.svg)
سیاسي‌كاري وکاغذبازي؛ آفت توليد
پارسینه: برخی کارشناسان معتقدند که دلیل عدم کشت انواع محصولات کشاورزی در ایران گسترده تر از این بحث‌هاست و عمده ترین مسئله‌ای که در بخش کشاورزی ایران وجود دارد و شاید بتوان گفت به‌نوعی سرمنشأ تمام معضلات است، بحران کم‌آبی موجود در کشور است.
به گزارش قانون، کشاورزي مرکز مباحث در مورد توسعه پايدار است و علم، جايگزيني براي وابستگي نوع بشربه گياهان و حيوانات براي غذا و معاش، پيدا نکرده است. ایران کشوری است که به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای که دارد، اقلیم‌های آب و هوایی متعددی را در خود جای داده است؛ از اقلیم گرم و خشک گرفته تا کوهستانی و مناطق شمالی پر بارش. در چنین شرایطی وقتی بحث واردات بی رویه محصولات کشاورزی در کشور مطرح می‌شود، این سوال پیش می‌آید که چرا با وجود شرایط آب و هوایی مساعدی که وجود دارد، تلاشی برای کشت و تولید انواع محصولات کشاورزی و میوه نمی‌شود و چرا هیچ اقدامی برای دستیابی به کشاورزی پایدار صورت نمی‌گیرد. در حالی که دسترسی به پایداری در بخش کشاورزی بسیاری از مشکلات کشور را در بخش تولید حل و کمک خواهد کرد که جلوی واردات بی‌رویه میوه و تره بار و سایر محصولات کشاورزی گرفته شود و همچنین راهها بر قاچاق این محصولات بسته شود. در چنین وضعیتی این‌طور به نظر می‌رسد که به دلیل عدم شناخت شرایط کشت محصولات خاص، شاهد چنین اتفاقی در کشور نیستیم و شاید نیاز باشد در این زمینه کارشناسانی به کار گرفته شوند تا تحقیقات لازم را انجام دهند. در
این میان برخی کارشناسان معتقدند که دلیل عدم کشت انواع محصولات کشاورزی در ایران گسترده تر از این بحث‌هاست و عمده ترین مسئله‌ای که در بخش کشاورزی ایران وجود دارد و شاید بتوان گفت به‌نوعی سرمنشأ تمام معضلات است، بحران کم‌آبی موجود در کشور است. برای غلبه بر این بحران راهکارهایی وجود دارد که متاسفانه در کشور ما به خوبی به کار گرفته نمی‌شود. شاید اگر به راهکارهای ارائه شده توسط کارشناسان اهمیت بیشتری داده شود راحتتر بتوان مسیر را برای رسیدن به کشاورزی پایدار باز کرد.
در کشور بحران آب داریم
محمد حسین کریمی پور، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، در خصوص کشت انواع گوناگون محصولات کشاورزی و انواع میوه در کشور، به «قانون» گفت: خوشبختانه ما در ایران کمبود زمین قابل کشت نداریم بلکه مشکلی که در این زمینه وجود دارد، این است که دچار کمبود آب برای آبیاری زمین‌های کشاورزی هستیم. کمبود آب در کشور ما از چند منشأ سرچشمه می‌گیرد و واقعیت امر این است که ایران در منطقه خشکی از کره زمین واقع شده است و رتبه سوم بارندگی متوسط در دنیا را داراست با این حال سه برابر تعریق متوسط جهان در ایران صورت می‌گیرد. یعنی آب ورودی به کشور از طریق بارش، یک سوم آب متعارف دنیاست و در مقابل آبی که از طریق تعریق یعنی به وسیله تابش خورشید از زمین خارج می‌شود، سه برابر میزان تعریق موجود در دنیاست. بنابراین دلیل اول این است که ما در منطقه جغرافیایی کم آبی قرار داریم. دلیل دوم این است که کشور ایران در 50 سال گذشته با رشد سرسام‌آور جمعیت مواجه بوده و جمعیت در این مدت زمان، بیش از دو برابر رشد داشته است. دلیل سوم این است که ایران در مسئله بهره‌وری آب دارای بدترین رکوردهای رقابت منطقه‌ای است.
