تفاوت ایران با کشور‌های دیگر در مواجهه با کرونا

علیرضا عبدالله زاده در گفتگو با رادیو اقتصاد با بیان اینکه ویروس کرونا اکثر کشور‌های دنیا اعم از فقیر و غنی را درگیر خود کرده است افزود: تلاش و تعامل بسیاری از متخصصان و اقتصاددان‌ها از همان روز‌های ابتدای شیوع کرونا یعنی اواخر بهمن و اوایل اسفندماه سال گذشته این بود که اقدامات مناسبی را انجام دهند و چند وقت بعد این قضیه یعنی یک ماه، دو ماه و شش ماه را نگاه کنند و پیشنهادات جسته گریخته و البته امروز مدون‌تر به دولت ارائه کنند.
این کارشناس اقتصادی گفت: هم اکنون با تمام محک‌های دانش داخلی و تجربیات کشور‌های دیگر می‌توان بیان کرد که بحران کرونا یک مشخصه‌های مشترکی بین همه کشور‌ها ایجاد کرده که هم یک شوک عرضه و هم یک شوک تقاضاست.

وی افزود: بحران کرونا ریسک‌های جدی برای سرمایه‌گذاری و تولید هم ایجاد کرده است؛ به نحوی که خیلی از تولیدکنندگان و عرضه کنندگان به‌ویژه بخش‌هایی که بیشتر در تعامل با مردم بودند؛ مثل گردشگری در اثر شیوع این بیماری دچار چالش شده‌اند.

ایران علاوه بر کرونا با تحریم هم دست و پنجه نرم می‌کند

وی با بیان اینکه ایران جدا از شریک بودن در بحث بحران کرونا با دنیا با تحریم‌های ظالمانه و محدودیت‌های بین اللملی نیز مواجه است گفت: اگرچه فشار خارجی مهم است، اما مهمتر از آن مسئله‌ای که در اغلب دوره‌های اقتصادی در کشور وجود داشته می‌توان به مشکلات تصمیم گیری و ناکارآمد‌های اقتصادی اشاره کرد. دست برقضا این ناکارآمدی‌ها یکسری فرصت‌هایی را ایجاد کرده است که اگر این ناکارآمدی‌ها با استفاده از تجربیات دیگران مورد اصلاح قرار گیرد به یقین می‌تواند جهش بزرگی برای کشور ایجاد کند.

عبدالله زاده تصریح کرد: بسیاری از کشور‌های پیشرفته دنیا امروز دیگر این ناکارآمدی‌ها را ندارند؛ بنابراین می‌توان از تجربیات آن‌ها برای نقد و اصلاح ناکارآمد‌های اقتصادی داخلی استفاده کرد.

وی ادامه داد: بحران کرونا دارای سه مرحله از قبیل: هنگامه بحران (اورژانس)، عبور از بحران (دوران ریکاوری) و تطبیق با وضعیت پس از بحران است که برای هر مرحله باید سازوکار‌های متناسب طراحی و اجرا شود.

او ضمن اشاره به گستردگی بحران کرونا در کشور افزود: مشکلاتی که خانواده‌ها امروز دارند دولت هم با این مشکلات رو به روست. برای مثال درآمد‌های نفتی دولت به یک ششم رسیده و از طرفی امسال در عمل روی درآمد‌های مالیاتی نمی‌توان هیچ گونه حسابی باز کرد، چون اوضاع کسب و کار در کشور تعریف چندانی ندارد؛ از این رو باید هم واقعیت بد اوضاع اقتصادی دولت و هم اوضاع بد اقتصادی و معیشتی خانواده‌ها را با هم در نظر گرفت.

ایران بهشت داده‌هاست

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: برای حمایت بهتر از آسیب دیدگان ویروس کرونا زیرساخت جدی در کشور وجود دارد که پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان از جمله این موارد است.

به گفته وی، پایگاه مزبور در دولت اول تدبیر و امید ایجاد شده و یکی از قوی‌ترین پایگاه‌ها با بیش از سه میلیارد رکورد داده از شهروندان است که می‌تواند در این بستر کار‌های زیادی را انجام داد که کمترین آن حذف یارانه ها، تخصیص یارانه‌ها و جدی‌تر هم وجود دارد؛ آن‌هم تخصیص برنامه‌ها به درستی است.

وی افزود: به نظر می‌رسد واکنش دولت در رابطه با بحران‌ها از جمله کرونا دست و پاشکسته و غیر جامع نگر بوده است و از طرف دیگر طراحی ساز و کار وجود ندارد تا با وجود این همه داده به معنای واقعی جلوی فساد را بگیرد.

عبد الله زاده با بیان اینکه ایران بهشت داده هاست، یادآورشد: برای مثال در همین پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان ۶۲ پایگاه اطلاعاتی از قبیل: خودرو، املاک، تامین اجتماعی و ... به هم لینک هستند.

انتقاد از سیاست‌ها و اقدامات ضدکرونایی دولت

موسی شهبازی، از دیگرکارشناسان اقتصادی هم در برنامه رهیافت رادیو اقتصاد گفت: برداشتی که از سیاست‌های دولت مثل تخفیف بیمه ای، بیمه سهم کارفرما، مالیات، استمهال وام‌ها و نظایر آن می‌شود اینکه همه شرایط یکسانی دارند و سیاست‌های که ابلاغ می‌شود با همه یکسان برخورد خواهد شد. این در حالی است که سیاست‌ها باید متناسب با دسته‌ها و رسته‌های گوناگون مشاغل و حتی ریزتر بخش‌های مختلف باشد.

وی با بیان اینکه خدمات در بین بخش‌های مختلف کشور بیشترین ضربه را از ناحیه ویروس کرونا متحمل شده است افزود: به طورکلی در دل بخش خدمات، مشاغل غیر رسمی به شدت زیاد است. به عبارتی یک چهارم شاغلان کشور در این حوزه اغلب خود اشتغال و کارکن مستقل هستند. اگر این واقعیت‌ها را کنار هم بگذارید به وضوح در خواهید یافت آنچه که دولت برخورد کرده متناسب با واقعیت‌های مختلف نبوده و ایرادات زیادی هم از طرف کارشناسان در این زمینه مطرح شده است.

این کارشناس اقتصادی گفت: وقتی مطالعه دهکی داشته باشید و ویژگی دهک‌های مختلف را نگاه کنید خواهید دید که در دهک‌های فقیرتر سهم بالای درآمد ناشی از شغل را دارند. سهم بالای اشتغال در بخش غیر دولتی باز هم در دهک‌های فقیر‌تر بیشتر به چشم می‌خورد.

شهبازی در پایان گفت: این در حالی است که دولت برای مشاغل رسمی تمهیداتی در نظر گرفته، اما در بخش مشاغل غیر رسمی تقریبا هیچ اتفاقی نیفتاده است.