چرا بالاشهری‌ها این همه داروخانه دارند؟

به گفته رئیس انجمن داروسازان ایران، طی کمتر از یک سال، ۳۰ درصد به تعداد داروخانه‌های کشور اضافه شده و بر همین اساس حدود ۴۰ درصد داروخانه‌ها تا مرز ورشکستگی پیش رفته‌اند و خیلی‌ها هم یا مجبور به جذب سرمایه‌گذار شده یا اقدام به تغییر شغل خود کرده‌اند.

عدم نظارت بر تاسیس داروخانه‌ها، شهری مثل تهران را هم با مشکلاتی روبرو کرده است. چراکه خیلی از داروسازان که دست‌شان به دهان‌شان می‌رسد یا اسپانسر دارند، داروخانه‌های خود را در مناطق شمال این شهر راه‌اندازی کرده‌اند و در حال حاضر به ازای هر ۱۵۰۰ نفر، یک داروخانه در برخی مناطق شمال شهر تهران وجود دارد. موضوعی که عدالت اجتماعی و درمانی را نیز زیر سوال برده است.

تاسیس ۳ هزار داروخانه در کشور طی ۲ سال!

طی یکی دو سال گذشته حدود ۳۰۰۰ داروخانه به تعداد داروخانه‌های کل کشور اضافه شده است و در حال حاضر حدود ۱۶ هزار داروخانه در کل کشور داریم. در حالی که تا همین یکی دو سال پیش ۱۴ هزار داروخانه در کشور داشتیم و این تعداد به گفته کارشناسان حوزه دارو کاملا کافی بود.

دکتر هادی احمدی، عضو انجمن داروسازان ایران در این رابطه به همشهری می‌گوید: تعداد بیماران که به این زودی زیاد نشده است. فقط تعداد داروخانه‌ها زیاد شده و طبیعی است که با این اتفاق، سفره داروخانه‌ها هر سال کوچک و کوچک‌تر می‌شود. چون وقتی تعداد داروخانه‌ها زیاد شود، تعداد مراجعین هم کمتر می‌شود. بنابراین اقتصاد داروخانه‌های ضعیف‌تر تحت فشار قرار می‌گیرد.

او تاکید می‌کند که وقتی ناگهان ۳۰۰۰ داروخانه به ظرفیت داروخانه‌های کشور اضافه می‌شود، ما باید امکانات توزیع را هم در نظر بگیریم. شرکت‌های توزیع ویزیتور بیشتری می‌خواهند، ماشین‌آلات و حمل و نقل بیشتری می‌خواهند. وقتی تصمیمی گرفته می‌شود، همه جوانب باید در نظر گرفته شود.

عضو انجمن داروسازان ایران می‌گوید: در حال حاضر به ازای هر ۵۳۰۰ نفر، یک داروخانه در کشور وجود دارد اما طبق قانون باید تا پایان برنامه‌ پنج‌ساله هفتم توسعه، به ازای هر ۵۰۰۰ نفر یک داروخانه وجود داشته باشد. هنوز برنامه هفتم توسعه به تصویب نهایی نرسیده و شروع نشده، تعداد داروخانه‌ها از مصوب این برنامه جلو زده است!

آیین‌نامه‌ای که نصفه و نیمه اجرا شد

تا پیش از سال ۱۴۰۰ برای تاسیس داروخانه در یک منطقه حد نصاب جمعیتی و نیز رعایت فاصله هر داروخانه با داروخانه دیگر وجود داشت. درضمن متقاضیان تاسیس داروخانه باید داروخانه خود را در نقاطی که کمبود وجود داشت، راه‌اندازی می‌کردند. اما بر اساس آیین‌نامه فعلی، هرکس می‌تواند در هر نقطه‌ای از شهر داروخانه تاسیس کند.

عضو انجمن داروسازان ایران در این باره به همشهری می‌گوید: بعد از آیین‌نامه‌ای که ۱۴۰۰ ابلاغ شد، فاصله‌ها و حد نصاب جمعیتی داروخانه‌ها حذف شد و همین امر، تناسب را برهم زد و باعث رشد قارچ‌گونه تعداد داروخانه‌ها در شمال شهر و مناطق شلوغ و نیز خالی شدن نقاط کم‌برخوردارتر از داروخانه شد. در حالی که این موضوع اصلا به صلاح مملکت نیست. ما باید حتما یک فیلتر برای این موضوع داشته باشیم. چون دود آن درنهایت به چشم مردم و نیز داروخانه‌های ضعیف‌تر می‌رود. نمی‌شود که همه مردم برای تهیه دارو با شمال شهر مراجعه کنند، یا از شهری به شهر دیگر بروند. اصلا هدف تاسیس داروخانه، دسترسی مناسب مردم است. موضوعی که الان از آن دور شده‌ایم.

