.svg)
نقش پُررنگ والدین در اعتمادبه‌نفس فرزندان
پارسینه: اگر نوجوان شما خجالتی و کم‌حرف است، اگر نسبت به انتقاد دیگران حساس است، از شکست می‌ترسد، مستقل نیست، بیش‌ازحد نگران تفکر سایرین نسبت خودش است و ... احتمالاً فرزند دلبند شما از کمبود اعتمادبه‌نفس رنج می‌برد.
یکی از سخت‌ترین دوران زندگی هر فردی دوران نوجوانی است. دورانی که نه آنقدر بزرگ شده‌ای که مستقل عمل کنی و نه آنقدر کودکی که دیگران برایت تصمیم بگیرند، دورانی که در تلاشی خودت را به بقیه ثابت کنی و بفهمانی که دیگر بزرگ شده‌ای و بچه نیستی! اما از سوی دیگر فشار همسالان، مشکلات دوران بلوغ، احساسات و روابط، فضای رقابتی خاص این سن و انتظارات بیش‌ازحد والدین ممکن است اجازه استقلال را از نوجوان گرفته و در اعتمادبه‌نفس او تأثیر منفی بگذارد. اعتمادبه‌نفس به نوجوان کمک می‌کند تا روابط بهتری برقرار کرده و از نظر ذهنی به فردی شاد و قوی تبدیل شود که می‌تواند زندگی را به تسخیر خود دربیاورد.
نقش والدین در افزایش اعتمادبه‌نفس نوجوانان
شما به عنوان والدین نقش مهمی در تقویت اعتمادبه‌نفس نوجوان ایفا می‌کنید. حمایت شما از نوجوان می‌تواند در شکل‌گیری شخصیت او بسیار موثر باشد. اعتمادبه‌نفس مهم‌ترین کلید موفقیت هر فرد در زندگی است، اعتمادبه‌نفس درک و ارزشی است که نسبت به خود و توانایی‌هایمان داریم. عدم قبول عقاید و توانایی‌ها باعث افکار منفی نسبت به خود و عدم اعتمادبه‌نفس می‌شود.
چه عواملی باعث عدم اعتمادبه‌نفس در نوجوانان می‌شود؟
- نحوه رفتار والدین
- مشکلات زندگی خانوادگی
- مشکلات مدرسه از قبیل: زورگویی
- اضافه وزن یا کمبود وزن
- نداشتن دوست
- عدم توانایی ارتباط با دیگران
- انواع تبعیض
- مشکلات جسمانی
در همه این شرایط نوجوان ممکن است خود را سرزنش و یا تقصیرکار بداند.
چگونه از عدم اعتمادبه‌نفس در فرزند نوجوانمان مطمئن شویم؟
اگر فرزند نوجوان شما دارای علائم زیر است احتمالاً اعتمادبه‌نفس کمی دارد.
- خودداری از کسب تجربیات جدید
- مشکل در دوست‌یابی و تعامل با همسالان
- بی‌انگیزه بودن
- ترسیدن به دلیل خجالت کشیدن
- سرخوردگی
- داشتن حس منفی نسبت به خود
کمبود اعتمادبه‌نفس در طولانی مدت چه مشکلاتی برای نوجوان به وجود می‌آورد؟
- اضطراب
- افسردگی
- نداشتن حس خوب نسبت به اندام و بدن خود
- حملات هراس
- مشکل در روابط
- اعتیاد به الکل یا مواد مخدر برای ایجاد احساس بهتر
چگونه در تقویت اعتمادبه‌نفس به نوجوانمان کمک کنیم؟
تعیین قوانین و انتظارات
نوجوانان هم دقیقاً مانند کودکان نیازمند قوانین و مقررات هستند؛ بنابراین قوانین و انتظاراتی قاطع و متناسب با سبک زندگی و ارزش‌های خانواده وضع و به نوجوانتان ابلاغ کنید و آن‌ها را از عواقب سرپیچی از قوانین آگاه کنید. با تعیین قوانین روشن به آن‌ها اعلام کنید که چرا پیروی از این قوانین مهم است. این اولین قدم برای بالا بردن اعتمادبه‌نفس در نوجوانان است.
