نگاهی به اهالی زیرزمین موسیقی ...

خواننده های زیرزمینی همیشه به عنوان یکی از ارکان مهم موسیقی کشورمان به حساب آمده اند! این موضوعی است که هیچ کس نمی تواند منکر آن باشد.

خواننده های زیرزمینی که با ارائه آثار خود از طریق فضای مجازی و اینترنت مخاطبین زیادی را به خود جذب می کنند و اسمشان سر زبان ها می افتد. برای ادامه راه هنری خود در دو انتخاب دارند.

اول اینکه همین جا بمانند و بعد از تحمل یک مدت ممنوع الکاری به جرگه خواننده های مجاز اضافه شوند و آهنگ های خود را در قالب آلبوم مجاز به مخاطبین شان هدیه کنند یا اینکه سراغ راه دوم بروند و عطای دریافت مجوز را به لقایش ببخشند و از ایران به مقصد کشوری نامعلوم کوچ کنند و کار خود را خارج از مرزهای ایران ادامه دهند.

داستان زمینی شدن آقای مشکی پوش

بعد از انقلاب و در دوره های مختلف فرهنگی کشور، افراد زیادی در حوزه موسیقی به این شیوه (زیرزمینی) فعالیت داشته اند که خیلی از آنها روی زمین نقل مکان کرده اند و اتفاقا توانسته اند راه خود را با موفقیت زیادی ادامه دهند. بعد از ظهور نسل اول خوانندگان پاپ بعد از انقلاب مثل «محمد اصفهانی»، «علیرضا عصار»، «شادمهر عقیلی»، «خشایار اعتمادی»، «ناصر عبداللهی» و ... به صورت تدریجی فعالیت خواننده های بدون مجوز در استودیوهای خانگی آغاز شد.

فعالیتی که به انتشار آهنگ ها از خروجی سایت های موسیقی ختم می شد و به دلیل فضاهای متفاوتی که داشت، مخاطبین زیادی پیدا کرد. رضا صادقی یکی از اولین خواننده هایی بود که کارش را از فضای زیرزمین آغاز کرد و با انتشار آهنگ هایی که بیشتر بوی غصه و غم داشت توانست مخاطبین زیادی را به صدای مشکی اش جذب کند. او سال 71 آهنگ «راز عشق» را منتشر کرد و در نهایت بعد از آزمون و خطاهای متفاوت تو است با انتشار آلبوم «مشکی رنگه عشقه» در سال 1382 نام خود را به عنوان یکی از ستاره های جدید موسیقی پاپ به ثبت برساند.

حکایت آن سه محسن

چاوشی، یگانه و نامجو! به این سه واژه اسم محسن را اضافه کنید تا به نام سه خواننده موفق زیرزمینی برسید. چاووشی و یگانه و نامجو فعالیت موسیقایی خود را تقریبا به صورت همزمان آغاز کردند که در این میانه یگانه و چاووشی رابطه نزدیکتری با هم داشتند و علاوه بر کارهای مستقلی که در آن روزها منتشر کردند، با ارائه کارهای مشترک و دو صدائه توانستندمخاطبین مشترک بسیاری به جمع مخاطبان خود اضافه کنند.

جالب است بدانید که هر سه نفر این هنرمندان تلاش زیادی برای ورود به عرصه موسیقی مجاز داشتند. بین سال 86-85 که چاوشی و نامجو در صرافت مجاز شدن بودند، حوزه هنری وزارت ارشاد این دو را برای تولید اولین آلبوم مجاز خود زیر نظر حوزه دعوت به همکاری کرد اما به خاطر برکناری رئیس وقت دفتر موسیقی حوزه هنری، این موضوع مسکوت باقی ماند.

نامجو که انگار دیگر صبر و تاب ادامه مسیر مجاز شدن را نداشت، پس از تنها یک آلبوم رسمی عطای فعالیت در ایران را به لقایش بخشید و کارش را در خارج از مرزها ادامه داد اما محسن چاوشی و محسن یگانه، هر دو در سال 87 به جمع خوانندگان مجاز کشور پیوستند. یگانه با انتشار «نفس های بی هدف» که تلفیقی از آهنگ های قدیمی و چند آهنگ جدید محسن بود توانست تا حدود زیادی دل مخاطبینش را به دست بیاورد.

چاوشی هم زمستان 87 با «یه شاخه نیلوفر» وارد دنیای مجاز شد! ورودی جالب و عجیب که طی آن چاوشی تصمیم گرفته بود همچنان چهره اش را از مخاطبینش مخفی نگه داردو عکس خود را روی جلد آلبوم خود منتشر نکرد.

هوا خوبه، تو هم خوبی، منم بهتر شدم انگار ...

اما در این میان خواننده هایی بودکه با صبر توانستند توجه مسئولین دفتر موسیقی وزارت کشور را جلب کنند و مجاز شوند. علی عبدالمالکی، مرتضی پاشایی، مجید خراطها و سعید عرب مشهورترین این افراد بودند.