به گفته عضو انجمن داروسازان کشور، آیین‌نامه‌ای که سال ۱۴۰۰ از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ شد، اکثر بندهایش توسط دیوان عدالت اداری ابطال شد و الان از آن آیین‌نامه فقط بند تاسیس داروخانه مانده است. نمی‌شود که تاسیس داروخانه را آزاد بگذاریم بدون این که به زیرساخت‌ها و سیستم توزیع دارو توجه کنیم.

ورشکستگی ۴۰ درصد داروخانه‌های کشور

دکتر احمدی می‌گوید: الان پرونده‌های زیادی از داروخانه‌ها در دادگاه‌ها داریم. چراکه خیلی از داروسازان یا به شرکت‌های دارویی بدهکارند، یا ورشکست شده‌اند. الان ۴۰ درصد داروخانه‌های کشور در آستانه ورشکستگی هستند.

عضو انجمن داروسازان ایران می‌گوید: نکته مهم دیگر این است که تاسیس یک داروخانه ۲ تا ۳ میلیارد تومان پول می‌خواهد. خیلی از موسسان این پول را ندارند و مجبورند دست به دامن یک سرمایه‌دار شوند و این خطر بزرگی برای یک داروساز است. چون آن سرمایه دار می‌تواند اداره تمام امور آن داروخانه را در دست خودش بگیرد. این موضوع هم می‌تواند بازار نیاز مردم و توازن را به هم بزند.

به ازای هر ۱۵۰۰ نفر، یک داروخانه!

طبق آمارهای انجمن داروسازان ایران، در برخی استان‌های کشور به ازای هر ۱۱ هزار نفر یک داروخانه وجود دارد. این در حالی است که فقط در برخی مناطق شمال شهر تهران به ازای هر ۱۵۰۰ نفر یک داروخانه تاسیس شده است.تا 1401 هم 1993 داروخانه شبانه‌روزی در کشور داشتیم. اما چون در آیین‌نامه سال 1400 حد نصاب داروخانه‌ها برداشته شد، این تعداد افزایش یافت و الان باید بیش از 2 هزار داروخانه شبانه‌روزی داشته باشیم. همین الان در تهران می‌توانید چند داروخانه شبانه‌روزی کنار هم یا دو طرف یک خیابان و روبروی هم ببینید.

البته به گفته دکتر احمدی تمرکز بسیاری از داروخانه‌ها روی نقاط خاص مثل شمال شهر و مناطق شلوغ شهر است و شما می‌بینید که بغل به بغلِ هم داروخانه راه‌اندازی شده است. دقیقا مثل سوپرمارکت. این مساله باعث محروم ماندن مناطق کم‌برخوردار از وجود داروخانه می‌شود.

عضو انجمن داروسازان ایران می‌گوید: خیلی‌ها داروخانه‌های خود در شهرهای کم‌برخوردار کشور را تعطیل کرده‌ و برای تاسیس آنها در شهرهای بزرگ تقاضا داده‌اند. این موضوع توازن را بر هم می‌زند. الان خیلی از استان‌ها به شدت مشکل کمبود داروخانه دارند.

در برخی استان‌ها به ازای هر ۱۱ هزار نفر یک داروخانه وجود دارد. در حالی که فقط در برخی مناطق شمال شهر تهران به ازای هر ۱۵۰۰ نفر یک داروخانه تاسیس شده است

چرا تعداد داروخانه‌های بالاشهر بیشتر است؟

عضو انجمن داروسازان ایران درباره علت افزایش آمار داروخانه‌ها در نقاط شمال شهر تهران توضیح می‌دهد: داروخانه‌های بالای شهر تمرکز بیشتر خود را روی فروش داروهای لوکس و گران‌قیمت مثل لوازم آرایشی، داروهای پوستی و مکمل‌ها گذاشته‌اند و بیشتر مصرف‌کنندگان این داروها در بالاشهر زندگی می‌کنند.

به گفته دکتر احمدی، خیلی از متخصصان پوست و زیبایی و بسیاری از مراکز پزشکی و زیبایی پوست در شمال شهر مطب و کلینیک دارند. چون فقط مردم این مناطق، توانایی خرید کالاهای لوکس و مکمل‌ها و داروهای گرن‌قیمت چاقی و لاغری را دارند.