نگاهی آماری-تحلیلی به انتخابات نهم ریاست جمهوری ۱۳۸۴

پارسینه: نتايج انتخابات دور اول رياست جمهوري دوره نهم نشان مي دهد كه آقاي هاشمي رفسنجاني با 6.16 ميليون نفر معادل 21 درصد آرا نفر اول ، آقاي احمدي نژاد با 5.71 ميليون نفر (19.5درصد ) نفر دوم بوده و پس از ايشان آقاي كروبي با 5.07 ميليون نفر (17.3درصد) ، قاليباف با 4.07ميليون نفر (13.9درصد ) ، معين با 4.05ميليون نفر (13.8درصد) ، لاريجاني با 1.74 ميليون نفر (5.9 درصد) و مهرعليزاده با 1.29 ميليون نفر (4/4 درصد ) به ترتيب در رتبه بعدي قرار گرفتند . تعداد آراي باطله نيز 1.2 ميليون معادل 4.2درصد كل آرا بوده است . پراكندگي آرا و محبوبيت كانديداها در نقاط مختلف كشور از تنوع قابل توجهي برخوردار است . بر اساس نتايج مرحله اول آقايان هاشمي و احمدي نژاد به مرحله دوم راه يافتند. در بين داوطلبين نام برده شده ، بيشترين واريانس (ميزان پراكندگي ) راي استاني به ترتيب آقايان احمدي نژاد ، كروبي و معين اختصاص دارد . راي آقايان هاشمي و قاليباف تقريبا در سطح كشور يكنواخت است اما راي آقايان احمدي نژاد و كروبي داراي پراكندگي بالايي در سطح كشور است .

در مرحله دوم انتخابات ، آقاي احمدي نژاد موفق شدند اكثريت آرا را به خود اختصاص دهند و به عنوان نهمين رئيس جمهور كشور برگزيده شود .
آنچه در شهرستان ها گذشت



شهرستان هاي كوچك
در شهرستان هاي كوچك به طور متوسط در 200 شهرستان كوچك آقاي كروبي (22.2درصد ) ، هاشمي (21.2 درصد ) ، معين (15.3درصد ) ، احمدي نژاد (15 درصد ) و قاليباف (14.4 درصد ) به ترتيب رتبه هاي اول تا پنجم را كسب كرده اند .آقايان كروبي و معين به طور متوسط در شهرستان هاي با اكثريت روستايي راي بالاتري در مقايسه با شهرستان هاي با اكثريت شهري به دست آورده اند . اين نسبت براي آقايان هاشمي و قاليباف تفاوت قابل توجهي بين نقاط شهري و روستايي در شهرستان هاي كوچك ندارد . ليكن براي آقاي احمدي نژاد آراي ايشان در نقاط شهري به مراتب بيشتر از نقاط روستايي است .



شهرستان هاي متوسط
در شهرستان هاي متوسط به طور ميانگين آقايان كروبي (22.7درصد ) ، هاشمي (21.5درصد ) ، احمدي نژاد (16.2 درصد ) ، معين (16.1درصد ) و قاليباف (15.5درصد ) به ترتيب رتبه هاي اول تا پنجم را داشته اند . همچنين بررسي آرا در نقاط شهري و روستايي نشان مي دهد كه آقايان هاشمي ، معين و قاليباف در شهرستان هاي با اكثريت روستايي راي بيشتري داشته اند در مورد آقاي كروبي بادرصد كمي وضعيت در نقاط شهري بهتر بوده است و در مورد آقاي احمدي نژاد همانند شهرستان هاي كوچك ملاحظه مي شود كه درصد آراي ايشان در نقاط شهري به ميزان قابل توجهي بيشتر از نقاط روستايي است .


شهرستان هاي بزرگ
درشهرستان هاي بزرگ كشور آقايان احمدي نژاد (24.8درصد ) ، هاشمي (22.7درصد ) ، قاليباف (515.5درصد ) ، كروبي (13.8 درصد ) و معين (13.2 درصد ) به ترتيب حائز اكثريت آرا شده اند . در مورد آقايان هاشمي ، قاليباف و معين ، تفاوت قابل ملاحظه در آراي نقاط شهري و روستايي وجود ندارد . ليكن آقاي كروبي به طور قابل توجهي در نقاط روستايي داراي راي بيشتري است و آقاي احمدي نژاد مشابه شرايط شهرستان هاي كوچك و متوسط در شهرستان هاي بزرگ نيز در نقاط شهري حائز آراي بيشتري شده اند .



63 درصد آرا در دست احمدي نژاد
در مرحله دوم انتخابات 27.8 ميليون نفر به پاي صندوق هاي راي رفتند كه در مقايسه با مرحله اول ميزان مشاركت به مقدار 5 درصد كاهش يافت .
محمود احمدي نژاد موفق به كسب 63 درصد آرا شده و به رياست جمهوري كشور برگزيده شد . بررسي آرا در مرحله دوم نشان مي دهد كه تفاوت چنداني در ميزان كسب آرا توسط كانديداها در نقاط شهري و روستايي و همچنين در شهرهاي كوچك ، متوسط و بزرگ مطابق طبقه بندي انجام شده ، مشابه آنچه در مرحله اول انتخابات بود ، وجود ندارد . درتمام اين گروه ها احمدي نژاد به طور متوسط آرايي بين 61 تا 68 درصد كسب كرده اند و آراي هاشمي نيز بين 32 تا 39 درصد متغير بوده است.ملاحظه مي شود كه احمدي نژاد در مرحله دوم موفق شد آراي ساير كانديداها را به سمت خود جذب كند و يكي از نكات قابل توجه در مرحله دوم اين است كه در بررسي آراي آقاي هاشمي و احمدي نژاد به تفكيك مناطق جغرافيايي كشور ، تفاوت معني داري ملاحظه مي شود . احمدي نژاد موفق به كسب اكثريت مطلق آرا به نسبت بهتري در مناطق غرب ، جنوب و جنوب شرق كشور داشته است . به عنوان مثال محمود احمدي نژاد در پنج استان اصفهان ، قم ، قزوين ، سمنان و چهارمحال و بختياري به طور متوسط حدود 74 درصد آرا را كسب كرد.