جولان دلالان در بازار دارو

تهران امروز: اين دلالان اگر چه در طول روز نيز فعالند اما با تاريك شدن هوا بر ميزان فعاليت‌شان مي‌افزايند و آزادانه به فروش دارو به چند برابر قيمت به بيماران اقدام مي‌كنند. اين در حالي است كه طي سال‌هاي گذشته بازار آزاد دارو بخصوص اطراف ناصرخسرو به كسادي گراييده بود و دلالان دارو چندان فعاليتي نداشتند. با اين حال به‌دليل مشكلات اخير دوباره زمينه براي جولان دلالان فراهم شده است و آنان روزهاي پررونقي را مي‌گذرانند.

هنوز معلوم نيست اگر در كشور كمبود دارو وجود دارد، اين دلالان چگونه و از كجا داروهاي كمياب و ناياب را به راحتي تهيه كرده و به مردم مي‌فروشند؟ طبق گفته مسئولان و برخي نمايندگان مجلس، در حال حاضر با كمبود يا نبود دست‌كم 60 قلم دارو مواجه هستيم.

مشاهدات ميداني خبرنگار «تهران‌امروز» نشان مي‌دهد كه محتكران دارو به راحتي در حال فروش داروهاي كمياب مقابل داروخانه هلال‌احمر و پايين پله‌هاي داروخانه13 آبان هستند؛ داروهايي كه با قيمت نجومي به فروش مي‌رسند و معلوم نيست چند بيمار دلنگران از پس تهيه آنها با قيمت سياه برمي‌آيند. اين درحالي است كه گزارش‌هاي ميداني نشان مي‌دهد بسياري از بيماران وجود دارند كه حتي پول كرايه براي رساندن خود به بيمارستان‌ها را ندارند. محكتران و قاچاقچيان اين روزها در كمين بيماران مي‌نشينند تا زنگ مرگ براي يكي از آنها به صدا درآيد. به گزارش خبرنگار تهران امروز، برخي از فروشندگان غيرمجاز، داروهاي بيمار سرطاني كه فوت كرده را از خانواده به قيمت دولتي مي‌خرند و در بازار آزاد با قيمت‌هاي بسيار بالا مي‌فروشند.

رونق راسته دارو فروش‌هاي ناصر خسرو آنقدر بالا رفته است كه حتي شب‌ها و از ساعت 12شب به بعد هم برخي دلالان در ميدان امام خميني(ره) تا خيابان ناصر خسرو دلالان جلوي هر ماشين عبوري را مي‌گيرند تا داروهايشان را به فروش برسانند. شرايط عجيب نظام دارويي كشور كه هيچ‌كس توضيحي براي آن ندارد باعث شد تا بازار سياه ناصرخسرو كه مدت‌ها‌ي طولاني را در ركود سپري مي‌كرد، امروز به يكي از پر رونق‌ترين بازارهاي فروش داروهاي كمياب تبديل شود. از سوي ديگر گزارش‌ها از مرزهاي غربي كشور نشان مي‌دهد كه ورود داروهاي قاچاق توسط كولبرها به يكي از دغدغه‌هاي مهم تبديل شده است. اما هيچ خبري از وفاي به عهد وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ديده نمي‌شود. محمدحسن طريقت، وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي كشور وعده‌ها داده بود كه خود راسا از مسببان گراني دارو شكايت مي‌كند تا اين سوال از سوي افكارعمومي پيش بيايد كه چطور داروهايي كه در داروخانه‌ها ناياب شده به راحتي در دست محتكران و درست در مقابل داروخانه‌هاي مادر به فروش مي‌رسد؟

