فلج صورت یا فلج بل چیست؟+علائم و جزئیات
فلج بل که به نام فلج صورت یا بلز نیز شناخته میشود، شروع ناگهانی فلج در یکی از اعصاب صورت است. علامت اصلی این عارضه ضعف عضله در یک سمت صورت است که باعث افتادگی صورت در همان سمت میشود. سمت چپ و راست صورت تحتتأثیر فرکانس مساوی هستند و بهندرت پیش میآید هر دو سمت صورت همزمان دچار فلج بل شوند.
به گزارش مجله سلامت صد آنلاین، فلج بل میتواند هر کسی را درگیر کند. هر ساله بهازای هر دههزار نفر، ۲ تا ۳ نفر دچار فلج صورت میشوند و در میان زنان و مردان و تمام گروههای نژادی تقریباً مشابه است.
زنان باردار و کسانی که دیابت یا فشارخون بالا دارند بیشتر در معرض فلج بل هستند. فلج بل بیشتر در سنین ۲۰ تا ۴۰ سال دیده میشود.
علائم فلج بل
اغلب اولین علامت فلج بل، دردی کرخت کننده در اطراف فک یا داخل و یا پشتگوش است. این درد میتواند یکی دو روز پیش از اینکه ضعف صورت احساس شود وجود داشته باشد. هر چند سمت درگیر صورت ممکن است بیحس باشد؛ اما اگر لمس شود باز هم احساس خواهد شد.
علائم فلج بل ممکن است طی چند ساعت یا دو تا سه روز ایجاد شوند و میتوانند شدتهای گوناگونی داشته باشند:
. لبخند نامتقارن (کج)
. ناتوانی در بستن چشمها در سمت فلجشده
. کاهش حس در ناحیه موردنظر
. بیرون ریختن آب دهان
. اختلال در حس چشایی
. عدم توانایی در ادای درست کلمات
. مشکل در خوردن
. ضعف عضله در ناحیه موردنظر، از جمله عضلات پلکها و پیشانی
. کاهش تولید اشک در چشم سمت فلجشده
. افزایش حساسیت شنوایی در گوش سمت فلجشده
اگر هر نوع فلجی رخ داد باید فوراً اقدامات پزشکی انجام شود؛ زیرا ممکن است نشاندهنده یک سکته مغزی باشد. سکته مغزی که علائمی مشابه فلج بل دارد، یک موقعیت اورژانسی است.
فلج بل بیماری کشندهای نیست اما میتواند علائمی مشابه دیگر بیماریهای خطرناک که آنها نیز باعث فلج صورت میشوند ایجاد کند، مثلاً سکته مغزی یا تومور. به همین دلیل دیگر علتهای ممکن برای این علائم باید ابتدا بررسی شوند تا تشخیص قطعی فلج بل داده شود
علتهای فلج بل
فلج بل زمانی رخ میدهد که عصبهای صورت تحتفشار قرار میگیرند یا ملتهب میشوند. بخشی از عصب در داخل یک کانال استخوانی قرار دارد و به همین دلیل وقتی متورم میشود، در معرض فشردهشدن است.
تورم نیز در اثر عفونت ویروسی در عصب صورت ایجاد میشود. ویروس هرپس سیمپلکس که علت تبخال است، یکی از ویروسهایی است که گفته میشود میتواند عامل فلج بل باشد.
دیگر عواملی که منجر به فلج شدن اعصاب صورت میشوند شامل این مواردند: عفونت گوش، تومور، آسیب مغزی و چند ویروس از جمله ویروس آبلهمرغان و شینگلز (زونا) و بیماری دستوپا و دهان و تب غدهای.
فلج بل ربطی به فلج مغزی ندارد.
تشخیص فلج بل
فلج بل بیماری کشندهای نیست اما میتواند علائمی مشابه دیگر بیماریهای خطرناک که آنها نیز باعث فلج صورت میشوند ایجاد کند، مثلاً سکته مغزی یا تومور. به همین دلیل دیگر علتهای ممکن برای این علائم باید ابتدا بررسی شوند تا تشخیص قطعی فلج بل داده شود.
برای تأیید تشخیص، پزشک موارد زیر را بررسی میکند:
. سوابق پزشکی به طور کامل، از جمله هر بیماری اخیر یا عفونتهای ویروسی
. صحبت در مورد علائم فعلی
. یک معاینه فیزیکی کامل و ارزیابی نورولوژیکی، مثلاً حس صورت و قدرت عضلات صورت
برای بررسیهای بیشتر و رسیدن به تشخیص قطعی، رویکردهای زیر نیز توصیه میشوند:
. آزمایشات خون
. تست شنوایی
. تست تعادل
. تست چشایی و بزاق
. تست اشک
. سیتیاسکن یا امآرآی
. تستهای الکتریکی برای سنجش عملکرد عصب
درمان بل
هر چند درمان خاصی برای فلج بل وجود ندارد، اما درمانهای موجود مبتنی بر بهبود عملکرد عصب صورت، بهحداقلرساندن آسیب عصب و محافظت از چشم هستند. درمانی که در پیش گرفته میشود بستگی به علتهای آشکار و شدت این عارضه دارد.
داروهای کورتیکواستروئید مثل پردنیزون اغلب برای کمک به کاهش التهاب در عصب تجویز میشوند. این داروها درصورتیکه در اوایل بیماری مصرف شوند مؤثرتر خواهند بود.
یک سری مطالعات نشان دادهاند داروهای آنتیویروس یا ترکیبی از کورتیکواستروئید و آنتیویروس میتواند به ریکاوری سریعتر بیمار کمک کند.
چشم نیاز دارد تا بهخوبی مراقبت شود و مرطوب نگه داشته شود تا جلوی آسیب به قرنیه گرفته شود. این مراقبت معمولاً شامل استفاده از قطرههای اشک مصنوعی برای مرطوب نگهداشتن چشم میشود. استفاده از چشمبند برای بسته نگهداشتن چشم طی شب نیز توصیه میشود.
فیزیوتراپی و ماساژ نیز به حفظ عملکرد عضلات صورت کمک میکند.
گفتاردرمانی نیز با تقویت عضلات ضعیف شده به بهترشدن قدرت تکلم کمک میکند.
در موارد شدید، عمل جراحی برای برداشتن عصب صورت توصیه میشود. اما در این موارد عمل جراحی بهندرت انجام میشود؛ زیرا ریسک بالایی برای آسیب عصب وجود دارد. گاهی عمل جراحی زیبایی ممکن است برای اصلاح مشکلات دائمی صورت لازم باشد.
ریکاوری
در بیش از ۹۰ درصد موارد فلج بل در عرض ۱۲ هفته بعد از شروع علائم، بهبودی حاصل میشود؛ اما در درصد کمی از موارد ممکن است علائم فلج بل به طور کامل ناپدید نشوند و تا حدودی فلج صورت بهصورت همیشگی باقی بماند. افراد بالای ۶۰ سال بیشتر احتمال دارد به طور کامل خوب نشوند. فلج بل میتواند برگردد و احتمال این برگشت در طیف ۴ تا ۱۴ درصد از موارد قرار دارد.
ارسال نظر