خودروسازان آمریکایی در ایران؟

البته تا به امروز نه فورد نه کرایسلر و نه جنرال موتورز هیچکدام خبری رسمی ازمذاکره با خودروسازان ایرانی منتشر نکرده‌اند و ایرانی‌ها نیز واکنش خاصی در این مورد نداشته‌اند. در واقع همین‌که هیچکدام از طرفین مذاکرات خود را نه تایید می‌کنند و نه تکذیب، خود بر قوت انجام مذاکره می‌افزاید و هیچ بعید نیست تا چندی دیگر اخباری رسمی در این مورد منتشر شود.

اما قوت گرفتن شایعه حضور خودروسازان آمریکایی درایران در حالی است که همزمان ایران خودرو نیز اعلام کرده می‌خواهد شریکی معتبر و غیر فرانسوی برای خود دست و پا کند. ایران خودرویی‌ها که به تازگی مذاکراتی مثبت را با پژو داشته و احتمالا تا چندی دیگر شراکتی دوباره را با هم آغاز خواهند کرد به‌دنبال شریکی غیر از پژو نیز می‌گردند و حالا برخی معتقدند شاید این «شریک» آمریکایی باشد. اگر به واقع چنین بوده و ایران‌خودرو با خودروسازان آمريكايي مذاکره کرده باشد باید باز هم منتظر واکنش «دلواپسان» بود چه آنکه حضور پژو را بر نمی‌تابند چه رسد به امثال جنرال موتورز و فورد.

«دلواپسان» پیشتر دلواپسی خود را از شراکت دوباره ایران خودرو و پژو ابراز کرده‌اند و حالا اگر پای خودروسازان آمریکایی وسط بیاید قطعا واکنش تندتری را از آنها شاهد خواهیم بود. حالا این پرسش مطرح می‌شود که مخالفان پژو و خودروسازان آمریکایی به‌دنبال چه هستند؟ آیا «دلواپسی» آنها به خاطر گذشته پژو و مسائل سیاسی با آمریکایی‌ها است یا واقعا چیزی را در قرارداد و همکاری با فرانسوی‌ها و آمریکایی‌ها می‌بینند که کارشناسان و مذاکره‌کنندگان خودرویی نمی‌بینند؟

داستان پژو را که دیگر همه می‌دانند؛ شرکتی فرانسوی که طی دو دهه با ایران خودرو شراکت و همکاری داشت اما به‌دلیل خرید بخشی از سهامش توسط جنرال موتورز آمریکا رابطه‌اش را با ایران خودرو قطع کرد. این قطع ارتباط البته به ضرر هر دو طرف تمام شد چه آنکه ایران خودرو به مشکلات زیادی در تولید برخورد و تیراژش به شدت افت کرد و از آن سو پژو نیز بازاری بزرگ و بی‌دردسر را از دست داد.

دلیل اصلی رفتن پژو از ایران تحریم‌ها بود وگرنه این شرکت فرانسوی به هیچ وجه راضی به از دست دادن شریکی قانع مثل ایران‌خودرو و بازاری بزرگ مثل ایران نبود. طبعا ایران‌خودرو و نیز که سال‌ها با پژو کار کرده و سبد محصولاتش پر بود از خودروهاي این خودروسازفرانسوی، راضی به جدایی نبود چون سخت می‌توانست در شرایط تحریم شریک و همکاری مانند پژو پیدا کند. هر چه بود پژو و ایران خودرو با وجودی که تمایلی به قطع ارتباط نداشتند از یکدیگر جدا شدند تا هر دو روزهای سختی را بدون هم تجربه کنند. حالا بعد از دو سال این دو شرکت دوباره در کنار هم قرار گرفته‌اند تا به احتمال زیاد بار دیگر همکاری مشترک شان را آغازکنند.

گفته می‌شود اوایل تابستان فصلی جدید در شراکت ایران خودرو و پژورقم خواهد خورد و این دو پس از دو سال و اندی باز هم در کنار هم زندگی تازه‌ای را آغاز خواهند کرد. این در حالی است که پژو هنوز نیامده با موجی از نگرانی از سوی «دلواپسان» روبه‌رو شده و آنها (دلواپسان) نگران همکاری دوباره این خودروساز فرانسوی با ایران خودرو هستند. از نظرآنها پژو باید تاوان رفتار گذشته‌اش را پس بدهد و در غیر این صورت نباید دوباره میهمان «جاده مخصوص» شود.