رسول خضري عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس پاسخ تلخي براي اين سوال دارد. به گفته او داروهايي كه وجود دارد، به جاي آنكه در داروخانه‌ها باشد و عادلانه پخش شود، متاسفانه به دست مافياي دارو مي‌افتد و سپس در بازار سياه و با بهايي گزاف به دست مصرف‌كننده مي‌رسد. او مي‌گويد: «اين در حالي است كه دارو براي بيماران خاص به اندازه غذا بسيار ضروري است؛ بنابراين، دولت بايد همچنان كه بخشي از بودجه را براي موادغذايي ضروري مانند گندم و... اختصاص داده، بخشي از بودجه را نيز در اختيار حوزه سلامت بگذارد.» او در حالي انتظار دارد كه همچنان بودجه‌اي براي تزريق به نظام سلامت داشته باشد كه دولت بودجه‌هاي مصوب را هم به اين نظام ورشكسته تزريق نكرده است. نه سهم 60ميليارد توماني از اجراي طرح هدفمندي يارانه‌ها را به نظام سلامت داده و نه سهم اين نظام از فروش نفت را. محمدحسين طريقت در ميان فغان خانواده‌هايي كه شاهد از دست رفتن بيماران خود به دليل كمبود وگراني دارو هستند مدام از واريز يارانه دارو به حساب آنها سخن به ميان مي‌آورد. اما رسول خضري اين تصميم وزير را نوشداروي بعد از مرگ سهراب مي‌داند و مي‌گويد: «اكنون با حذف ارز مرجع، افزايش قيمت دارو اجتناب ناپذير به نظر مي‌رسد و با اينكه دولت گفته ‌كه مابه‌التفاوت قيمت دارو را به صورت يارانه به حساب فرد بيمار مي‌ريزند، اين هم نمي‌تواند معضل دارو را حل كند.»

رونق بازار سياه
بازار سياه دارو هر روز رونق بيشتري مي‌گيرد. بيماراني كه دست آنها از دارو و درمان كوتاه‌تر مي‌شود نيز همچنان رو به افزايش است. تمام داروهاي بيماران كليوي ناياب شده و دارويي كه تا ديروز رايگان بود امروز به مبلغ ۳۶۰ هزار تومان به فروش مي‌رسد. هر روز در جامعه مشكلات عديده‌اي در حوزه دارو به گوش مي‌رسد و متعاقب آن مسئولان هم در برنامه‌هاي مختلف نويد برطرف شدن مشكلات حوزه سلامت از جمله دارو را مي‌دهند ولي هر روز كه پيش مي‌رود به تعداد بيماراني كه در تامين هزينه‌هاي دارويي مشكل دارند افزوده مي‌شود.

بيماران متعدد تالاسمي،‌ام اس، كليوي و بيماري‌هاي ديگر هر روز به‌جاي اينكه استراحت كنند تا درد و رنج بيماري‌شان كمتر شود بايد خودشان و اعضاي خانواده‌شان كفش‌هاي آهني به پا كنند تا بتوانند براي بيماري‌شان دارو تهيه كرده و بعد از مدت‌ها كه با هزار زحمت داروي خود را پيدا مي‌كنند تازه متوجه مي‌شوند كه هزينه‌هاي دارويي به‌طور سرسام‌آوري بالا رفته است و بيماري كه حتي در تامين كرايه اياب و ذهاب خود مشكل دارد چطور مي‌تواند هزينه‌هاي صدها هزارتوماني و گاها ميليوني را بپردازد.

