذای مایع شده را به پایین می‌راند. در اینجا است که مواد مغذی در غذا‌ها (از قبیل: کالری، عناصر معدنی و ویتامین ها) جذب می‌شوند. در اینجا، مقدار زیادی از آب غذا‌ها دوباره جذب بدن می‌شود. چیزی که در آخر باقی می‌ماند، مدفوع است.
عملکرد‌های زیادی در مسیر هضم غذا وجود دارد که باعث گاز و یا نفخ می‌شود. یک رژیم غذایی درست و تغییر در نحوه زندگی به کاهش گاز و علائم ناشی از آن کمک می‌کند.
برخی از نشانه‌های عدم هضم غذا
۱- آروغ زدن
برخی افراد بعد از غذا خوردن آروغ می‌زنند. اما افرادی هستد که بسیار آروغ می‌زنند و باعث خجالت و شرمسار بودن شخص می‌شود. آروغ زدن در اثر ورود هوا به معده ایجاد می‌شود. معده قادر نیست که گاز و یا هوا را تولید کند، این خود فرد است که همراه غذا خوردن یا نوشیدن مایعات، مقداری هوا وارد معده خود می‌کند و این باعث آروغ زدن می‌شود.
آروغ زدن را می‌توان یا با دارو و یا با درمان توسط خود شخص، کنترل نمود.
۲- باد شکم
به علت‌های ناشناخته، بعد از غذا خوردن باد در شکم ایجاد می‌شود و این مورد غالبا در زنان دیده شده است. باد شکم معمولا به علت عدم هماهنگی بین معده و قسمت بالای روده ایجاد می‌شود. عضلات معده در اثر شل شدن و تحرک کم نیز می‌تواند به این عارضه مبتلا شود.
دارو‌هایی وجود دارند که به ارتباط بین معده و روده کمک می‌کنند، این ارتباط باعث حرکت هم زمان غذا و آب می‌شود و درنتیجه باعث کاهش باد شکم می‌گردد.
بادشکم، نشانه‌ای از سندرم روده تحریک پذیر می‌باشد. این سندرم به علت عدم هماهنگی حرکت و گرفتگی روده ایجاد می‌شود. عصبانیت و استرس و پریشانی نقش اساسی برای ظهور این سندرم می‌باشند.
همچنین، باد شکم ممکن است به علت تاخیر در خالی شدن معده باشد که به نام gastroparesis خوانده می‌شود.
باد شکم در اثر خوب هضم نکردن غذا و جراحی روده نیز ممکن است ایجاد شود.
باد شکم در اثر خوردن سریع و مصرف کردن بعضی غذا‌ها نیز رخ می‌دهد.
۳- نفخ
روده به طور معمول حاوی صد‌ها نوع باکتری که درون آن رشد می‌کند، می‌باشد. این باکتری‌ها در روده ما وجود دارند و دارای فواید زیادی برای بدن می‌باشند. بیشتر باکتری‌های درون روده بی خطر می‌باشند و موجب بروز هیچ مشکلی نمی‌شوند. این باکتر‌ها برای تغذیه خودشان بر روی غذا‌های هضم شده می‌نشینند. پس می‌توان فهمید که، یک غذای مخصوص برای زنده ماندن یک باکتری مخصوص، لازم می‌باشد.
بعضی از باکتری‌های روده به نام باکتری‌های تولید کننده گاز می‌باشند. آن‌ها تولید کننده گاز‌های متان، اکسیژن، دی اکسید کرین و هیدروژن می‌باشند. ۸۰ تا ۹۰ درصد از نفخ‌ها به وسیله این باکتری‌ها ایجاد می‌شود. این باکتری‌های مولد گاز، کربوهیدرات و شکر غذای آن‌ها می‌باشد؛ بنابراین اگر غذا‌های کربوهیدراته را از رژیم غذایی خود کم کنید، نفخ را نیز کم کرده اید.
نفخ و یا گاز شکم ممکن است به علت سندرم روده تحریک پذیر و یا عدم تحمل به لاکتوز و یا یبوست ایجاد شود.
مردان غالبا بیشتر نفخ می‌کنند.
فیبر و نفخ
همانطور که می‌دانید ۲ نوع فیبر وجود دارد: فیبر محلول و فیبر نامحلول.
فیبر نامحلول در آب حل نمی‌شود و اثر بر روی باکتری‌های روده نمی‌گذارد پس باعث به وجود آمدن گاز نمی‌شود. این فیبر بسیار مهم است، زیرا باعث دفع راحت مدفوع می‌شود.
فبیر محلول در آب حل می‌شود و بر باکتری‌های موجود در روده اثر می‌گذارد و باعث نفخ می‌گردد. پس اگر زیاد نفخ می‌کنید، از رژیم غذایی خود فیبر‌های محلول را کنار بگذارید.
فیبر موجود در گندم، سبوس، سبزیجات و میوه‌ها، بادام، آجیل و برنج قهوه‌ای از نوع نامحلول می‌باشند. درحالی که فیبر موجود در جو، لوبیا، چغندر، سیب، پرتقال، گریپ فروت، گلابی، آلو، هلو و هویج غالبا محلول می‌باشند.
