آشنایی با شاهکار سوئدی ها

عقابی با چنگال شیر

 

یک جنگنده چند منظوره تک سرنشین و تک موتوره با پیکربندی بال دلتا و کانارد علاوه بر فرودگاه های کلاسیک نیز قادر به بلند شدن و فرود در جاده ها است. این هواپیما در پیکربندی اولیه خود، جنگ، حملات تهاجمی و همچنین نظارت هوایی را انجام می دهد. اولین نمونه اولیه گریپن که توسط شرکت ساب در لینشوپینگ ساخته شد در 9 دسامبر 1988 به پرواز درآمد. Gripen در سال 1993 به این سرویس معرفی شد. این جنگنده از موتور RM12 با حداکثر رانش و پس سوز 80.54 کیلو نیوتن استفاده می کند. سریال اولیه نسخه ارتقا یافته JAS-39C در 14 آگوست 2002 به پرواز درآمد. این هواپیما به همراه معادل دو سرنشینه JAS-39D مجهز به نمایشگرهای جدید در کابین خلبان و پسوند تلسکوپی برای سوخت گیری در حین پرواز است. امکانات تجهیزات و تجهیزات نصب شده بسیار گسترش یافته است.

تولد فرزند با نمک

 

در طول نمایشگاه هوایی پاریس در سال 1995، هواپیماهای نظامی Saab و British Aerospace (BAe، اکنون BAE Systems) شرکت سرمایه گذاری مشترک Saab-BAe Gripen AB را با هدف انطباق، تولید، بازاریابی و حمایت از Gripen در سراسر جهان اعلام کردند. این معامله شامل تبدیل هواپیماهای سری A و B به سری C و D "صادراتی" بود که گریپن را برای سازگاری با استانداردهای ناتو توسعه داد. این همکاری در سال 2001 با تشکیل Gripen International برای ارتقای فروش صادراتی گسترش یافت. در دسامبر 2004، Saab و BAE Systems اعلام کردند که BAE قرار است بخش بزرگی از سهام خود را در Saab بفروشد و ساب مسئولیت کامل بازاریابی و سفارشات صادراتی Gripen را بر عهده خواهد گرفت. در ژوئن 2011، ساب اعلام کرد که تحقیقات داخلی شواهدی مبنی بر اعمال فساد توسط BAE Systems، از جمله پولشویی در آفریقای جنوبی، یکی از مشتریان گریپن، نشان داد.

نروژ نقش مهمی داشت

 

در 26 آوریل 2007، نروژ یک توافقنامه توسعه مشترک 150 میلیون کرونه با ساب امضا کرد تا در برنامه توسعه گریپن، از جمله ادغام صنایع نروژی در توسعه نسخه های آینده هواپیما، همکاری کند. در ژوئن همان سال، ساب همچنین با شرکت Thales Norway A/S در مورد توسعه سیستم های ارتباطی برای جنگنده گریپن قراردادی منعقد کرد. این حکم برای اولین بار بر اساس مفاد نامه موافقتنامه امضا شده توسط وزارت دفاع نروژ و Gripen International در آوریل 2007 اعطا شد. در نتیجه نشت اسناد دیپلماتیک ایالات متحده در سال 2010، فاش شد که دیپلمات های ایالات متحده نگران همکاری نروژ و سوئد در موضوع Gripen شده بودند و به دنبال اعمال فشار علیه خرید هواپیما از نروژی بودند.

در دسامبر 2007، به عنوان بخشی از تلاش‌های بازاریابی Gripen International در دانمارک، قراردادی با تامین‌کننده فناوری دانمارکی Terma A/S منعقد شد که به آنها اجازه می‌داد در یک برنامه همکاری صنعتی طی 10 تا 15 سال آینده شرکت کنند. ارزش کل این برنامه بیش از 10 میلیارد کرون کرون برآورد شد و تا حدی به خرید Gripen توسط دانمارک وابسته بود. پس از آن، دانمارک تصمیم گرفت جنگنده اف-35 را خریداری کند.

