دلایل عدم پیوستگی ۳ زلزله‌ اخیر

دکتر مهدی زارع در حاشیه جلسه مروری بر زمین لرزه های سراوان و تسوج در جمع خبرنگاران با اشاره به امکان پیوستگی رخ داد زلزله، افزود: در مناطقی که زلزله رخ می‌دهد امکان پس لرزه‌های آن تا ماه‌ها و حتی تا یک سال به طول می‌انجامد.

معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به ساختار گسل‌ها اظهار داشت: در منطقه‌ای که در آن زلزله رخ داده است ممکن است گسل دیگری وجود داشته باشد که با یکدیگر متصل باشند از این رو حرکت یکی از این گسل‌ها موجب حرکت در دیگری خواهد شد.

وی با بیان اینکه این نوع گسل‌ها در ایران وجود دارد، به نمونه‌هایی از این زلزله‌های به هم پیوسته اشاره کرد و یادآور شد: زلزله 9 شهریور دشت بیاض موجب حرکت گسل فردوس و منجر به زلزله 10 شهریور فردوس شد.

زارع زلزله ازمیت را از دیگر نمونه های دیگری از زلزله‌های به هم پیوسته ذکر کرد و ادامه داد: در 17 اوت 1999 (26 مرداد 1378) زلزله ای رخ داد و 3 ماه بعد در 12 نوامبر (22 آبان 1378) زلزله ای در دوزجه در 100 کیلومتری ازمیت رخ داد.

وی با تاکید بر اینکه گسل دوم که منجر به وقوع زلزله دوم می‌شود فعال است، اضافه کرد: در زلزله اول که گسل حرکت می کند، گسل متصل به آن فعال و آماده حرکت است که با حرکت کسل اول، گسل متصل به آن نیز شروع به فعالیت می‌کند.

زارع با اشاره به زلزله های اخیر در کشور یادآور شد: اینکه بخواهیم زلزله منطقه زاگرس در سیستان را به زلزله بوشهر و تسوج متصل کنیم امکان پذیر نیست چون بوشهر تا سیستان هزار و 200 کیلومتر فاصله دارد و ممکن نیست که حرکت گسل در بوشهر منجر به حرکت گسل در سراوان شود.

معاون پژوهشی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی، تنوع ساختار تکنونیکی در مناطق زلزله‌زده را از دیگر دلایل غیر مرتبط بودن این زلزله ها دانست و در این باره توضیح داد: زلزله در منطقه بوشهر در عمق کم 12 کیلومتر و با بزرگای 6.4 با ساز و کار فشاری بوده ولی در سراوان زلزله در عمق نسبتا زیاد رخ داده است و با ساز و کار کششی و در زون فرورانش همراه بوده است.

وی با تاکید بر اینکه زلزله‌‌های ایران عموما از نوع ساز و کار فشاری و تا عمق 20 تا 25 کیلومتر است، ادامه داد: علاوه بر این زلزله‌های ایران در منطقه فرورانش رخ نمی‌دهد و معمولا مربوط به پوسته قاره‌ای است ولی در سراوان شاهد این رخداد هستیم از این رو زلزله سراوان یک پدیده خاص و ویژه تلقی می شود.

مطالعات پژوهشگاه در زمینه پیش بینی زلزله

زارع با اشاره به تلاش‌های این پژوهشگاه در زمینه پیش بینی زلزله خاطر نشان کرد: روش پژوهشگاه در این زمینه روش احتمالی همراه با روش‌های آماری و بر پایه مدل‌های آزمون شده در دنیا است و تلاش می‌کنیم تا بخشی از تلاش جهانی باشیم.

وی با تاکید بر اینکه این روش در کشورهایی که مطالعاتی آکادمیک و علمی در این زمینه انجام می‌دهند، در حال اجرا است، اظهار داشت: این روش علاوه بر آمریکا در آکادمی روسیه، تریست ایتالیا و در دانشگاه توکیو ژاپن مورد استفاده محققان در این حوزه قرار گرفته است.

معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله از همکاری پژوهشگاه زلزله با سایر مراکز علمی دنیا در این زمینه خبر داد و اضافه کرد: در حال حاضر با دانشگاه تریست ایتالیا و آکادمی علوم روسیه در مسکو قرار داد همکاری در زمینه پیش بینی زلزله داریم.

پیش بینی احتمالی زلزله های بزرگ

زارع با بیان اینکه این کشورها در زمینه پیش بینی زلزله بسیار موفق بوده اند، به جزئیات روش احتمالی در پیش بینی زلزله اشاره کرد و گفت: در این روش زمانی که زلزله‌ بزرگی مانند زلزله 2011 ژاپن رخ می‌دهد، محققان می‌توانند پیش‌بینی احتمالی را به روز و اطلاع رسانی کنند.

معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در عین حال با بیان اینکه در این روش زمان دقیق وقوع زلزله اعلام نمی‌شود، یادآور شد: با استفاده از این روش تنها موردی که اعلام می‌شود این است که در بازه‌های زمانی 2 و یا 5 سال آینده، زلزله بزرگ بعدی در چه محدوده‌ای انتظار می‌رود که رخ دهد.

زارع خاطر نشان کرد: علاوه بر این تلاش داریم تا سامانه پیش هنگام را اجرایی کنیم تا در هنگام و لحظات پس از رخداد زلزله از آن استفاده کنیم.