سعید عرب که با انتشار زیرزمینی آهنگ «مهربونم» توانست به شهرت بسیار خوبی دست پیبدا کند، بعد از طی کردن مدت ممنوع الکاری خود سال گذشته به جرگه خواننده های مجاز پیوست. این آلبوم اما آنطور که باید و شاید نتوانست موفق عمل کند این آلبوم البته باعث شد آقای عرب چند بار روی استیج اریکه ایرانیان برنامه اجرا کند و تواناهای خود را روی صحنه به نمایش بگذارد.

عبدالمالکی که با آهنگ های غمگین خود توانسته بود در فضای مجازی طرفداران زیادی به دست بیاورد، به صورت ناگهانی و بدون انتشار آلبوم، موفق شد مجوز حضور روی استیج و برگزاری کنسرت در تهران را اخذ کند و با اجرای همان آهنگ های زیرزمینی! چند بار در سالن میلاد نمایشگاه بین المللی با مخاطبینش دیدار کند.

مرتضی پاشایی، یکی دیگر از کسانی است که وقتی آثارش را از طریق اینترنت منتشر می کرد همه برای او آینده ای درخشان در دنیای مجاز متصور بودند. آهنگ هایی که اکثر شنونده ها را به یاد محسن یگانه و ملودی هایش می انداخت و به همین دلیل خیلی ها پاشایی را با یگانه مقایسه می کردند در هر صورت اولین آلبوم مجاز پاشایی اوایل سال 91 وارد بازار شد اما این آلبوم هم نتوانست آنطور که باید و شاید چشم ها را به سوی پاشایی برگرداند به نظر می رسد پاشایی در گام های بعدی می تواند موفق تر و بهتر عمل کند و اگر اندکی باهوش تر باشد می تواند حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد.

مجید خراطها هم یکی از آخرین نمونه های خواننده های زیرزمینی است که مجاز شدند! آقای خطارها که همه آهنگ هایش آغشته به غم و و نوعی مویه بود، از سوی هوادارانش با لقبی عجیب به بازار موسیقی مجاز معرفی شد.

سلطان احساس! این لقبی است که هواداران خراطها برای خواننده محبوب خود انتخاب کرده اند. خواننده ای که آلبوماولش «دیگه می رم» نام داشت و به هیچ وجه نتوانست انتظارات را از او برآورده کند. شاید مجید اگر در آلبوم های بعدی خود کار آهنگسازی، ترانه سرایی و تنظیم را به دیگران بسپارد و خودش فقط به عنوان خواننده فعالیت داشته باشد، بتواند موفق تر عمل کند.

همه چی آروم نیست!

در سال های اخیر اگرچه چهره ها و استعدادهای جدیدی در وادی موسیقی زیرزمینی ظهور کرده اند و عده ای از آنها موفق به عبور از فیلترهای وزارت ارشاد شده اند، اما هیچ کدام نتوانسته اند موفقیت نسل های پیش را تکرار کنند.

حمید و عماد طالب زاده، مهدی اسدی، نریمان، علی عبدالمالکی، مجید خراطها، مرتضی پاشایی، مهدی احمدوند، سعید عرب، رضا شیری و ... تعدادی از اسم هایی است که کارشان را به صورت زیرزمینی آغاز کردند که از این میان عده ای با صبر و بردباری موفق به کسب مجوز از دفتر موسیقی وزارت ارشاد شدند و عده ای دیگر تصمیم به ترک کشور گرفتند. «همه چی آرومه» آهنگی بود که در سال انتشار خود، به آهنگ مگاهیت سال تبدیل شد و تقریبا همه کسانی که در ماشین های خود عادت به شنیدن آهگ داشتند، با صدا و نام خواننده آن یعنی حمید طالب زاده آشنا شدند.

طالب زاده اگرچه پیش از این یک آلبوم مجاز منتشر کرده بود، اما با این آهنگ به شهرت زیادی دست پیدا کرد و به عنوان یک خواننده زیرزمینی راه سختی برای دریافت مجوز انتشار دومین آلبوم مجازش پیش رو داشت.

او چند سال برای دریافت مجوزهای لازم از دفتر موسیقی وزارت ارشاد صبر کرد اما در نهایت به موفقیتی دست پیدا نکرد و در نهایت تصمیم گرفت همراه با برادرش، عماد که او هم به صورت غیرمجاز در زمینه موسیقی فعالیت داشت، ایران را ترک و موسیقی را در خارج از ایران ادامه دهد. مهدی اسدی هم که با آهنگ «یالا...» به شهرت زیادی دست پیدا کرده بود، عطای مجوز را به لقایش بخشید و چند وقت پیش ایران را به مقصد کشور آمریکا ترک کرد.

منبع: روزنامه تماشا