 

رسوایی در میان سوئدی ها

پس از سقوط های سال های 1989 و 1993، گریپن با خطر از دست دادن اعتبار و تضعیف وجهه عمومی خود مواجه شد. گمانه زنی عمومی وجود داشت مبنی بر اینکه عدم رسیدگی به مشکلات فنی که در تصادف اول آشکار شد، مستقیماً به سقوط دوم کمک کرده است، که بنابراین قابل اجتناب بوده است. براندستروم مشاهده کرد که عناصر رسانه ای خواستار پاسخگویی عمومی و توضیح بیشتر در مورد پروژه شده بودند. تجزیه و تحلیل رسانه های ناآگاه نیز دانش عمومی را در مورد گریپن تحریف کرده بود. در ارتباط با تلاش‌های بازاریابی گریپن در چندین کشور، از جمله آفریقای جنوبی، اتریش، جمهوری چک و مجارستان، گزارش‌هایی از رشوه‌دهی و فساد گسترده توسط BAE Systems و Saab وجود داشت. در سال 2007، روزنامه نگاران سوئدی گزارش دادند که BAE معادل میلیون ها دلار رشوه پرداخت کرده است. پس از تحقیقات جنایی در هشت کشور، تنها یک فرد در اتریش به نام آلفونس منسدورف-پویلی به اتهام رشوه تحت پیگرد قانونی قرار گرفت. این رسوایی شهرت بین المللی گریپن، BAE Systems، Saab و سوئد را خدشه دار کرد.

سقوط گریپن

در سال 2008، ساب کاهش درآمد را برای آن سال اعلام کرد که تا حدی این امر را به افزایش هزینه های بازاریابی برای هواپیما نسبت داد. در سال 2008، Saab محاسبات هزینه نروژ برای Gripen NG را به عنوان بیش از حد برآورد شده و بیش از عملکرد دنیای واقعی با اپراتورهای موجود مورد مناقشه قرار داد. گزارشی در سال 2007 توسط موسسه مطالعات امنیتی اتحادیه اروپا بیان کرد که کل هزینه های تحقیق و توسعه گریپن 1.84 میلیارد یورو بوده است بر اساس مطالعه ای که توسط گروه اطلاعات جین در سال 2012 انجام شد، هزینه عملیاتی گریپن در میان چندین جنگنده مدرن کمترین بود. هر ساعت پرواز 4700 دلار تخمین زده شد. وزارت دفاع سوئد هزینه سیستم کامل را که شامل 60 دستگاه Gripen E/F است، 90 میلیارد کرون کرون تخمین زد که طی دوره 2013-42 توزیع شده است. نیروهای مسلح سوئد تخمین زدند که نگهداری 100 هواپیمای مدل C/D تا سال 2042 60 میلیارد کرون (6.6 میلیارد یورو در سال 2013) هزینه دارد، در حالی که خرید هواپیما از یک تامین کننده خارجی 110 میلیارد کرون (12.1 میلیارد یورو) هزینه خواهد داشت.

گریپن یک هواپیمای جنگنده چند منظوره است که به عنوان یک سکوی هوایی سبک وزن و چابک با سیستم های اویونیک پیشرفته و بسیار سازگار در نظر گرفته شده است. دارای سطوح کنترل کانارد است که نیروی بالابر مثبت را در تمام سرعت ها ایجاد می کند، در حالی که بالابر سخاوتمندانه از بال مثلث جبران کننده تثبیت کننده عقب است که در سرعت های بالا بالابر منفی ایجاد می کند و کشش القایی را افزایش می دهد.

 ناپایدار بودن عمدی و به کارگیری کنترل‌های دیجیتالی پرواز با سیم برای حفظ ثبات، بسیاری از محدودیت‌های پرواز را حذف می‌کند، مانورپذیری را بهبود می‌بخشد و کشش را کاهش می‌دهد. گریپن همچنین عملکرد تیک آف کوتاه خوبی دارد، قادر است نرخ فرورفتگی بالایی را حفظ کند و برای مقاومت در برابر تنش های فرود کوتاه تقویت شود. این هواپیما دارای ارابه فرود سه چرخه جمع شونده، با دنده دماغه دو چرخ و چرخ های اصلی تکی است. یک جفت ترمز هوا در طرفین بدنه عقب قرار دارد. کاناردها نیز به سمت پایین زاویه دارند تا به عنوان ترمز هوا عمل کنند و فاصله فرود را کاهش دهند. این هواپیما قادر به پرواز در زاویه حمله 70 تا 80 درجه است.

اویونیک خیره کننده

تمام تجهیزات اویونیک گریپن با استفاده از پنج گذرگاه داده دیجیتال MIL-STD-1553B به طور کامل یکپارچه شده اند، در آنچه به عنوان "همجوشی حسگر" توصیف می شود. ادغام کامل سیستم های اویونیک، گریپن را به یک هواپیمای "قابل برنامه ریزی" تبدیل می کند، که اجازه می دهد به روز رسانی های نرم افزاری در طول زمان برای افزایش عملکرد و امکان نقش ها و تجهیزات عملیاتی اضافی ارائه شود. زبان برنامه نویسی Ada برای گریپن پذیرفته شد و برای کنترل های اولیه پرواز در نمونه های اولیه نهایی از سال 1996 به بعد و همه هواپیماهای تولیدی بعدی استفاده می شود نرم افزار Gripen در مقایسه با Viggen قبلی که فقط در یک برنامه زمانی 18 ماهه به روز شده بود به طور مداوم برای افزودن قابلیت های جدید بهبود می یابد.