تشویق به بیان عقاید
نوجوانان عقاید زیادی دارند بنابراین از آن‌ها بخواهید تا عقاید و ایده‌های خود را آزادانه بیان کنند و از آن‌ها در برخی تصمیم‌گیری‌های خانواده کمک بگیرید. مثلاً اگر قصد تبدیل یک اتاق بلااستفاده به اتاق مهمان را دارید از نوجوانتان هم بخواهید تا نظرش را اعلام کند. نوجوانان تمایل داند مانند بزرگ‌تر‌ها رفتار کنند بنابراین به آن‌ها فرصت دهید تا به دنیای بزرگ‌تر‌ها راه پیدا کنند گاهی ممکن است از ایده‌های خوب آن‌ها متعجب شوید.
پشتیبانی و حمایت
اگر فرزند شما در جمع دوستان یا همکلاسی‌های خود با فردی مشکل دارد به حرف‌هایش گوش کرده و سریع قضاوت نکنید حتی اگر فکر می‌کنید که او مقصر است. به او اطمینان دهید که درکش می‌کنید. مشکل ممکن است از نظر ما احمقانه و بی‌اهمیت باشد؛ اما به دلیل تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی ممکن است بزرگترین درگیری ذهنی فرزندتان باشد؛ بنابراین به نوجوان خود یادآوری کنید که همیشه و در همه حال حامی و پشتیبان او هستید و کمکش می‌کنید. دانستن اینکه والدینی دارد که می‌تواند به آن‌ها اعتماد کند و مورد پذیرش قرار گیرد به‌مرور زمان باعث ایجاد اعتمادبه‌نفس در او می‌شود.
انتقاد سازنده
هیچ‌کس دوست ندارد با لحنی خشن به او گفته شود کار درستی انجام نداده، بنابراین منطقی و در کمال آرامش از نوجوانتان انتقاد کنید. به عنوان مثال اگر در امتحان ریاضی نمره کمی کسب کرده با طعنه به او نگویید اگر در طول شب تلویزیون تماشا نمی‌کردی و بیشتر تمرین می‌کردی هرگز این اتفاق نمی‌افتاد. در عوض با لحنی نگران به او بگویید که به نظر می‌رسد که در درس ریاضی مشکل داری؟ آیا بهتر نیست زمان بیشتری برای مطالعه این درس اختصاص بدهی؟
تشویق استعداد‌ها
بیشتر والدین حتی قبل از به دنیا آمدن فرزندشان رؤیا‌های خود را برای آن‌ها آرزو می‌کنند، اما اگر شما آرزوی رفتن به رشته پزشکی را داشته‌اید دلیل نمی‌شود که فرزندتان هم رشته پزشکی را انتخاب کند. اگر نوجوان شما علاقه و استعداد مشخصی دارد که باب میل شما نیست مانعش نشوید و تشویق کنید که موفقیت بیشتری کسب کند. اگر فرزندتان بداند که پشت سر و حامی او هستید موفق‌تر خواهد بود و راحت تصمیم‌گیری خواهد کرد.
چند پیشنهاد برای تقویت اعتمادبه‌نفس در نوجوانان
- شک و تردید به خود راه ندهید تا جای ممکن مثبت اندیش باشید.
- داشتن اعتمادبه‌نفس را تمرین کنید، برای مدتی وانمود کنید که از اعتمادبه‌نفس کافی برخوردارید، همین کافی است تا بعد از مدتی واقعاً به اعتمادبه‌نفس خود ایمان داشته باشید.
- مشغول شدن در یک کار نیمه وقت و یا رفتن به سینما، کافی‌شاپ و نمایشگاه‌های مختلف یک راه عالی برای مکالمه با دیگران و یادگیری نحوه مقابله با مشکلات است.
- فعال باشید، هر نوع ورزش و بیرون رفتن از خانه و پیوستن به گروه‌ها باعث افزایش اعتمادبه‌نفس خواهد شد.
