روایت یک فیلم فلسفی با دوربین مداربسته/ «هنروتجربه» آفت‌زده است

کارگردان فیلم سینمایی «ریست» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مراحل ساخت این اثر گفت: درباره این فیلم باید عنوان کنم که یک سال مرحله تحقیق و ۲ سال نگارش فیلمنامه «ریست» زمان برد، درواقع از بهمن ۹۵ با سیدامیر سیدزاده برای تولید این فیلم به توافق رسیدیم و از فروردین ماه ۹۶ مقدمات ابتدایی ساخت «ریست» را فراهم کردیم و در نهایت در اسفندماه ۹۷ این کار را کلید زدیم سرانجام هم اواخر فروردین امسال فیلمبرداری این اثر تمام شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر حدود ۵۰ درصد از تدوین این کار توسط بابک قائم انجام شده است. البته هنوز برای صداگذاری و ساخت موسیقی با کسی به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم. ضمن اینکه این فیلم پست پروداکشن سختی دارد به طوری که فکر می‌کنم «ریست» در مهر یا آبان ماه آماده نمایش شود.

روایت داستان از نگاه دوربین مداربسته

وی با اشاره به ساختار این فیلم عنوان کرد: «ریست» از دریچه دوربین‌های مداربسته روایت و فرم و ساختار آن برای اولین بار در ایران پیاده می‌شود درواقع ساختار این فیلم به این شکل است که ما به فراخور صحنه، بعضی جا‌ها با ۷، بعضی مواقع با ۵ دوربین و… داستان را روایت می‌کنیم، ولی زاویه نگاه کلی فیلم از دریچه دوربین‌های مدار بسته است.



این کارگردان توضیح داد: ما سینمایی پیشرو و سینمایی پیرو داریم. به این صورت که در سینمای پیرو سینماگر خود را با سلیقه مخاطب تطبیق می‌دهد، ولی در سینمای مستقل و پیشرو، فیلمساز جهان‌بینی‌ای دارد که مخاطب باید خود را با زاویه نگاه فیلمساز انطباق بدهد. البته هرچقدر دایره تعداد اشتراکات ذهنی فیلمساز و مخاطبان بیشتر باشد بهتر است.

لطفی ادامه داد: برای مثال فیلم قبلی من با عنوان «روایت ناپدید شدن مریم» هم جزو سینمای مستقل بود و هم فرم و ساختار آن برای اولین بار در ایران پیاده می‌شد، اما با مخاطبان هم ارتباط برقرار کرد. از همین رو معتقدم باید تجربه‌ای جدید داشته باشیم و به نظرم «ریست» جزو همین تجربه‌هاست. البته اینکه ممکن است چقدر نتیجه کار خوب باشد یا نه، مقوله دیگری است.

عدم ارتباط مخاطب، عامل بازدارنده برایم نیست

وی گفت: هر فیلمی مشکلات خود را دارد، ولی این موضوع که ممکن است مخاطب ابتدا با فیلم سخت ارتباط برقرار کند، برایم عامل بازدارنده نیست کما اینکه فکر نمی‌کنم سخت بتواند با آن ارتباط برقرار کند، ولی می‌پذیرم که چشم مخاطب به این نوع فیلم‌ها عادت ندارد کمااینکه به شخصه نگاهی فراتر دارم و صرف اکران و حضور «ریست» در جشنواره‌های ایران مهم نیست و به جشنواره‌ها و مخاطبان جدی خارجی هم توجه می‌کنم. از همین رو معتقدم همیشه باید تجربه‌های جدید صورت بگیرد.

لطفی اظهار کرد: این فیلم کاملاً داستان‌گو است، چون حرفه دیگر من داستان‌نویسی و فیلمنامه‌نویسی است به طوری که چیزی حدود ۱۸۰۰ قصه چاپ شده و ۲ رمان منتشر شده دارم بنابراین داستان گویی برایم بسیار اهمیت دارد. حتی اساس فیلم قبلی من هم قصه گویی بود به همین دلیل در «ریست» هم قطعاً به این بعد توجه کرده‌ایم. البته ما در این فیلم روایتی غیرخطی داریم به طوری که نیازمند مخاطبان کمی باسوادتر هستیم.

این کارگردان با بیان اینکه «ریست» تم فلسفی دارد، عنوان کرد: این فیلم هفت لایه داد و اصلاً چیزی که باعث شد مرحله نگارش زمان بر باشد، همین بود. چون فیلمنامه بار‌ها بازنویسی و چند بار هم دوباره‌نویسی شد. همانطور که گفتم ما در این فیلم هفت لایه داریم که در هر کدام از این لایه‌ها مباحث فلسفی دیده می‌شود که پررنگ‌ترین آن‌ها جهان‌های موازی است.

محبوبیت از دست رفته هنروتجربه

لطیفی در ادامه ضمن بیان این مطلب که در حال حاضر تمام تمرکزش روی این است که یک فیلم خوب بسازد، درباره شرایط اکران فیلمش در گروه «هنر و تجربه» گفت: هنوز هم «روایت ناپدید شدن مریم» که در دوره‌های اول راه‌اندازی «هنر و تجربه» اکران شد، از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های «هنر و تجربه» محسوب می‌شود به این صورت که به جز سه سانس، همه سانس‌های آن سولد اوت شدند.

وی افزود: خودم هم یکی از طرفداران پر و پا قرص «هنر و تجربه» بودم، اما حالا معتقدم که این گروه سینمایی شدیداً دچار مشکل و آفت شده است به طوری که بسیاری از کارگردان‌ها از اکران فیلمشان در «هنر و تجربه» گله‌مند هستند در حالی که یادم است در ابتدای راه‌اندازی این گروه سینمایی، تقریباً تمام رسانه‌ها، دانشجو‌ها و مخاطبان جدی بسیج شدند تا از این گروه حمایت کنند و این اتفاق رخ داد به طوری که در مواردی حتی از سینمای بدنه هم جلوتر می‌زد، ولی «هنر و تجربه» بر اثر برخی اتفاقات خودخواسته و ناخواسته دچار مشکل شد.