تلخی تصادفات در شیرینی نوروز!

تحریریه پارسینه: آمار تصادفات در کشور روز به روز بیشتر می شود. اعداد و ارقامی که هر کدام از حادثه ای تلخ و ناگوار روایت می کنند. حوادث جاده ای اما همیشه در روزهای پایانی سال و همچنین تعطیلات نوروزی که سفرها اوج می گیرند، روند فزاینده ای به خود می گیرند. در این روزها جاده ها دهان باز کرده اند و به کمین نشسته اند تا با کوچک ترین سهل انگاری و بی دقتی قربانی بگیرند و افراد زیادی را به کام مرگ بکشاند یا اینکه باعث آسیب رساندن و معلولیت آنها شوند. به‌گفته سردار حسن مومنی، جانشین پلیس راهور کشور تصادفات از سال ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۳ با رشد خیره‌کننده ۵۶۹ درصدی همراه بوده و رتبه کشور را در میان ۱۶۰ کشور جهان به ۱۱۲ رسانده است. معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی هم گفته است هر روز ۵۵ نفر، معادل ۲ تا ۳ نفر در هر ساعت در جاده‌های ایران جان خود را از دست می‌دهند. سازمان پزشکی قانونی نیز گزارش داده که در سال گذشته، تلفات حوادث رانندگی با افزایش ۲.۸درصدی به ۲۰ هزار و ۴۵ نفر رسیده است.

متهمان حوادث رانندگی؟

سه ضلع مثلت جاده و انسان و خودروی غیراستاندارد دست به دست هم می دهند تا حادثه ای ناگوار رقم بزنند و شیرینی ایام نوروز را به کام شهروندان تلخ کنند. هر چند گزارش‌ها حاکی از این است که بیشترین دلیل تصادفات سهل انگاری و خطای انسانی است. طبق آمارها ۵۲ درصد مرگ‌ها به خطای انسانی شامل سرعت غیرمجاز، خواب‌آلودگی و بی‌توجهی به قوانین و ۴۷ درصد به ناایمن‌بودن خودروها و جاده‌ها نسبت داده شده است. حوادث رانندگی نه تنها خسارت های مالی و جانی به افراد وارد می کنند، بلکه این خسارت ها به کشور نیز تحمیل می شوند. گفته می شود سوانح رانندگی سالانه بین ۹ تا ۳۲ میلیارد دلار به کشور ضرر می‌زنند. آمار‌های رسمی بیانگر آن است که از سال ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱، در مجموع ۳۵۱ هزار و ۹۹۶ نفر بر اثر تصادفات رانندگی در کشور جان باخته‌اند.

ضرر و زیان میلیاردی!

 همین چند روز پیش بود که وزارت بهداشت اعلام کرد هر مرگ ناشی از تصادف 20 میلیارد تومان به اقتصاد کشور ضرر می‌زند و  خسارت 22 هزارمرگ در تصادفات برابر8 درصد تولید ناخالص  ملی است؛ درحالی که سهم وزارت بهداشت از تولید ناخالص ملی در سال جاری ۳.۸ درصد است.  همچنین بنا به گزارش ها ۸۳ درصد متوفیان تصادفات در کشور، در سنین کمتر از ۴۹ و ۵۰ سال و ۵۲ درصدشان در سنین کمتر از ۳۰ سال و ۸۰ درصد قربانیان هم، مردان هستند. مرگ و میر ناشی از تصادفات کم نیستند.  طبق آمار دیگری که معاون بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرده، ۵۲ درصد از قربانیان تصادفات رانندگی در همان صحنه تصادف فوت می‌کنند آن هم به این دلیل که خودرو ایمن نبوده و شدت تصادف هم بسیار بالا بوده و ۶ درصد از قربانیان در زمان انتقال به بیمارستان و ۴۲ درصد هم در مرکز درمانی و در زمان احیای اولیه جان خود را از دست می‌دهند.

محورهای پر تصادف

 این‌طور که معاون بهداشت می‌گوید با در نظر گرفتن این نکته که ۶۲ درصد تصادفات، در محور‌های برون شهری اتفاق می‌افتد، ۶۰ درصد قربانیان تصادفات رانندگی و بیش از ۴ هزار مرگ در هر سال مربوط به تصادفات رخ داده در محور‌های ۸ استان تهران، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، اصفهان، فارس، سیستان و بلوچستان، کرمان و خوزستان است. افزایش تصادفات و تعداد بالای تلفات باعث شده تا وزارت بهداشت پویشی به نام «نه به تصادفات» را راه اندازی کند. آنطور که رسانه ها از قول معاون وزارت بهداشت خبر داده اند: پویش «نه به تصادف» در اولین قدم در بازه زمانی اول اسفند امسال تا 20 فروردین 1404 و در موعد سفرهای پایان سال و ایام نوروز تا زمان بازگشت هموطنان از مقاصد سفر اجرا می‌شود، چون طبق گزارش‌های سالانه، جاده‌های سراسر کشور در این بازه 45 روزه بیشترین تردد خودرویی را خواهند داشت. چنانکه طبق اعلام ستاد سفر و مسوولان وزارت راه، در ایام نوروز 1403، حدود 530 میلیون تردد در جاده‌های کشور ثبت شد و البته 75 درصد تصادفات جاده‌ای، برون شهری است و 60 درصد از تصادفات هم در فاصله 30 کیلومتری شهرها اتفاق افتاده است.»معاون وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه پویش «نه به تصادف» در مرحله دوم قرار است به صورت یک برنامه بلندمدت و به مدت سه سال پیاپی ادامه یابد، در بخش دیگری از صحبت‌هایش آماری از فرسودگی وسایل نقلیه در حال تردد در سطح شهرها و جاده‌ها ارایه داد که طبق این آمار، 96 درصد از اتوبوس‌های درون شهری، 90 درصد موتورسیکلت‌ها (12 میلیون از مجموع 13 میلیون موتورسیکلت در حال تردد در کشور) 85 درصد مینی‌بوس‌ها، 76 درصد اتوبوس‌های برون شهری، 62 درصد تاکسی‌ها و سواری‌ها و 53 درصد کامیون‌های در حال تردد، فرسوده‌اند.  تفکیک جانباختگان تصادفات، آمار دیگری است که توسط معاون وزارت بهداشت ارائه شد و طبق این آمار، در هر سال از مجموع 22 هزار مرگ ناشی از تصادفات، 22 درصد (حدود 4800 نفر) مربوط به راکبان موتورسیکلت‌هاست و عابران پیاده با سهم حدود 20 درصدی (حدود 4500 نفر) راننده‌ها با سهم 24.5 درصدی و سرنشینان خودروهای تصادفی با سهم 33.5 درصدی در سایر ردیف‌های فهرست قربانیان تصادفات رانندگی هستند. اما حالا باید منتظر ماند و دید آیا پویش نه به تصادفات می تواند تصادفات را کاهش دهد؟ آیا مرگ و میر ناشی از حوادث جاده ای کم می شوند؟ آیا این پویش می تواند به ایمن سازی جاده ها کمک کند؟