موتوری نه چندان قدرتمند ولی ایمن

 

تمام Gripen های در حال خدمت از ژانویه 2014 توسط یک موتور توربوفن ولوو RM12 (در حال حاضر GKN Aerospace Engine Systems)، یک مشتق شده از جنرال الکتریک F404 تولید شده توسط مجوز، تغذیه می شوند که توسط یک کانال Y با صفحات شکاف تغذیه می شود. تغییرات شامل افزایش عملکرد و قابلیت اطمینان بهبود یافته برای برآورده کردن معیارهای ایمنی استفاده از یک موتور، و همچنین مقاومت بیشتر در برابر حوادث برخورد پرنده است. چندین زیرسیستم و مؤلفه نیز برای کاهش تقاضای تعمیر و نگهداری مجدد طراحی شدند. تا نوامبر 2010، گریپن بیش از 143000 ساعت پرواز را بدون یک نقص یا حادثه مرتبط با موتور جمع آوری کرد. Rune Hyrefeldt، رئیس مدیریت برنامه نظامی در Volvo Aero، اظهار داشت: "من فکر می کنم که این باید یک رکورد سخت برای یک برنامه تک موتوره باشد.

 

قدرتمند و سازگار

گریپن با تعدادی تسلیحات مختلف سازگار است، فراتر از یک توپ 27 میلی متری ماوزر BK-27 (که در انواع دو سرنشینه حذف شده است)، از جمله موشک های هوا به هوا مانند AIM-9 Sidewinder، موشک های هوا به زمین مانند موشک های AGM-65، و موشک های ضد کشتی Maver. RBS-15. در سال 2010، ناوگان گریپن نیروی هوایی سوئد فرآیند ارتقاء MS19 را تکمیل کرد، که امکان سازگاری با طیف وسیعی از تسلیحات، از جمله موشک دوربرد MBDA Meteor، موشک کوتاه برد IRIS-T و بمب هدایت لیزری GBU-49 را فراهم کرد.[144] مدیر کمپین ساب برای هند، ادوارد د لا موته، در مورد انتخاب تسلیحات گریپن، گفت: "اگر گریپن را خریداری می کنید، اسلحه های خود را از کجا می خواهید انتخاب کنید: اسرائیل، سوئد، اروپا، ایالات متحده... آمریکای جنوبی. این به مشتری بستگی دارد.

نیروی هوایی سوئد سفارش کلی 204 دستگاه گریپن را در سه دسته صادر کرد. اولین تحویل در 8 ژوئن 1993 اتفاق افتاد. آخرین دسته از اولین دسته در 13 دسامبر 1996 تحویل داده شد. نیروی هوایی اولین نمونه Batch II خود را در 19 دسامبر 1996 دریافت کرد. به جای توافق قیمت ثابت دسته I، هواپیماهای دسته II به عنوان مفهوم "قیمت هدف" پرداخت شدند: هرگونه کاهش هزینه یا بیش از حد هزینه بین FMV و Saab تقسیم می شود.

 

JAS 39 با Skaraborg Wing (F 7) در 1 نوامبر 1997 وارد خدمت شد. آخرین هواپیمای Batch III در 26 نوامبر 2008 به FMV تحویل شد. این با 10٪ کمتر از قیمت توافق شده برای دسته انجام شد و هزینه پرواز JAS 39C را کمتر از 30 میلیون دلار آمریکا کرد. این دسته از گریپن‌ها برای سوخت‌گیری در حین پرواز از TP84 مجهز شده بود. در سال 2007، برنامه‌ای برای ارتقاء 31 جنگنده JAS 39A/B نیروی هوایی به JAS 39C/Ds آغاز شد. SwAF در ژانویه 2013 دارای 134 فروند JAS 39 در خدمت بود. در مارس 2015، نیروی هوایی سوئد آخرین JAS 39C خود را دریافت کرد.

 

کشورهای زیادی خواهان و دارنده گریپن هستند البته نباید یادمان برود که داشتن این پرنده افسانه ای شرط و شروط بسیاری دارد. مهمترین نکته اینجاست که باید برای داشتن این جنگنده باید مراقب بود و جت پشتیبان داشت البته مهمترین نکته اینجاست که وسعت کشور تعیین کننده ترین چیز است در کشوری مانند ایران این پرنده به هیچ عنوان پاسخگو نیست.