چرا سقوط اسد باعث آسیب جدی حکومت سعودی می شود؟

عربستان سعودی نیز با جهادی‌های سوریه مشکل دارد - سوای جنگجویان سوری که با وجود اسلام‌گرا بودن، در ریاض به عنوان شورشی‌های مستحقِ حمایت به آنها نگاه می‌شود. در آغاز هفته‌ی گذشته، ملک عبدالله بن عبدالعزیز فرمانی صادر کرد که بر اساس آن شهروندان سعودی که خارج از عربستان بجنگند و یا به گروه‌های افراطی بپیوندند با مجازات حبس بین سه تا بیست سال روبرو می‌شوند.

تخمین زده می‌شود حدود دوهزار سعودی در سوریه مشغول نبردند - اما در دیگر عرصه‌های درگیری نیز- برای نمونه یمن - جهادی‌های سعودی فعا‌ل‌ هستند. نکته‌ی جالت توجه در این فرمان، این موضوع است که مشخصاً از نظامیان نام می‌برد و آنها را به حبس تا سی سال تهدید می‌کند. این امر نشان می‌دهد که مشکلی واقعی وجود دارد.

پادشاه در فرمان‌اش آورده عربستان سعودی باید «از ایدئولوژی‌های وارداتی» حفاظت کند.

در کشور وهابی ریشه‌ی همه‌ی بدبختی‌ها را در اخوان المسلمین می‌بینند که در سال ۱۹۲۸ در مصر ایجاد شد. اخوان المسلمینی که به زعم سعودی، سلفی‌گری را که در اصل به لحاظ سیاسی غیرفعال است، سیاسی و افراطی کرده است.

قبل از این فرمان یک قانون ضد ترور تصویب شده بود - که به نوبه‌ی خود باعث نگرانی منتقدان حکومت شده که مبادا تحت لوای مبارزه با تروریسم، مخالفان داخلی هرچه بیشتر سرکوب شوند.

دیدار در ریاض

اعلام فرمان از نظر زمانی با خبری در واشنگتن مصادف شد: رئیس جمهور آمریکا، باراک اوباما می‌خواهد در ماه مارس از عربستان سعودی دیدار کند.

شایعه شده آمریکا برای انجام این سفر ازعربستان سعودی خواسته از جهادی‌های سوریه فاصله بگیرد. واشنگتن آشکار می‌سازد که آماده نیست تجربه‌ی افغانستان را تکرار کند، تجربه‌ای که «سیا» در این کشور در دهه‌ی هشتاد با همکاری عربستان سعودی از نیروهای اسلام‌گرای افراطی علیه اتحاد شوروی حمایت کرد. در این فاصله کابوس یازده سپتامبر وجود دارد.

برای عربستان موضوع خیلی حساس است چرا که مشکل جهادی‌ها آشکارا سهمی نیز در تغییر سیاست واشنگتن در قبال ایران دارد. اعاده‌ی حیثیت ایران، در صورتی که توافق دائمی اتمی حاصل شود، موضع عربستان سعودی را به عنوان مهم‌ترین متحد آمریکا - با توجه با ضعف دائمی مصر- تضعیف می‌کند.

در اسرائیل نیز به علت رشد جهادی‌ها در آن سوی مرز، زنگ خطر را به صدا درآورده‌اند. اولین نشانه‌ها را مبنی بر نرم شدن این موضع اسرائیل می‌توان دید، که ایران خطر راهبردی است و با آن نمی‌توان از راه سیاسی مقابله کرد. پنجشنبه در واشنگتن آیپک با غافلگیری با رأی‌گیری در سنا برای تشدید تحریم‌های ایران که طرح حزب جمهوری‌خواه است مخالفت کرد.

اغراق آمیز است که بگوییم شاهد تغییر سیاست ریاض در سوریه هستیم اما فرمان پادشاه، اولین نشانه برای کسب این آگاهی روز افزون عربستان نیست که خواسته‌ی بی قید وشرط‌ش برای سقوط اسد و در نتیجه تضعیف ایران، آسیب جدی برای حکومت سعودی به همراه می‌آورد. برای نمونه ریاض بر جناح سنی درلبنان اِعمال نفوذ کرد تا با حزب الله، برای حفظ ثبات، در دولت مشارکت کنند.

گودرون هارِر / اشتاندارد