سرمایه های ایرانی یا سرمایه های آمریکایی! مساله این است

هنوز از یاد‌ها نرفته که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی که سال ۸۶ ارائه داد، میزان سرمایه‌های مالی ایرانیان مقیم خارج را با استناد به نظر مسوول بازرسی و نظارت سازمان نخبگان کشور، بالغ بر ۱۳۰۰ میلیارد دلار و ثروت ایرانیان مقیم آمریکا را به تنهایی بالغ بر ۹۰۰ میلیارد دلار ذکر کرد.

على یونسى، وزیر اطلاعات وقت نیز در سال ۸۱ و درجمع بازرگانان و تاجران ایرانى اتاق بازرگانى میزان سرمایه ایرانیان مقیم خارج کشور را بین ۶۰۰ تا ۸۰۰میلیارد دلار برآورد کرد. سرمایه‌ای عظیم که در صورت بازگشت به ایران می‌تواند اقتصاد کشور را متحول کند.

از سوی دیگر، گزارش‌ها حاکی از آن است که ایرانیان مقیم آمریکا مؤسس ۲۸۰ شرکت مهم هستند و در بیش از ۴۰۰ شرکت مطرح آمریکا، که جزو ۱۰۰۰ شرکت بر‌تر فورچون نیز هستند، ریاست یا مدیریت را بر عهده دارند و این یعنی علاوه بر سرمایه عظیم اقتصادی، سرمایه بزرگی از نیروی انسانی مفید برای رشد کشور نیز در آمریکاست.

بنا بر این گزارش‌ها، هم اکنون ۴۶ درصد ایرانیان ساکن در آمریکا مدرک تحصیلى لیسانس به بالا دارند، که از بالا‌ترین درصد‌ها در میان مهاجران آمریکا برخوردار هستند. از سوى دیگر ۴۳ درصد آن‌ها در موقعیت هاى حرفه اى و مدیریتى، ۲۵درصد در بخشهاى فنى و اجرایى و ۱۰درصد در بخش خدمات مشغول به کار هستند.

در هر حال جذب سرمایه هاى ایرانیان مقیم خارج از کشور همواره از دغدغه هاى مسؤولان کشور بوده، به طورى که براى هموار کردن بستر این جذب مقررات و آیین نامه هاى متفاوتى نوشته‌اند. آیین نامه‌ها و مقرراتی که در خوشبینانه‌ترین حالت تنها توانسته است ۱۵ درصد از ایرانیان مقیم خارج را به بازگشت به ایران ترغیب کند. ۱۵ درصدی که اگر سهم تمایل مهاجرین به آمریکا برای بازگشت به ایران را از میان آن‌ها در نظر بگیریم به ۵ تا ۸ درصد نزول می‌کند.

حالا اما با گذشت بیش از 10 ماه از روی کار آمدن دولت یازدهم و با توجه به توافق ژنو و تمایل سرمایه گذاران خارجی برای بازگشت به ایران انتظار می رود بخش بزرگی از سرمایه های ایرانیان خارج از کشور نیز به ایران باز گردد.

به عنوان مثال، طی دو هفته گذشته کویتی‌ها، اماراتی‌ها و دانمارکی‌ها برای همکاری مشترک با ایران ابراز علاقه کرده‌اند. تمایل آنها به حضور در بخش‌ پتروشیمی به‌ویژه شرکت ملی صنایع پتروشیمی بیش از سایر بخش‌هاست.

با این حال اما هنوز خبری از بازگشت سرمایه های ایرانیان خارج از کشور نیست و این در حالی است که با اعلام‌های مکرر دولتی‌ها از وزیر اطلاعات گرفته تا شخص رئیس جمهور برای بازگرداندن ایرانی‌ها به ایران، به نظر می‌رسد امیدهای تازه‌ای برای جذب این سرمایه میلیاردی از کشور که در خارج از مرز‌ها نهفته است، به وجود آمده است.

در هر حال به نظر می رسد سرمایه داران و نخبگان ایرانی هنوز هم به زمان نیاز دارند تا دوباره به اقتصاد و فضای امنیت کشور اعتماد کنند.