کشت میوه بر مبنای مصرف آب
کریمی پور افزود: وقتی این دلایل را کنار هم می‌گذاریم متوجه می‌شویم که ایران کشوری است که رشد جمعیتی بالایی داشته و آب را در بخش کشاورزی بسیار هدر می‌دهد، هرچند نسبت به کشورهای دیگر دنیا از نعمت آب کمتری برخوردار است. این باعث شده که امروزه با بحران آب مواجه شود. پس این که چه چیزی در کشور کشت بشود یا نشود باید براساس محور میزان آب قابل تجهیز در کشور، ساماندهی شود. همین امروز به گواهی وزارت نیرو باید بیش از20درصد از مصرف فعلی آب ما در کشور کاهش پیدا کند که این مقدار باید در بخش کشاورزی اتفاق بیفتد. بنابراین کشور محتاج استراتژی‌هایی است که مصرف آب را در بخش کشاورزی کاهش دهد، بهره‌وری آب مورد مصرف را افزایش دهد وهمچنین سیاست‌های بسیار سختگیرانه‌ای را نسبت به تولید محصولات با مصرف آب بالا در کشور حاکم کند. در حالی‌که این ساختار استراتژیک امروزه در بخش کشاورزی و آبی ایران وجود ندارد. به همین دلیل مشاهده می‌کنیم که در بخش‌هایی از کشور با ارقام بسیار بالای ضایعات کشاورزی مواجه هستیم.
عدم هماهنگی میان تولید و مصرف
وی با اشاره به این‌که آمارها به این صورت است که تقریبا حتی به اندازه یک چهارم محصولاتی که در بخش کشاورزی تولید می‌شود، مصرف واقعی وجود ندارد، بیان کرد: متاسفانه محصولات کشاورز ما به میزان زیادی ضایعات بیرون می‌دهد که این آمار مصرفی یک چهارم، نسبت به دنیا عدد بسیار بالایی محسوب می‌شود. از طرفی در برخی بخش‌ها هم تولید داخلی پاسخگوی نیاز جامعه نیست.
مدیریت مناسب بر قاچاق وجود ندارد
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران ادامه داد: با تمام این معضلات موجود، متاسفانه کشور ایران هیچ وقت قادر نبوده مدیریت مناسبی بر مسئله قاچاق داشته باشد.
همین امروز مشاهده می‌شود که دولت اعلام می‌کند نارنگی وارد شده از پاکستان قاچاق است ولی متاسفانه این قاچاق از مرزهای شرقی در حال انجام است و در ایمنی کامل، در تمام شبکه‌های راه کشور در جریان است و به اقصی نقاط کشور فرستاده می‌شود.
در چنین شرایطی این سوال پیش می‌آید که نیروی انتظامی و قوه قضاییه با این همه عظمت و گستردگی چرا نمی‌توانند جلوی ورود نارنگیای را که از مرز شرقی به کشور وارد می‌شود و به انبارها انتقال می‌یابد و سوار کامیون می‌شود و بیش از 1500 کیلومتر مسیر طی می‌کند تا به آذربایجان برسد، بگیرند؟ در اینجا صحبت از صدها کامیون در ماه است! بنابراین علاوه بر مسئله پدیده مدیریت که دارای ضعف بسیار در آن هستیم، مسئله دومی هم وجود دارد که نه‌تنها در مدیریت بخش کشاورزی بلکه در مقدار متعددی از محصولات کشاورزی در داخل کشور، شاهد عدم کنترل بر مرزها و راهها و عدم تشخیص میان تجارت مجاز مرسوم و قاچاق و تجارت سیاه هستیم.
راهکارهای دستیابی به کشاورزی پایدار
کریمی پور ضمن ارائه راهکارهایی برای رسیدن به کشاورزي پایدار به« قانون» گفت: در چنین شرایطی و با توجه به بحران کم آبی موجود در کشور راهکارهایی که برای رسیدن به کشاورزی پایدار وجود دارد به این صورت است که ابتدا باید برای مصرف آب در بخش کشاورزی استراتژی‌های مناسب داشته باشیم و مدیریت کنیم که این میزان کم آبي را علی الخصوص در بخش کشاورزی به چه مصارفی برسانیم که متاسفانه امروزه این استراتژی را نداریم زیرا مشاهده می‌شود که هنوز با وجود بحران آب، ایران صادرکننده محصولات کشاورزی ارزان آب‌بر با ارزش افزوده پایین مثل هندوانه و انواع طالبی است. دوم این‌که برای افزایش راندمان مصرف آب باید برنامه‌ریزی داشته باشیم که در حال حاضر شاهد یکی از بدترین راندمان‌ها در کشاورزی‌های مطرح منطقه هستیم. سوم این‌که به سمتی حرکت کنیم که سیاست‌ها از کاغذ به عمل تبدیل شود؛ چه در مسئله قاچاق چه در مورد کنترل آب مصرفی. در حال حاضر در کشورما کاغذها، برنامه‌ها و قوانینی وجود دارد که هماهنگی زیادی با آنچه در کشور اتفاق می‌افتد، ندارد. این وضعیت باید مدیریت شود تا بتوان پرسید که چه کاری می‌توان انجام داد تا اهداف حاصل شود.
محبوبه محمدی
ارسال نظر