حالا هم اگرچه هنوز اخباری رسمی از مذاکرات خودروسازان آمریکایی با ایرانی‌ها منتشر نشده و به اصطلاح نه به بار است و نه به دار، اما بدون تردید اگر شایعه آمدن آمریکایی‌ها به «جاده مخصوص» به واقعیت تبدیل شود «دلواپسان» باز هم وارد میدان خواهند شد تا به بهانه‌های مختلف مانع ارتباط بزرگان صنعت خودرو دنیا با شرکت‌های خودروساز ایرانی شوند.

داستان حضور آمریکایی‌ها در «جاده مخصوص» به اواخر سال گذشته برمی‌گردد؛ به روزهایی که فضای سیاسی و بین‌المللی علیه ایران کمی آرام شده و توافق هسته‌ای ژنو این فرصت را به خودروسازان ایرانی و خارجی داده بود تا مذاکراتی را برای همکاری و شراکت با یکدیگر انجام بدهند. همان روزها بود که روزنامه فرانسوی فیگارو در خبری مدعی شد نمایندگان بزرگ‌ترین خودروساز آمریکا (جنرال موتورز) راهی ایران شده و پای میز مذاکره با ایران خودرویی‌ها نشسته‌اند. این خبر البته نه تا به امروز از طرف جنرال موتورز تایید شده و نه ایران خودرو اما با این حال قوت گرفتن شایعه حضور آمریکایی‌ها در ایران، ذهن خیلی‌ها را به این پرسش مشغول کرده که آیا شریک جدید بزرگ‌ترین خودروساز ایران آمریکایی است؟

اگرچه بسیاری از کارشناسان و مشتریان ایرانی قطعا از همکاری احتمالی ایران خودرو و سایپا با امثال جنرال موتورز و کرایسلر و فورد استقبال می‌کنند، اما بی‌شک «دلواپسان» نیز بیکار نخواهند نشست و همان‌طور که به پژو و مذاکراتش با ایران خودرو تاختند آمریکایی‌ها را نیز آماج حملات خود قرار خواهند داد. این درشرایطی است که باز هم باید از «دلواپسان» پرسید در شرایط فعلی حضور کدام خودروساز باب میلشان خواهد بود تا به رشد حداقلی در این صنعت برسیم؟با خودروسازان قدر یا چینی‌هایی که به‌تازگی خودروساز شده‌اند؟ اگر واقعا این‌گونه باشد و برخی به‌دنبال حضور چینی‌ها در ایران به جای شرکت‌های معتبر جهانی باشند باید به نوعی در انتظار عقب گرد این صنعت باشیم چه آنکه به اعتقاد بیشتر کارشناسان خودروسازان چینی به لحاظ فنی و تکنولوژیکی توان بازسازی صنعت خودرو کشور را ندارند.

اگر هم مخالفان در کنار تکفیر امثال پژو و جنرال موتورز و ... به‌دنبال چینی‌ها نيز نیستند پس می‌خواهند خودروسازی ایران با کدام شریک و همکار خارجی رشد کرده و خود را به دانش فنی روز دنیا متصل کند؟

بسیاری ازکارشناسان معتقدند حالا که مواضع منفی غربی‌ها علیه ایران فروکش کرده و مذاکرات هسته‌ای توانسته راه را برای آشتی باز کند باید نهایت استفاده را از این فرصت تاریخی داشت و با انجام مذاکراتی البته تا حد امکان برد-برد، بزرگان خودروسازی دنیا را میهمان «جاده مخصوص» کرد. به اعتقاد آنها اینکه خودروسازان اروپایی و احتمالا آمریکایی‌ها به‌حضور در ایران تمایل دارند اتفاق بسیار مثبتی است و باید قدر آن را دانست نه اینکه با مخالفت‌هایی آنها را راند و راه پیشرفت و توسعه را بر صنعت خودرو ایران بست. چه بخواهیم و چه نخواهیم راهکار برون رفت خودروسازی ایران از چالش‌های کمی و کیفی‌اش همکاری با بزرگان خودروسازی دنیا است چه آنکه با تکیه بر چینی‌ها و امثال آنها امیدی به آینده «جاده مخصوص» نخواهد بود.

حالا باید منتظر ماند و دید آیا شریک جدید ایران خودرویی‌ها واقعا یک آمریکایی است و اينكه این «آمریکایی» در چه سطحی با بزرگ‌ترین خودروساز ایران همکاری خواهد کرد؟