جانفشانی برادری برای برادرش/ فقط به خاطر خدا
پارسینه: اولین نفری بود که برادرش را تصدیق و از او دفاع کرد؛ حالا میخواهند برادرش را بکشند؛ او باید کاری کند تا همیشه تاریخ پیش روی انسانها بماند که چه وقت، با چه هدفی و برای چه کسی باید جانفشانی کرد.
پارسینه-گروه فرهنگی: مفسر معروف اهل تسنن «ثعلبى» مىگوید: هنگامى که پیغمبر اسلام صلىالله علیه و آله تصمیم گرفت به «مدینه» مهاجرت کند، براى اداى دینهاى خود و تحویل دادن امانتهائى که نزد او بود على علیهالسلام را به جاى خویش قرار داد و شب هنگام که مىخواست به سوى غار «ثَور» برود و مشرکان، اطراف خانه او را براى حمله به او محاصره کرده بودند، دستور داد على علیهالسلام در بستر او بخوابد و پارچه سبز رنگى (بُرْد حَضْرَمى) که مخصوص خود پیغمبر بود روى خود بکشد، در این هنگام خداوند به «جبرئیل» و «میکائیل» وحى فرستاد: «من بین شما برادرى ایجاد کردم و عمر یکى از شما را طولانى تر قرار دادم کدام یک از شما حاضر است ایثار به نفس کند و زندگى دیگرى را بر خود مقدم دارد؟» هیچ کدام حاضر نشدند.
به آنها وحى شد، اکنون على علیهالسلام در بستر پیغمبر خوابیده و آماده شده جان خویش را فداى او سازد، به زمین بروید و حافظ و نگهبان او باشید.
هنگامى که جبرئیل بالاى سر و میکائیل پایین پاى على علیهالسلام نشسته بودند جبرئیل مىگفت: «بَهبَه، آفرین بر تو اى على! خداوند به واسطه تو بر فرشتگان مباهات مىکند».
در این هنگام آیه «وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ؛ و از میان مردم کسى است که جان خود را براى طلب خشنودى خدا مىفروشد و خدا نسبت به [این] بندگان مهربان است». (سوره مبارکه بقره، آیه 207) و به همین دلیل آن شب تاریخى «لیلة المبیت» نامیده شده است.
«ابن عباس» مىگوید: این آیه هنگامى که پیغمبر از مشرکان کناره گرفته بود و به سوى غار مىرفت درباره على علیهالسلام که در بستر پیغمبر خوابیده بود نازل شد.
انس بن مالک میگوید: پس از آنکه رسول خدا صلیالله علیه و آله همراه ابوبکر روانه غار شد به علی علیهالسلام دستور داد در بستر او بخوابد و روانداز مخصوص او را به خود بپچید، علی علیهالسلام در بستر پیامبر صلیالله علیه و آله خوابید در حالیکه خود را آماده کشته شدن کرده بود، مردان قریش آمدند که هرکدام از یک تیره بودند، تصمیم به کشتن پیامبر خدا داشتند، همین که خواستند شمشیرهای خود را بر حضرت وارد کنند، هیچ شکی هم نداشتند که شخص خوابیده در بستر، پیامبر است، گفتند او را بیدار کنید تا مزه کشته شدن را خوب بچشد و این شمشیرها را ببیند که او را احاطه کردهاند. همین که او را بیدار کردند، دیدند علی است، لذا به دنبال پیامبر صلیالله علیه و آله رفتند که او را پیدا کنند. اینجا بود که این آیه نازل شد.(امالی طوسی، جلد 2، ص 61)
قابل توجه این که در این آیه فروشنده، «انسان» و خریدار «خدا» و متاع «جان» و بهاى معامله «خشنودى ذات پاک» اوست. در حالى که در موارد دیگرى بهاى این گونه معاملات را بهشت جاویدان و نجات از دوزخ ذکر کرده است مثلاً مىفرماید: «إِنَّ اللّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ...؛ خدا از مؤمنان جانها و مالهایشان را خریدارى مىکند که بهشت از آن آنها باشد، در راه خدا پیکار مىکنند مىکشند و کشته مىشوند...».
و شاید به همین جهت است که آیه مورد بحث با کلمه «مِنْ» تبعیضیه (وَ مِنَ النّاسِ) شروع شده یعنى تنها بعضى از مردم هستند که قادرند به این کار فوقالعاده دست زنند، و تنها بهائى را که در مقابل ایثار جان طلب مىکنند، همان خشنودى خدا بوده باشد، ولى در آیه 111 سوره «توبه» که در بالا آوردیم همه مؤمنان به معامله با خدا، در برابر بهشت جاویدان دعوت شده اند.
منبع:
خبرگزاری فارس
ارسال نظر