افتتاح فاز چهارم آزادراه تهران – شمال

در برخی روایات تاریخی یکی از زادگاه های اسفندیار از شخصیت های شاهنامه فردوسی، منطقه طبرستان (بخشی از سرزمین میان کوه البرز و دریای مازندران) یا همان مازندران کنونی عنوان شده است که البته این شخصیت مدتی را نیز در سرزمین مذکور گذراند.بر این اساس به نظر می آید گشوده شدن گره آزاد راه تهران -شمال به گونه ای بر افسانه ای بودن این پروژه تاریخی در منطقه مذکور ( سرزمین اسفندیار یا همان مازندران) پایان دهد چرا که 35 سال از عمر قدیمی‌ترین پروژه آزاد راهی کشور (مطالعه 1356 - کلنگ‌زنی 1375 - شروع عملیات اولیه 1380) تحت عنوان آزاد راه تهران - شمال به طول 123 کیلومتر می‌گذرد. البته اتمام این پروژه طی چند دهه گذشته برای بسیاری از ایرانیان به یک آرمان ملی تبدیل شده است. همچنین پیشرفت فیزیکی این پروژه تا قبل از سال 1384 براساس آخرین برآوردهای رسمی حدود 15 درصد گزارش شد.



اگرچه حداقل از اواخر دولت سازندگی به گونه‌ای انجام این پروژه در دستور کار قرار گرفت اما مسئولان آن زمان حداکثر سعی خود را به‌کار گرفتند تا بتوانند به سرانجام رسیدن این پروژه را در کارنامه «دولت با عنوان سازندگی» قرار دهند که این مسأله جامه عمل نپوشید. براین اساس دولت اصلاحات نیز تلاش‌هایی برای کسب افتخار پایان این پروژه تاریخی انجام داد که در نهایت نتیجه مطلوبی در این زمینه حاصل نشد.


از آن جا که اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی یکی از پارامترهای قابل توجه مسئولان امر طی چند سال اخیر به شمار می‌آید، براین اساس دولت نهم و دهم سعی بر آن داشت که با اتخاذ تدابیری از جمله طرح مهر ماندگار، تسریع در روند بهره‌برداری پروژه‌های مذکور را مدنظر قرار دهد.


با توجه به این موارد به عنوان نمونه، اتمام بخش‌هایی از پروژه تاریخی آزاد راه تهران - شمال در دستور کار قرار گرفت که در نهایت عزم دولت و پیگیری مسئولان امر در این خصوص به ثمر نشست. براین اساس اواخر هفته گذشته فرصتی فراهم شد تا خبرنگاران رسانه‌های گروهی، ضمن بازدید از پروژه آزادراه تهران - شمال، در جریان فعالیت انجام شده برای افتتاح یکی از فازهای این پروژه تاریخی قرار گیرند که گزارش آن را در پی می‌خوانید:


آغاز عملیات فاز 2 و 3 تهران - شمال، بهار 92


افتتاح و بهره‌برداری آزادراه تهران - شمال یکی از آرزوهای دیرینه مردم کشورمان بود که سرانجام یکی از بخش‌های این پروژه برای ایام نوروز آماده ارائه خدمات به هموطنان خواهد بود.


به گزارش خبرنگار ، احمد صادقی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل با اعلام این مطلب در جمع خبرنگاران بازدیدکننده از آخرین مراحل پروژه آزادراه تهران - شمال (در پاسخ به پرسش‌های متعدد خبرنگاران) گفت: قرارداد اولیه این پروژه از سال 1376 در قالب مشارکت وزارت راه و ترابری سابق و مجموعه بنیاد مستضعفان منعقد شد. صادقی با اشاره به اینکه منطقه یک این پروژه از تهران شروع و به منطقه شهرستانک به طول 32 کیلومتر ختم می‌شود افزود: در حال حاضر عملیات این بخش از پروژه به صورت فاینانس با مشارکت وزارت راه - بنیاد و توسط پیمانکار چینی در حال انجام است.


وی از وجود 23 کیلومتر تونل در فاز اول آزاد راه تهران - شمال به عنوان یکی از پیچیدگی‌های این پروژه یاد کرد و گفت: عملیات سوراخ کاری و لاینینگ (پوشش سیمانی تونل) بخش‌های بسیاری از پروژه تونل این بخش به پایان رسیده است. البته در این روند احداث پل‌های بزرگ در مسیر فاز یک، مراحل اجرایی را می‌گذراند.


مدیرعامل شرکت ساخت زیربناهای حمل و نقل تصریح کرد: با توجه به حل مشکلات فاینانس و آزادسازی کامل اراضی در پروژه مذکور و توافق به عمل آمده با پیمانکار این بخش از پروژه، قرار است حداکثر تا پایان سال آینده، بهره‌برداری فاز اول آزادراه تهران - شمال صورت ‌گیرد.


این مقام مسئول از منطقه یک آزادراه تهران - شمال به عنوان یکی از بخش‌های مهم این پروژه یاد کرد و گفت: با افتتاح این بخش از پروژه، حدود 60 کیلومتر از مسیر تهران - چالوس کاهش می‌یابد. همچنین در این زمینه علاوه بر ساماندهی ترافیک در مسیر تهران - کرج، دسترسی مستقیم به چالوس از انتهای بزرگراه همت آغاز و به محور اصلی آزاد راه تهران - شمال ختم می‌شود. صادقی افزود: تا قبل از سال 89 پیشرفت فیزیکی این بخش از پروژه حدود 30 درصد بود که در شرایط کنونی طی سال 91-90 این میزان به 50 درصد افزایش یافته است. براین اساس 20 درصد پیشرفت فیزیکی طی دو سال اخیر در فاز اول آزادراه تهران - شمال به وجود آمد.