- زمانی که به آینه نگاه می‌کنید هیچ‌گاه به خودتان نگویید که چقدر افتضاح به نظر می‌رسم، سعی کنید نگرشتان را تغییر داده و روی نکات مثبت تمرکز کنید.
- فعالیت مورد علاقه‌تان را انجام دهید و در آن پیشرفت کنید تا اعتمادبه‌نفستان بیشتر شود.
- از اظهارنظر‌های منفی نسبت به کاری که انجام می‌دهید خودداری کنید و به جای آن تمرکزتان روی کارتان باشد.
- به خاطر داشته باشید که تلاش نکردن به مراتب بدتر از شکست است.
نقش والدین در افزایش اعتمادبه‌نفس نوجوانان
شما به عنوان والدین نقش مهمی در تقویت اعتمادبه‌نفس نوجوان ایفا می‌کنید. حمایت شما از نوجوان می‌تواند در شکل‌گیری شخصیت او بسیار موثر باشد. اعتمادبه‌نفس مهم‌ترین کلید موفقیت هر فرد در زندگی است، اعتمادبه‌نفس درک و ارزشی است که نسبت به خود و توانایی‌هایمان داریم. عدم قبول عقاید و توانایی‌ها باعث افکار منفی نسبت به خود و عدم اعتمادبه‌نفس می‌شود.
چه عواملی باعث عدم اعتمادبه‌نفس در نوجوانان می‌شود؟
- نحوه رفتار والدین
- مشکلات زندگی خانوادگی
- مشکلات مدرسه از قبیل: زورگویی
- اضافه وزن یا کمبود وزن
- نداشتن دوست
- عدم توانایی ارتباط با دیگران
- انواع تبعیض
- مشکلات جسمانی
در همه این شرایط نوجوان ممکن است خود را سرزنش و یا تقصیرکار بداند.
چگونه از عدم اعتمادبه‌نفس در فرزند نوجوانمان مطمئن شویم؟
اگر فرزند نوجوان شما دارای علائم زیر است احتمالاً اعتمادبه‌نفس کمی دارد.
- خودداری از کسب تجربیات جدید
- مشکل در دوست‌یابی و تعامل با همسالان
- بی‌انگیزه بودن
- ترسیدن به دلیل خجالت کشیدن
- سرخوردگی
- داشتن حس منفی نسبت به خود
کمبود اعتمادبه‌نفس در طولانی مدت چه مشکلاتی برای نوجوان به وجود می‌آورد؟
- اضطراب
- افسردگی
- نداشتن حس خوب نسبت به اندام و بدن خود
- حملات هراس
- مشکل در روابط
- اعتیاد به الکل یا مواد مخدر برای ایجاد احساس بهتر
چگونه در تقویت اعتمادبه‌نفس به نوجوانمان کمک کنیم؟
تعیین قوانین و انتظارات
نوجوانان هم دقیقاً مانند کودکان نیازمند قوانین و مقررات هستند؛ بنابراین قوانین و انتظاراتی قاطع و متناسب با سبک زندگی و ارزش‌های خانواده وضع و به نوجوانتان ابلاغ کنید و آن‌ها را از عواقب سرپیچی از قوانین آگاه کنید. با تعیین قوانین روشن به آن‌ها اعلام کنید که چرا پیروی از این قوانین مهم است. این اولین قدم برای بالا بردن اعتمادبه‌نفس در نوجوانان است.
تشویق به بیان عقاید
نوجوانان عقاید زیادی دارند بنابراین از آن‌ها بخواهید تا عقاید و ایده‌های خود را آزادانه بیان کنند و از آن‌ها در برخی تصمیم‌گیری‌های خانواده کمک بگیرید. مثلاً اگر قصد تبدیل یک اتاق بلااستفاده به اتاق مهمان را دارید از نوجوانتان هم بخواهید تا نظرش را اعلام کند. نوجوانان تمایل داند مانند بزرگ‌تر‌ها رفتار کنند بنابراین به آن‌ها فرصت دهید تا به دنیای بزرگ‌تر‌ها راه پیدا کنند گاهی ممکن است از ایده‌های خوب آن‌ها متعجب شوید.
