آمار تکان دهنده از مرگ هزاران جوان ایرانی در جاده های کشور بر اثر سوانح رانندگی

علی علیزاده - تحریریه پارسینه| ایران همچنان رکورد دار بیشترین حوادث مرگبار جاده ای در جهان است. کشورمان در خصوص آمار تلفات جاده ای در میان کشورهای فقیر و در حال توسعه ای است که در بالای این جدول خودنمایی می کنند و متاسفانه همچنان این آمار به شدت اثرات مخربی بر اقتصاد و مردم و جامعه و بهداشت روان مردم می گذارد.

در طول سالهای گذشته اقداماتی از سوی مسئولان و برخی نهادها انجام شده که نشان می دهد در برخی دوره ها کاهش این آمار از اهداف جدی دولتها بوده، اما به مرور دوباره شرایط خاص جامعه و سایر مشکلات از جمله مسائل اقتصادی به حدی رسید که کاهش نرخ تلفات جاده ای و قطع منشا آن از دستور کار نهادها به شکل ملموس و محسوسی خارج شد.

از فروش خودروهای با کیفیت و قدیمی به ده برابر قیمت جهانی، تولید خودروهای بی کیفیت و فاقد ایمنی لازم، ورود خودروهای درجه دوم کشورهای صنعتی از جمله چین به کشور و کیفیت پایین جاده ها از جمله مواردی بوده که تا همین الان هم یقه مردم و اقتصاد جامعه را گرفته و نمی گذارد به درستی تنفس کنند.از همین محل هم فشار بسیار زیادی به مردم و جامعه تحمیل می شود و خساراتی بر جای می ماند که جبران آن اگر چه در برخی موارد محال است، اما از سوی دیگر بعید بنظرمی رسد با دغدغه های متنوع متولیان و مسئولان، بشود دست کم آنها را به زودی جبران کرد.

در تصادفات جاده ای نه فقط آمار کشته شدگان مرد زیاد است، نه تنها فقدان جوانان سهم زیادی در این حوادث دارد، بلکه تبعات آن از جمله فروپاشی خانواده، تغییرات در وضعیت معیشتی و سرنوشت اعضای خانواده و سایر مواردی که اصلا به فکر بسیاری از مردم هم نمی رسد، از جمله پدیده هایی است که جبران خساراتش عملاً ممکن نیست.

یک ماه پیش بود که سردار « حسن مومنی » با بیان اینکه در تصادفات کشور با پدیده جوان مرگی روبه رو هستیم، گفته بود متاسفانه ۶۵ درصد از قربانیان تصادفات، افراد ۲۱ تا ۶۰ سال یعنی جمیعت فعال و نیروی کار هستند و افراد ۲۱ تا ۳۰ ساله ها نیز ۲۲ درصد از جان باختگان این سوانح را به خود اختصاص می دهند.

جالب و حیرت انگیز اینجاست که سهم جوانان در جان باخته های تصادفات بیشتر از آنی است که تصور می شود. معلوم نیست چگونه می توان و با چه ابزاری باید فقدان جوانان و خساراتی که به جامعه تا خانواده وارد می شود محاسبه کرد، اما بی شک این هزینه های برای هر کشوری یا غیر قابل جبران است و یا تبعاتی دارد که بعید بنظر می رسد بتوان تمام آنها را جبران کرد.

معلوم نیست دقیقا آموزش و پرورش تا سایر نهادهایی که باید در این زمینه فرهنگ سازی کرده و از چنین رخدادهای دهشتناکی پیش گیری کنند، به چه اندازه سهم خود را ادا کرده و از بروز چنین فجایعی جلوگیری می کنند، اما چیزی که واضح و مبرهن است، نه صدا و سیما و نه آموزش و پرورش سهمی بسزا در کاهش تصادفات جاده ای و بروز چنین رخدادهای پر هزینه ای نداشته و ندارند.

اما پس از گذشت یکماه رئیس پلیس راه دوباره از آمار وحشتناک و نگرانی هایش از این ماجرا پرده برداشته است. وی روز گذشته گفته پس از آنکه در دهه هشتاد آمار قربانیان سوانح جاده‌ای به سالی ۲۸ هزار نفر رسید، با «برنامه‌ریزی‌های انجام شده» شمار کشته‌شدگان تصادفات در سال ۹۵ به حدود ۱۶ هزار نفر کاهش یافت اما اکنون «دوباره شمار قربانیان تصادفات در حال رشد» است.

رئیس پلیس راه کشور با تاکید بر اینکه «سال گذشته» دست‌کم «۲۰ هزار تن در تصادفات جاده‌ای جان باختند»، افزود که این وضعیت بسیار نگران کننده است.

به گفته حسن مومنی، «عامل انسانی با ۶۲ درصد مهم‌ترین عامل وقوع تصادفات رانندگی» در ایران است و پس از آن وضعیت «مسیرهای مواصلاتی» و «وضعیت خودروها» بیشترین نقش را در افزایش قربانیان تصادفات جاده‌ای دارند.

رئیس پلیس راه کشور گفت که ۶۰ درصد از تصادفات جاده‌ای در محدوده ۳۰ کیلومتری شهرها به وقوع می‌پیوندد و «بیشترین قربانیان» این تصادفات نیز «جوانان» هستند.

سازمان پزشکی قانونی پیشتر در گزارش سالانه خود شمار کل قربانیان حوادث رانندگی سال ۱۴۰۱ را ۱۹ هزار و ۴۹۰ تن اعلام کرده بود که همین آمار نیز حاکی از افزایش ۱۶ درصدی شمار قربانیان تصادفات رانندگی نسبت به سال قبل از آن است.

محسن پیرهادی، رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس شورای اسلامی، روز یکشنبه ۱۴ آبان اعلام کرد که «تصادفات رانندگی، جایگاه سوم عوامل مرگ و میر» را در ایران دارد. این نماینده مجلس، «عدم رعایت استاندارد در ساخت خودرو و قطعات آن» را از دلایل اصلی تصادفات رانندگی خواند و گفت که «بیش از ۹۰ درصد قطعات خودرو» در ایران مطابق با استاندارد ساخته نمی‌شود.