۸۰ درصد طلاق‌ها در ۵ سال اول زندگی

به گزارش آرمان، رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: براساس بررسی‌ها، ۸۰ درصد طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی رخ می‌دهد و این موضوع از آماده نبودن زوجین برای تشکیل زندگی حکایت دارد. انوشیروان محسنی بندپی اظهار کرد: ظرفیت نقدپذیری در افراد جوان و برای تشکیل زندگی در مقایسه با سال‌های گذشته بسیار کاهش یافته است که سازمان بهزیستی تلاش دارد با اجرای برنامه‌هایی این مهم را ارتقا دهد. او ادامه داد: براین اساس این سازمان با همکاری وزارت آموزش و پرورش طرحی با عنوان «نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش‌آموزان» با همکاری پنج دستگاه دیگر اجرا می‌کند.

محسنی بندپی در پایان خاطرنشان کرد: در این طرح، بحث ارتقای مراقبت‌های اجتماعی از دوران کودکی در دستور کار قرار می‌گیرد و علاوه بر آن مداخلات بهنگام و مشاوره‌های لازم نیز ارائه خواهد شد. طلاق هنگامی اتفاق می‌افتد که همسران به دلایل مختلف، تمایل به ادامه زندگی مشترک ندارند و جدا شدن از یکدیگر را راهی برای پایان تنش و ناسازگاری با همسر خویش و رهایی از زندگی مشترک می‌دانند. با انجام طلاق که امری قانونی است و باید با تایید دادگاه صورت بگیرد، حقوق و تکالیف متقابل میان زوجین که هنگام ازدواج وجود داشته است، از میان می‌رود، بنابراین امکان دارد هر یک از آنان یکباره خلأ بزرگی را در زندگی خود احساس کنند و برای جبران بخشی از آن مشکل، به اقداماتی دست بزنند که برای آنان و جامعه آسیب‌هایی به دنبال دارد. این کمبودها می‌تواند ناشی از مسائل روانی و عاطفی یا تامین مسائل مالی و هزینه زندگی اتفاق بیفتد. به طور معمول، پدیده طلاق پیامدهایی در زمینه‌های فرهنگی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد که در این میان، سهم زنان از این ناخوشی‌ها بیشتر است؛ این قشر از جامعه پس از طلاق در برابر فشارهای روحی و روانی قرار می‌گیرند و در مواردی اضطراب و نگرانی از آینده بر مشکلات روحی زنان مطلقه می‌افزاید. آسان شدن طلاق با روش‌هایی از جمله طلاق توافقی و ناآگاهی از پیامدهای پس از آن سبب شده است که برخی از زوج‌ها به دلیل احساس ناسازگاری با همسر خویش، کوچک‌ترین مسائل را بزرگ جلوه بدهند و بدون انجام دادن تلاش کافی برای حل آن، گزینه جدایی را برای پایان بخشیدن به مسائل موجود زندگی انتخاب کنند، غافل از اینکه در دنیایی گام می‌گذارند که مسائل پیچیده‌تری در انتظار آنهاست و احتمال رویارویی آنان با آسیب‌های اجتماعی ناشی از طلاق بیشتر می‌شود.

طرح نماد چیست؟

نماد کلمه‌ای اختصاری از عبارت «نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش‌آموزان» است. مهر سال جاری، آیین افتتاحیه سند ائتلاف ملی نماد در ساختمان مرکزی وزارت آموزش و پرورش برگزار شد. هدف کلی این سند، تامین و ارتقای مراقبت‌های اجتماعی از دانش‌آموزان مدارس با رویکرد توانمندسازی مدرسه‌محور است. استقلال نظام جامع مراقبت اجتماعی برای دانش‌آموزان به صورت مدرسه‌محور، خانواده‌محور و محله‌محور از راه مشارکت بین بخشی مبتنی بر مدل بومی و سبک زندگی اسلامی و ایرانی، گسترش آموزش‌های رشدمدار در زمینه پیشگیری از رفتارهای پرخطر، آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری، ایجاد نظام شناسایی دانش‌آموزان آسیب‌پذیر و آسیب‌دیده از راه چک لیست‌های علمی، طرح توسعه مداخلات موثر حمایتی و توانمندسازی برای دانش‌آموزان، استقرار نظام ارجاع مناسب ارائه خدمات و حمایت‌ها به دانش‌آموزان، ظرفیت‌سازی برای افزایش عوامل محافظت‌کننده و کاهش عوامل مخاطره آمیز به دانش‌آموزان در مدرسه، خانواده و محله، هم‌افزایی منابع و برنامه‌های دستگاه‌ها و نهادها و بسیج، ظرفیت مشارکت مردمی و خیریه برای نظام مراقبت‌های اجتماعی از اهداف اختصاصی طرح است که اجرای آن تا پایان برنامه ششم توسعه تاکید شده است. طرح نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش‌آموزان با محوریت سازمان آموزش و پرورش و با مشارکت ۹ دستگاه مسئول از جمله قوه قضائیه، نیروی انتظامی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، بهزیستی، آموزش و پرورش، کمیته امداد امام خمینی (ره)، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) به صورت آزمایشی اجرا می‌شود. این سند به صورت پایلوت در ۶ استان، ۱۲ شهر و ۷۲ مدرسه اجرا می‌شود. شناسایی و غربالگری در مدارس از راه شواهد میدانی، آموزش‌های رشدمدار، مداخلات وضعی و روانی و اجتماعی در نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دیده شده است.