پدر يكي از بيماران كليوي كه شغلش دستفروشي است درباره هزينه داروهاي فرزند بيمارش كه 8 سال است دياليز مي‌شود و در حدود يك سال است كه پيوند كليه زده است، به تسنيم مي‌گويد: هر زمان كه براي تهيه داروهاي سلسپت و سانديمون (داروهاي جلوگيري از پس زدن كليه) فرزند بيمارم به داروخانه مي‌رفتم حدود 80 هزار تومان بايد هزينه مي‌كردم؛ در حالي كه شغل من دستفروشي است و همين هزينه را هم نمي‌توانم بپردازم، بيمه تامين‌اجتماعي كه ندارم، يك بيمه خدمات درماني به زحمت توانستم تهيه كنم، آن هم چقدر مگر به كار مي‌آيد؟ بايد بيشتر هزينه‌هاي دارويي را خودمان بپردازيم. الان كه براي تهيه داروهاي سلسپت و سانديمون به داروخانه رفته بودم مسئول داروخانه‌ گفت بايد 360 هزار تومان بپردازم، من آن 80 هزار تومان را نمي‌توانستم پرداخت كنم چه برسد به اين 360 هزار تومان، آخرش هم مي‌گويند اين 360 هزار تومان را بپرداز، بعد برو از بيمه پولت را بگير. من از كجا مي‌توانم اين پول را تهيه كنم و بپردازم! آخر اين چه سرنوشتي است كه يك بچه‌ام به خاطر ايست قلبي مرد، عروسم هم در يك حادثه آتش گرفت، حالا هم اين يكي فرزندم جلوي چشمم به خاطر ناتواني در تهيه دارو بايد كليه‌اش پس بزند و بميرد.

دست به دامان بهارستان
درحالي كه محمدحسين طريقت وزير بهداشت مدام از توليد داروهاي جديد و تك نرخي‌شدن قيمت داروها سخن به ميان مي‌آورد، اما شرايط سخت بيماران مبتلا به «نقص ايمني»، خانواده‌هاي آنان را به در مجلس كشيد تا براي نجات جان بيماران خود دست به دامان بهارستاني‌ها شوند. 60 نفر از خانواده‌هاي بيماران مبتلا به «نقص ايمني» به دليل گران شدن قيمت داروهاي اين بيماران، جلوي مجلس شوراي اسلامي تجمع كردند و خواستار رسيدگي به اين وضعيت شدند. مادري ‌كه فرزند‌ 10 ساله‌اش به بيماري نقص ايمني نوع «بروتون»مبتلاست، مي‌گويد: بايد هر دو هفته يك بار، داروي فاكتور 7 به پسرم تزريق شود كه تاكنون ماهانه چيزي نزديك به سيصد تا چهارصد‌ هزار تومان براي تهيه داروي او مي‌پرداختيم، ولي اكنون بهاي دارو به دو ميليون تومان رسيده است. اگر دارو را براي فرزندم تهيه نكنيم به مشكل حاد تنفسي و عفونت‌هاي پي‌درپي در اعضاي بدن دچار مي‌شود تا جايي‌كه‌ شايد فرزندم را از دست بدهم.

دولت نظارتي ندارد
«رسول خضري» عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس اعتقاد دارد كه دولت بازار دارو را به حال خود رها كرده است: «متاسفانه دولت هيچ‌‌گونه نظارتي بر بازار دارو، از جمله دارو‌هاي كمياب ندارد.» خضري مي‌گويد: «اينكه كشور ما ‌را نا‌جوانمردانه ‌تحريم دارو كرده‌اند، شكي نيست، ولي چيزي كه بيش از هر چيز ديگري در اين ميان ديده مي‌شود، نبود مديريت دولتي است كه به اين آشفته بازار دامن مي‌زند.» البته مسئولان بارها اعلام كرده‌اند كه مسئله كمبود دارو به تحريم باز نمي‌گردد بلكه به مديريت و شرايط داخلي بازمي‌گردد. چرا كه شرايط آشفته بازار دارو امروز به سياست داخلي و تصميم دولت بستگي دارد. آنها براي اعتقاد خود دليل هم دارند. شواهد نشان مي‌دهد كه دولت برنامه‌اي براي زخم‌هاي چركي حوزه درمان و دارو ندارد. وزارت بهداشت آنقدر خبر خوش توليد داروهاي جديد را به رسانه‌ها داده كه كمبود دارو برايش قابل پذيريش نيست. حال اين سوال پيش مي‌آيد كه با اين وضعيت چه برسر هزاران بيمار نيازمند دارو مي‌آيد؟