آیا دارو گران تر می شود؟

تحریریه پارسینه: دارو نیست یا اگر هم هست گران است؛ این جمله‌ای است که این روزها از زبان خیلی از بیماران یا کسانی که در بیمارستان‌ها و داروخانه ها کار می کنند و ارتباط نزدیکی با حوزه سلامت دارند شنیده می شود. واقعیت این است که بسیاری از بیماران برای تهیه برخی از داروهای خود با مشکل روبه رو هستند و به دلیل کمبود یا نایاب بودن آن نمی توانند آن را پیدا کنند. مشکل بیماران، اما فقط به این مساله ختم نمی شود بلکه در هفته های گذشته افزایش قیمت دارو نیز حاشیه‌های زیادی به وجود آورد و باعث شد تا شهروندان زیادی به انتقاد از این موضوع بپرداند. کاربران فضای مجازی نیز نسبت به این موضوع بی توجه نبودند و با انتقادهای خود بر موج خبر سوار شدند. کاربری به نام «آمینو» در صفحه کاربری اش نوشت: «گرانی دارو باعث شده تا بخش زیادی از مردم از خرید دارو منصرف شوند و دارویی که به آن نیاز دارند را نخرند. این بزرگترین بلایی است که بر سر ما آمده است.» کاربر دیگری هم نوشت: «ماه پیش «ویاس» خریدم 100 هزار تومان؛ الان شده 500 هزار تومان. چرا در ظرف یک ماه، قیمت دارو باید 5 برابر شود؟ الان ما باید چه کار کنیم؟»

سازمان های بیمه گر کارآمدی خود را از دست داده اند

 گرانی دارو و اجتناب برخی از سازمان های بیمه گر از پوشش هزینه های آن همچنین سبب شده است تا برخی از بیماران دیگر نتوانند درمان خود را به طور کامل پیگیری کنند. یک داروخانه دار در این باره می گوید که بعضی از بیماران برای تهیه داروی خود با مشکل روبه رو هستند؛ چرا که بعضی از داروها نایاب شده است. خیلی ها هم باید از مشابه آن استفاده کنند. از طرف دیگر، افزایش قیمت دارو موجب شده تا عده ای از بیماران نتوانند داروی خود را به طور کامل خریداری کنند؛ برای مثال به داروخانه مراجعه می کنند؛ اما وقتی می بینند که از عهده مخارج آن بر نمی آیند، تنها چند قلم را می خرند.   محمد عبده‌زاده، رئیس هیأت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در این باره به «همشهری آنلاین» گفته است که 98 درصد تولید دارو در داخل کشور صورت می‌گیرد؛ اگر قیمت‌گذاری منطقی در این‌باره وجود نداشته باشد، با چالش‌های زیادی مواجه می‌شویم. طی سال‌های اخیر به‌دلیل روش‌های قیمت‌گذاری غلط بسیاری از داروها زیان‌ده شده‌اند و تولید آنها کاهش پیدا کرده است. ما نمی‌توانیم چنین شرایطی را ادامه دهیم؛ چون بسیاری از داروها هستند که واردات آنها به راحتی انجام نمی‌شود. دلیلش هم تولیدکننده‌های محدود آن در جهان است. پس اگر تولید آن در کشور هم متوقف شود، دسترسی مردم به آنها مشکل می‌شود. روال بر این است که اگر تغییرات فاحش نرخ ارز وجود نداشته باشد، قیمت‌گذاری و اصلاح قیمت دارو یک‌بار در سال صورت گیرد؛ اما برخی داروهای تولید داخل در کشور وجود دارد که حدود 6، 5سال است، هیچ تغییر قیمتی نداشته‌اند و این باعث آسیب شده ‌است. هادی احمدی، مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران، اما در این باره  در گفت و گو با «پارسینه» معتقد است که افزایش قیمتی رخ نداده است و تنها اصلاح تعرفه صورت گرفته: «اگر تعرفه ها اصلاح نمی شد، تولیدکنندگان حاضر به تولید نبودند و افزایش شدیدی رخ می داد. قیمت گذاری دستوری بلای جان صنعت داروسازی است. ارز ترجیحی فقط 30 درصد از هزینه های تولید دارو را به خود اختصاص می دهد و 70 درصد دیگر با ارز آزاد صورت می گیرد و باعث شده تا برای تولیدکنندگان تولید دارو به صرفه نباشد و زیان زیادی متوجه آنها شود.»