۶ استان، میزبان طرح نماد

طرح کشوری نظام مراقبت‌های اجتماعی از دانش‌آموزان با مشارکت دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی در ۶ استان کشور اجرا می‌شود. بسته‌های خدمات این طرح در هفت موضوع و بخش ارتقایی، مشاوره، مددکاری، انتظامی، آی‌تی، اداری و اجرایی و غربالگری توسط سازمان‌ها و ارگان‌های همکار طرح تهیه شده است. متخصصان و اساتید گروه‌های آموزشی رشد و پرورش کودکان پیش از دبستان، مددکاری و مشاوره دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و اساتید دانشگاه‌های امام صادق (ع)، علوم تحقیقات آزاد اسلامی و تهران، متولی تهیه بسته‌های خدمات ارتقایی خدمات مربوط به ارتقای سلامت دانش‌آموزان هستند. تاکنون کرمانشاه، فارس، تبریز و مشهد میزبان طرح نظام مراقبت بوده اند. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا این طرح می‌تواند پاسخی به مشکلات و آسیب‌های اجتماعی کشور از جمله طلاق بدهد؟

عدم مسئولیت‌پذیری جوانان و طلاق

یک پژوهشگر اجتماعی در رابطه با اینکه ۸۰ درصد طلاق‌ها در ۵ سال اول زندگی اتفاق می‌افتند، به «آرمان» می‌گوید: متاسفانه نقطه‌ای که ما برای مداخله در آن ایستاده‌ایم، جای درستی نیست؛ به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل در طلاق‌های امروزی، عدم مسئولیت‌پذیری و عدم شناخت زوجین از یکدیگر است که قصد سامان دادن به یک زندگی مشترک را دارند. ما متون آموزش رسمی خود را خالی کردیم و به واسطه همین امر، دانش‌آموزان ما از امر پرورش در نظام آموزش و پرورش محروم شده‌اند. مساله تعیین کننده در رابطه با مسئولیت‌پذیری و همزیستی مسالمت آمیز در آینده هر دو طرف، پرورش یافتن آنها برای زندگی مشترک است تا قادر شوند نهادی را تشکیل دهند و قابلیت حل مساله داشته باشند؛ این آموزش را نظام آموزش رسمی به کودکان ما می‌دهد. وقتی ما تمام مسائل مربوط به همسرداری را به یک جلسه مشاوره موکول می‌کنیم، نباید انتظار داشته باشیم یک جلسه کلاس آموزش بهزیستی معجزه کند. ثریا عزیزپناه در مورد طرح نظام مراقبت‌های اجتماعی از دانش‌آموزان می‌افزاید: این طرح به شرط اجرای درست می‌تواند مثمر ثمر واقع شود. متاسفانه ما حتی مشاوران مدرسه نیز نداریم یا عملکرد آنها به قدری قوی نیست که بتواند مفید واقع شود. بچه‌های ابتدایی در مدارس باید مددکار داشته باشند. پیاده کردن چنین طرح‌هایی بسیار مشکل است و به نظر می‌رسد تدوین کنندگان، خیلی با واقعیت جامعه آشنا نیستند. این‌گونه طرح‌ها باید اجرا شوند تا نقاط ضعف و قوت آن مشخص شود. او در پایان خاطرنشان می‌کند: دوران کودکی دورانی بسیار مهم است. ما باید ببینیم تدوین‌ کنندگان چقدر از دوران کودکی شناخت دارند و این طرح در عمل چطور اجرا می‌شود. متاسفانه بسیاری از مسائل در حد نوشته‌ها باقی می‌ماند و هیچ‌گاه جامه عمل بدان پوشیده نمی‌شود، بنابراین باید دید نتایج اجرای طرح چیست؛ مهم‌تر از آنچه روی کاغذ آمده، نحوه اجرای یک طرح است.