پشتیبانی و حمایت
اگر فرزند شما در جمع دوستان یا همکلاسی‌های خود با فردی مشکل دارد به حرف‌هایش گوش کرده و سریع قضاوت نکنید حتی اگر فکر می‌کنید که او مقصر است. به او اطمینان دهید که درکش می‌کنید. مشکل ممکن است از نظر ما احمقانه و بی‌اهمیت باشد؛ اما به دلیل تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی ممکن است بزرگترین درگیری ذهنی فرزندتان باشد؛ بنابراین به نوجوان خود یادآوری کنید که همیشه و در همه حال حامی و پشتیبان او هستید و کمکش می‌کنید. دانستن اینکه والدینی دارد که می‌تواند به آن‌ها اعتماد کند و مورد پذیرش قرار گیرد به‌مرور زمان باعث ایجاد اعتمادبه‌نفس در او می‌شود.
انتقاد سازنده
هیچ‌کس دوست ندارد با لحنی خشن به او گفته شود کار درستی انجام نداده، بنابراین منطقی و در کمال آرامش از نوجوانتان انتقاد کنید. به عنوان مثال اگر در امتحان ریاضی نمره کمی کسب کرده با طعنه به او نگویید اگر در طول شب تلویزیون تماشا نمی‌کردی و بیشتر تمرین می‌کردی هرگز این اتفاق نمی‌افتاد. در عوض با لحنی نگران به او بگویید که به نظر می‌رسد که در درس ریاضی مشکل داری؟ آیا بهتر نیست زمان بیشتری برای مطالعه این درس اختصاص بدهی؟
تشویق استعداد‌ها
بیشتر والدین حتی قبل از به دنیا آمدن فرزندشان رؤیا‌های خود را برای آن‌ها آرزو می‌کنند، اما اگر شما آرزوی رفتن به رشته پزشکی را داشته‌اید دلیل نمی‌شود که فرزندتان هم رشته پزشکی را انتخاب کند. اگر نوجوان شما علاقه و استعداد مشخصی دارد که باب میل شما نیست مانعش نشوید و تشویق کنید که موفقیت بیشتری کسب کند. اگر فرزندتان بداند که پشت سر و حامی او هستید موفق‌تر خواهد بود و راحت تصمیم‌گیری خواهد کرد.
چند پیشنهاد برای تقویت اعتمادبه‌نفس در نوجوانان
- شک و تردید به خود راه ندهید تا جای ممکن مثبت اندیش باشید.
- داشتن اعتمادبه‌نفس را تمرین کنید، برای مدتی وانمود کنید که از اعتمادبه‌نفس کافی برخوردارید، همین کافی است تا بعد از مدتی واقعاً به اعتمادبه‌نفس خود ایمان داشته باشید.
- مشغول شدن در یک کار نیمه وقت و یا رفتن به سینما، کافی‌شاپ و نمایشگاه‌های مختلف یک راه عالی برای مکالمه با دیگران و یادگیری نحوه مقابله با مشکلات است.
- فعال باشید، هر نوع ورزش و بیرون رفتن از خانه و پیوستن به گروه‌ها باعث افزایش اعتمادبه‌نفس خواهد شد.
- زمانی که به آینه نگاه می‌کنید هیچ‌گاه به خودتان نگویید که چقدر افتضاح به نظر می‌رسم، سعی کنید نگرشتان را تغییر داده و روی نکات مثبت تمرکز کنید.
- فعالیت مورد علاقه‌تان را انجام دهید و در آن پیشرفت کنید تا اعتمادبه‌نفستان بیشتر شود.
- از اظهارنظر‌های منفی نسبت به کاری که انجام می‌دهید خودداری کنید و به جای آن تمرکزتان روی کارتان باشد.
- به خاطر داشته باشید که تلاش نکردن به مراتب بدتر از شکست است.
منبع: تبیان
ارسال نظر