به گفته او، در مقطعی آمپولی کم یاب شد و تولیدکننده به دلیل مقرون به صرفه نبودن، حاضر به تولید نشد، چون قادر به خرید مواد اولیه و بسته بندی نبود. سازمان غذا و دارو به دلیل نایاب شدن مجبور شد با اعلام فوریت از خارج دارو را وارد کند. همان آمپول که تولید کننده تقاضای افزایش قیمت آن به 19 هزار تومان را داشت، با فوریت با قیمت 290 هزار تومان به ایران وارد شد! بنابراین اصلاح قیمت ها به نفع مردم است؛ در غیر این صورت باید دارو را گران تر بخرند؛ ضمن اینکه با کبمود دارو نیز مواجه خواهند شد.

او معتقد است: از سوی دیگر سازمان‌های بیمه گر از پوشش هزینه‌ها امتناع می کنند و هیمن موضوع باعث افزایش از جیب مردم می شود. این سازمان ها متاسفانه در ایران کارآمدی خود را از دست داده اند. بیمار سال ها حق بیمه پرداخت می کند و زمانی که می خواهد از حق خود استفاده کند، سازمان ها زیر بار نمی روند و از پرداخت هزینه ها ممانعت می کنند.  در این باره، اما ذوالفقاری، دارو ساز نیز معتقد است: «اتفاقی که اخیرا افتاده،قیمت اصلاح است و نه افزایش قیمت. در سال های اخیر کارخانه ها به دلیل واقعی نشدن تعرفه ها با مشکلات زیادی روبه رو شده بودند و به همین علت برخی از آنها حاضر به تولید نبودند. در صورتی که کارخانه ها تولید را متوقف می کردند، کمبود شدید دارویی در کشور رخ می داد و سازمان غذا و دارو به ناچار باید دارو را با قیمتی بسیار بالاتر از خارج از کشور وارد می کرد. »

به گفته او، درحالیکه نظام سلامت برای سال 1404 به 180 همت نیاز دارد، ظاهرا فقط با 90 همت آن موافق شده است. با این چشم انداز مسلما در آینده حوزه مشکلات حوزه سلامت بیشتر خواهد شد. از سوی دیگر بحث کیفیت نیز مهم است، وقتی به دلیل تحریم ها امکان تهیه مواد اولیه از برخی از کشورها امکانپذیر نیست، کیفیت داروها نیز دچار مشکل می شوند.

نظام بیمه ای باید تقویت شود

 انتقاد به گرانی دارو و اعتراض مردم اما باعث شد تا چندی پیش سازمان غذا و دارو بیانه ای صادر کند: «به اطلاع می‌رساند که افزایش قیمت دارو در ماه‌های اخیر ناشی از مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر فرآیند تولید دارو تاثیر گذاشته است. در شرایط کنونی، نوسانات نرخ ارز، تورم، و افزایش هزینه‌های تولید از جمله مواد اولیه، بسته‌بندی، و هزینه‌های حمل‌ونقل بر قیمت دارو تاثیرگذار بوده است. سازمان غذا و دارو همواره در تلاش است تا با اعمال سیاست‌های متوازن، هم از تولید داخلی حمایت کند و هم فشار کمتری به بیماران وارد شود. این در حالی است که تغییرات قیمتی برخی داروها باعث افزایش پرداختی از جیب بیماران شده است. این وضعیت به طور موقت موجب ایجاد مشکلاتی در دسترسی بیماران به دارو و افزایش فشار مالی بر آن‌ها گردیده است. آنطور که در ادامه این بیاینه آمده است: «سازمان غذا و دارو بر این باور است که برای رفع این مشکلات، تقویت نظام بیمه‌ای و کاهش وابستگی به واردات داروهای فوریتی از اولویت‌های اصلی است. همچنین در نهایت، این سازمان همواره در تلاش است تا با همکاری نهادهای ذی‌ربط، شرایط بهتری برای تولیدکنندگان دارو و بیماران فراهم آورده و مشکلات موجود را کاهش دهد.» با این وجود، شهروندان از گرانی دارو ناراضی هستند و بیم آن را دارند که این افزایش قیمت همچنان ادامه پیدا کند و آنها نتوانند داروی مورد نیاز خود یا خانواده شان را تامین کنند. از سوی دیگر، کم کاری سازمان های بیمه گر و عدم پوشش هزینه ها باعث شده است تا این سازمان ها نیز کارآمدی خود را از دست دهند و نتوانند به کمک بیماران بیایند. در این شرایط باید منتظر ماند و دید که این اتفاق جه پیامدهایی را به همراه دارد.