مرگ زندگی در جوار دریاچه نمک قم

به گزارش پارسینه ، احمد شفیعی، معاون اداره حفاظت محیط زیست قم، از بحران کاهش وسعت دریاچه نمک قم، از بین رفتن روستاها تا شعاع ۵۰ کیلومتری این دریاچه و پیشرفت این بحران به سوی شهر قم خبر داد و افزود که «چهار حوزه ریزگرد به مساحت ۴۰ هزار هکتار در دریاچه نمک شکل گرفته و در حال رشد است.»

آقای شفیعی در مصاحبه‌ اخیرش با ایرنا گفت: «اکنون ۱۱ روستای مهم در این منطقه خالی از سکنه شده و تعدادی دیگر با آبرسانی مدیریت می‌شود که اگر شرایط به همین نحو ادامه یابد روستاهای باقی‌مانده نیز خالی از سکنه خواهد شد.»

او اضافه کرد که «چهار حوزه ریزگرد به مساحت ۴۰ هزار هکتار در دریاچه نمک شکل گرفته و در حال رشد است.»


معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست قم با بیان اینکه در گذشته این دریاچه حداقل دو برابر وسعت امروزی را داشته، گفت: «۷ استان که ۲۶ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند در حوزه آبخیز دریاچه نمک قرار گرفته‌اند و استان قم دارای بیشترین تاثیرپذیری در مواجهه با این حوزه آبخیز است.»

وی با اشاره به اینکه بحران این دریاچه بسیار فراتر از دریاچه ارومیه است، تصریح کرد: «در صورت عدم مدیریت، مشکلات زیست‌محیطی دریاچه نمک از جمله شوری آب و ریزگردها به زودی گریبانگیر استان‌های همجوار قم نیز خواهد شد.»

دریاچه نمک قم در جنوب غربی استان قم و میان این استان با استان‌های اصفهان و سمنان واقع شده است. وسعت این دریاچه در حدود ۲۰۰ هزار هکتار و زمین آن پوشیده از رسوبات نمک است که بر اثر انباشته شدن سیلاب‌ها و آب‌های سطحی در طول قرن‌ها پدید آمده است.

اما آنگونه که در گزارشها آمده تامین نشدن حقابه تالاب‌های استان قم و افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی در کنار عوامل طبیعی از جمله کاهش شدید بارندگی‌ها و افزایش دمای هوا، باعث بروز مشکلات زیست محیطی در این استان شده است.

بر اساس این گزارش، در گذشته پنج رودخانه مهم و اصلی در دریاچه نمک جریان داشته اما با احداث «هفت سد بزرگ و ۶۰ سد کوچک و بندخاکی و کشاورزی بر روی این رودخانه‌ها» بخش زیادی از منابع آبی این دریاچه از آن گرفته شده است.

معاون اداره حفاظت محیط زیست قم هم گفته که «کاهش جریان آب و خشکسالی، علاوه بر ر بروز ریزگرد و بیابان‌زایی، موجب شده تا آب‌های فراشور در سفره‌های زیرزمینی به سمت دشت‌ها حرکت کرده و پوشش گیاهی و حاصلخیزی خاک منطقه را کاملا نابود کند» .

احمد شفیعی هشدار داده که «این بحران به سمت شهر قم درحال پیشروی است».

کم‌آبی و خشکسالی مناطق زیادی از ایران را تهدید می‌کند. در سال‌های اخیر بسیاری از تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌های ایران یا خشک شده‌اند یا در خطر خشک شدن قرار گرفته‌اند.

بهره‌برداری بی‌رویه از سفره‌های آبی زیرزمینی و مدیریت نامناسب منابع آبی هم بر حجم مشکلات ایران افزوده است.عیسی کلانتری، وزیر سابق جهاد کشاورزی ایران هشدار داده که ادامه روند موجود «حیات و تمدن ایران را تهدید می‌کند» .

عیسی کلانتری چندی پیش گفته بود: «ایران با بهره‌برداری از ۹۷ درصد آب‌های سطحی خود عملاً تمام رودخانه‌های خود را خشک کرده‌است و دیگر آبی در طبیعت باقی نمانده‌است.»

وزیر اسبق کشاورزی کشورمان اضافه کرده بود: «این موضوع به معنای آن است که اگر به همین وضع ادامه دهیم حدود ۷۰ درصد ایرانیان یعنی جمعیتی معادل ۵۰ میلیون نفر برای زنده ماندن ناچار به مهاجرت از کشور هستند.»



آقای کلانتری در سخنانیش که در اردیبهشت ماه سال جاری منتشر شده بود تأکید کرد: «در سال‌های گذشته وزارت نیرو جرأت اعتراف به واقعیت را نداشت؛ اما حالا بحران خشکسالی به اندازه‌ای رسیده که مسئولان متوجه قهقرای کشور شده‌اند، زیرا درحال حاضر ۷۰درصد جمعیت کشور با سرانه زیر ۹۰۰ مترمکعب آب در سال زندگی می‌کنند و این از نظر استانداردهای جهانی یعنی رخداد فاجعه بزرگ.»

مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری در امور آب، با اشاره به آنچه «سدسازی‌های بی حساب و کتاب» در ایران نامید و وضعیت مدیریت آب در ایران گفت: «مشکل ما این است که زمان اجرای پروژه‌ها یا کم‌سواد هستیم یا اتفاقات را پیش‌بینی نمی‌کنیم یا نظر کارشناسی را باور نداریم. مجموع این فرهنگ مدیریتی باعث می‌شود بودجه‌های عمرانی کشور هدر رود.»

وی با اشاره با وضعیت خشکسالی و تبعات آن برای جمعیت ایران افزود: «من حتی در این زمینه به مقام معظم رهبری نیز نامه نوشتم و آمار و ارقام و گزارش علمی خدمت‌شان ارایه دادم. گفتم اگر می‌خواهیم به جمعیت ۱۵۰ میلیون نفر برسیم قبل از هر چیز باید منابع آبی را نجات دهیم.»

عیسی کلانتری در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر این‌که «بحران خشکسالی در ایران به وضعیتی رسیده‌است که حیات و تمدن سرزمین در معرض تهدید قرار گرفته‌است» از دولت حسن روحانی خواست تا در طرح‌های آبی خود «نگران واکنش مجلس و بقیه» نباشد!