برخی افراد بر این باورند که فیبر در غذا باعث به وجود آمدن این گاز‌ها می‌شود. این مشکل معمولا با خوردن فیبر در هفته‌های اول برطرف می‌شود.
زیاد خوردن و سریع خوردن غذا‌های دارای فیبر باعث نفخ می‌شود. اما این به آن معنی نیست که این گروه غذایی را از رژیم خود حذف کنید، بلکه کم بخورید.
چه غذا‌هایی باعث نفخ می‌شوند؟
داده‌های کمی در این رابطه وجود دارد.
برخی افراد ممکن است ۳ لیوان شیر بنوشند و هیچ گونه عارضه‌ای در آن‌ها به وجود نیاید و در حالی که در یک فرد با خوردن ۱ لیوان شیر مشکلاتی در دستگاه گوارشش ایجاد شود.
به طور کلی غذا‌هایی که گاز در بدن به وجود می‌آورند در زیرآورده شده است:
حبوبات:
اغلب لوبیاها، نخود و لوبیای خشک شده، لوبیای پخته شده، سویا
شیر و فرآورده‌های لبنی:
شیر، بستنی و پنیر
سبزیجات:
کلم، پیاز، بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، خیار، تربچه و مارچوبه
سبزیجات ریشه ای:
سیب زمینی و چغندر
میوه ها:
سیب، موز، کشمش، زردآلو و گوجه
غلات و نان ها:
تمام غذا‌هایی که با گندم درست شده باشند، از قبیل: نان، ماکارونی و غذا‌های آماده صبحانه یا سریال‌ها
غذا‌های چرب:
گوشت چرب، خامه غلیظ شده (درحالی که غذا‌های چرب فاقد کربوهیدرات می‌باشند، اما توانایی تولید گاز را دارند.)
مایعات:
نوشابه‌های گازدار و برخی دارو‌ها و پودر‌ها
راهنمای تغذیه‌ای برای جلوگیری از آروغ زدن
- از سیگار کشیدن، پیپ کشیدن، جویدن آدامس و آبنبات پرهیز کنید. زیرا همه این‌ها باعث ورود هوا به معده می‌گردد.
- از مصرف غذا‌هایی که دارای هوا می‌باشند از قبیل: نوشابه‌ها و خامه‌های روی غذا‌ها خودداری نمایید.
- آرام غذا بخورید.
راهنمای تغذیه‌ای برای جلوگیری از باد شکم
- به جای ۳ وعده غذا، وعده‌های غذایی خود را زیادتر و با حجم محدود مصرف کنید.
- آرام غذا بخورید. خود را عادت دهید که غذا را با چنگال بخورید و بعد از هر لقمه چنگال خود را کنار بگذارید و خوب غذا را بجوید. غذا‌های آبکی از قبیل: آبگوشت، آش و سوپ را با ظرف سرنکشید.
- مایعات را ۱ ساعت قبل و یا بعد از غذا بنوشید.
- لباس راحت بپوشید و از پوشیدن لباس‌های تنگ بپرهیزید.
- از خم و راست شدن بعد از غذا اجتناب کنید.
- استرس و پریشانی را حذف نمایید.
راهنمای تغذیه‌ای برای جلوگیری از نفخ
- اگر علت نفخ یبوست باشد، به مقدار کافی میوه و سبزی مصرف کنید و همچنین نوشیدن آب را نیز فراموش نکنید.
- غذا‌های نفاخ که در بالا ذکر شده است را مصرف نکنید.
- در حین غذاخوردن آرامش داشته باشید.
- غذا‌های تند را مصرف نکنید.
- تعادل و تنوع را در رژیم غذایی خود رعایت کنید.
- نوشابه‌های گازدار را مصرف نکنید.
- از نوشیدن زیاد قهوه پرهیز کنید.
- مصرف مواد کربوهیدراته و شیرینی‌ها را کم کنید.
برای جلوگیری از عدم هضم مواد غذایی به نکات زیر توجه کنید:
* کم بخورید و غذای خود را به جای ۳ وعده در ۶-۵ وعده مصرف کنید.
* غذا را خوب بجوید.
* از خوردن مواد غذایی چرب و پرادویه دوری کنید. همچنین از نوشیدن نوشابه‌ها و قهوه پرهیز کنید.
* به مقدار کافی آب بنوشید. (۸-۶ لیوان)
* وزن خود را ثابت نگاه دارید.
* به طور مرتب ورزش کنید. ۶۰-۳۰ دقیقه را در طول روز، ورزش کنید. بهتر است بعد از صرف شام، پیاده روی کنید.
* استرس را از خود دور کنید. نفس عمیق بکشید، یوگا انجام دهید و برای لذت بردن از زندگی برای خود وقت بگذارید.
* رژیم غذایی متعادل و متنوع داشته باشید. یک رژیمی که می‌خواهد در تولید گاز کنترل داشته باشد، باید مقدار کافی کالری، پروتئین، عناصر معدنی و ویتامین‌ها را داشته باشد.
ارسال نظر