داعشی های رانده شده از عراق و سوریه، کجا مخفی شده‌اند؟

جهادگران داعشی که در عراق و سوریه بودند، کجا مخفی شده‌اند؟

بسیاری از جهادگران پس از شکست گروه تروریستی "داعش" ناپدید شده‌اند. برخی از آن‌ها کماکان در گوشه‌ای از منطقه کمین کرده‌اند و شماری از آن‌ها راهی اروپا شده‌اند. سازمان‌های امنیتی اروپا به حالت آماده‌باش در آمده‌اند.

سازمان‌های امنیتی بریتانیا برآنند که از بازگشت آن دسته از نیروهایی جلوگیری کنند که از بریتانیا به داعش پیوسته‌اند. گوین ویلیامسون، وزیر دفاع بریتانیا چند روز پیش اعلام کرد که سازمان‌های امنیتی این کشور همه امکانات خود را به کار خواهند گرفت تا مانع از بازگشت جهادگران به بریتانیا شوند.

سازمان‌های امنیتی بریتانیا اعلام کرده‌اند که نه تنها مانع از بازگشت اسلامگرایان بریتانیایی فعال در نبردهای سوریه و عراق به کشور خواهند شد، بلکه همه تلاش خود را برای نابود کردن آن‌ها در منطقه به کار خواهند بست. وزیر دفاع بریتانیا گفته است: «تنها یک تروریست مرده است که نمی‌تواند برای بریتانیا ایجاد خطر کند.»

سخنان صریح و روشن وزیر دفاع بریتانیا پرده از نگرانی سازمان‌های امنیتی اروپا بر می‌گیرد. نگرانی ناشی از مخفی شدن جهادگران "داعش". سازمان‌های امنیتی اروپا نگران آنند که این دسته از نیروهای داعش پس از شکست نظامی این گروه تروریستی در عراق و سوریه، خود را به اروپا برسانند.

وزارت دفاع سوریه آزاد شدن شهر دیرالزور را نشانه پیروزی کامل بر نیروهای "داعش" در آن کشور اعلام کرده است. شکست نظامی داعش باعث شده که این سازمان امکان رهبری و هدایت نیروهای خود را از دست بدهد. به این ترتیب، نیروهای وابسته به داعش عملا به شکل پراکنده به مناطق روستایی پناه برده‌اند.

بنا بر اطلاعیه وزارت دفاع سوریه، رزمندگان پراکنده‌ی داعش در سوریه دو راه بیشتر ندارند: یا باید تسلیم شوند یا در جنگ با نیروهای نظامی سوریه کشته خواهند شد.

شایعات مربوط به تماس‌های آمریکا و داعش

در بیانیه وزارت دفاع سوریه نکته حساسی هم وجود دارد و آن اعتراف به این که نیروهای امنیتی سوریه نیز دقیقا نمی‌دانند رزمندگان داعشی که در عراق و سوریه می‌جنگیدند، پس از شکست نظامی این سازمان به کجا گریخته‌اند.

ادعای طلال سیلو، یکی از فرماندهان پیشین نیروهای دموکراتیک سوریه، هفته گذشته جنجال برانگیز شد. او بنا بر گزارش خبرگزاری رویترز، مدعی شده بود که پس از مبارزه بر سر آزادسازی شهر رقه در اواسط ماه نوامبر، هزاران رزمنده داعش شهر را ترک کرده‌اند و خروج آن‌ها از رقه با اطلاع و موافقت آمریکا صورت گرفته است.

آمریکا این گزارش را بی‌درنگ تکذیب کرد. ارتش آمریکا در واکنش به گزارش رویترز اعلام کرد که ادعاهای طلال سیلو "غلط و من‌درآوردی" است و ارتش آمریکا هرگز با تروریست‌ها مذاکراه و معامله نمی‌کند.

حال آنکه شبکه خبری بی‌بی‌سی به نقل از یکی از رانندگان وابسته به گروه تروریستی داعش اعلام کرده است که رزمندگان داعش با مهمات خود توسط ۵۰ کامیون، ۱۳ اتوبوس و حدود صد خودرو منطقه را ترک کرده‌اند.

روشن است که نمی‌توان آمار دقیقی از نیروهای داعشی که موفق به فرار شده‌اند، به دست آورد. دولت ترکیه از این احتمال که بخشی از این نیروها در ترکیه مخفی شده باشند، ابراز نگرانی کرده است.

احتمال می‌رود که بخشی از نیروهای داعش راهی افغانستان شده باشند. کایل اورتن، یکی از تحلیلگران اندیشکده "جکسون سوسایتی" در این باره گفته است: «احتمال اینکه جهادگرایان داعشی بریتانیایی که در نبردهای عراق و سوریه حضور داشتند، به افغانستان پناه برده باشند، بسیار زیاد است.»

این در حالی است که منابع امنیتی افغانستان گزارش‌هایی پیرامون مخفی شدن شماری از جهادگرایان داعشی فرانسوی در آن کشور منتشر کرده‌اند.

بازگشت جهادگران به‌مثابه خطری بزرگ

سازمان‌های امنیتی کشورهای اروپایی خود را برای مقابله با خطر ناشی از بازگشت جهادگران داعشی آماده می‌کنند. آندرو پارکر، رئیس سازمان امنیت داخلی بریتانیا (ام‌آی‌۵) اواسط ماه اکتبر اعلام کرده بود که خطرات ناشی از بازگشت و اختفای جهادگرایان داعشی فوق‌العاده افزایش یافته است.

رئیس سازمان امنیت داخلی بریتانیا گفته است: «تهدیدات امنیتی ناشی از بازگشت جهادگران داعشی چند وجهی است. احتمال دارد که این افراد به سرعت افزایش یابند و به رشدی برسند که تا کنون برای ما ناشناخته بوده است.»

پارکر همچنین درباره برنامه‌های تروریستی جهادگران در بریتانیا گفته است:«برخی از برنامه‌ها در خود بریتانیا طراحی شده‌اند و برخی دیگر از راه دور هدایت می‌شوند. برخی از این برنامه‌های [تروریستی] بسیار پیچیده هستند، و برخی دیگر مربوط می‌شوند به برنامه‌های ساده‌ای مثل حمله با چاقو. برخی از این حملات نتیجه برنامه‌ریزی طولانی هستند، و برخی محصول یک تصمیم آنی و سریع. این جهادگران در تمام رده‌های سنی هستند و متعلق به هر قشر و لایه اجتماعی بوده و هم مردان را شامل می‌شوند و هم زنان را. تنها حلقه متصل‌کننده آن‌ها جهان‌بینی زهرآگین یک پیروزی خشن است.»

نگرانی‌های آلمان

موضوع بازگشت احتمالی جهادگران داعشی باعث نگرانی مقامات امنیتی آلمان نیز شده است. به‌ویژه وضعیت نوجوانانی که همراه خانواده‌های خود به مناطق جنگی رفته‌اند، نگران‌کننده است. هانس‌گئورگ ماسن، رئیس سازمان امنیت آلمان، گفته است که نگران کودکانی است که توسط نیروهای وابسته به داعش آموزش دیده‌‌اند. این خطر وجود دارد که این کودکان نسل آینده جهادگرایان را تشکیل دهند.

بر اساس اطلاعات سازمان امنیت داخلی آلمان، در مجموع ۹۵۰ اسلام‌گرا از آلمان برای پیوستن به داعش به سوریه و عراق رفته‌اند. یک پنجم این تعداد را زنان تشکیل می‌دهند و ۵ درصد آن‌ها نوجوان هستند. گمان می‌رود که یک سوم از این تعداد به آلمان بازگشته باشند. بر اساس ارزیابی سازمان امنیت آلمان، حدود ۱۸۷۰ نفر اسلام‌گرای خطرناک در این کشور وجود دارد.