صادقی افزود: همچنین عملیات مناطق 2 و 3 آزادراه تهران - شمال با طول حدود 74 کیلومتر به دلایلی از جمله نیاز به سرمایه‌گذاری بالا به ارزش بیش از 3 هزار میلیارد تومان در حقیقت متوقف است. معاون وزیر راه و شهرسازی از فراهم ساختن مقدماتی برای فعال‌سازی عملیات مناطق 2 و 3 آزادراه تهران - شمال خبر داد و گفت: به عنوان نمونه برای تامین اعتبار این بخش از پروژه، مذاکرات مطلوبی با مجموعه‌های توانمند داخلی در حوزه راهسازی به صورت کنسرسیوم تاکنون انجام و توافقاتی نیز به عمل آمد.


وی افزود: همچنین پیش‌بینی می‌شود به طور یقین در اوایل سال آینده بتوان مقدمات اولیه برای انعقاد قرارداد ساخت این دو بخش از آزادراه تهران - شمال را فراهم ساخت. البته برای اتمام عملیات این بخش از پروژه حدود 3 سال باید زمان صرف شود.


بازگشایی یک فاز پروژه جاده‌ای پس از 35 سال


صادقی با اشاره به اینکه منطقه 4 آزادراه تهران - شمال به طول حدود 20 کیلومتر از مرزن‌آباد شروع و به چالوس ختم می‌شود تصریح کرد: منطقه مذکور دارای شرایطی خاص است که به عنوان نمونه برای جلوگیری از رانش‌های اراضی منطقه در مسیر آزادراه، ایجاد ترانشه‌های (کوه بری) بسیاری در این بخش از پروژه صورت گرفت. وی گفت: از آن جا که جنس خاک در این منطقه بسیار سست بود، با انجام هر بارش جوی، رانش ایجاد می‌شد.


براین اساس پس از ایجاد ترانشه، طرح پلکانی کردن کوه با قرار دادن یک شبکه از میلگرد و انجام بتن‌ریزی در بدنه خاکریز، برای مقاوم‌سازی و جلوگیری از رانش در طول مسیر صورت گرفت. همچنین در مناطقی که قدرت رانش بالاتر بود، دیوارهای بتنی با قطر و طول بیشتر در مسیر ایجاد شد.


معاون وزیر راه و شهرسازی از خریداری حدود 529 ملک به مساحت 732521 متر مربع به ارزش ارزیابی بیش از 307 میلیارد ریال به عنوان یکی از پارامتر‌های قابل توجه در منطقه 4 آزادراه تهران - شمال یاد کرد و افزود: به عنوان نمونه اگرچه در اواخر سال گذشته این بخش از پروژه قابل افتتاح بود اما به دلیل بارندگی غیرمتعارف در منطقه، رانشی عظیم در بخش انتهایی فاز چهارم آزادراه تهران - شمال به وجود آمد.

براین اساس خریداری اراضی بیش از 50 مجموعه مسکونی در این بخش از پروژه با پرداخت خسارت مدنظر قرار گرفت. صادقی گفت: همچنین در این رانش بیش از 600 هزار متر مکعب حجم خاک و مصالح ساختمانی روی جاده در فاز 4 آزادراه تهران - شمال فرو ریخت که برداشتن این حجم خاک و تثبیت رانش، زمان بسیاری را به خود اختصاص داد. وی از وجود 4 دستگاه تونل به طول حدود 1700 متر، 4 دستگاه پل خاص به طول 263 متر، 2 تقاطع غیرهمسطح و 34 دستگاه پل و آبروهای مسیر به عنوان برخی دیگر از ویژگی‌های فاز چهارم آزادراه تهران - شمال یاد کرد و افزود: بر این اساس تمامی عملیات پروژه آزادراه تهران - شمال در فاز چهارم به اتمام رسیده است.


معاون وزیر راه و شهرسازی از افتتاح رسمی فاز چهارم آزادراه تهران - شمال با حضور رئیس‌جمهور و سایر مقامات وزارت راه و شهرسازی در اواخر اسفندماه جاری خبر داد و گفت: افتتاح این بخش از پروژه یک رکورد مطلوب در روند احداث آزادراه تهران - شمال به شمار می‌آید.


34 درصد پیشرفت فیزیکی آزادراه تهران - شمال طی 2 سال


مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل اظهار داشت: اگرچه عملیات اولیه این پروژه به گونه‌ای از حدود سال 1376 آغاز شد اما تا پایان 1389 به مدت 14 سال در مجموع 64 درصد پیشرفت فیزیکی در احداث فاز چهارم آزادراه تهران - شمال حاصل شد که میانگین این پیشرفت طی 14 سال سالیانه حود 5/4 درصد بود.


صادقی افزود: این مسائل در حالی مطرح است که به عنوان نمونه طی سال 91-90 با اتخاذ تدابیر انجام شده توسط مسئولان از جمله اختصاص اعتبارات ویژه و پیگیری‌های مستمر تحولاتی در روند احداث این پروژه به وجود آمد.


مدیرعامل شرکت ساخت زیربناهای حمل و نقل با اشاره به پیشرفت فیزیکی سالیانه به طور متوسط 17 درصد طی سال 91-90 در فاز چهارم آزادراه تهران - شمال تصریح کرد: این میزان پیشرفت بیش از 4 برابر افزایش را نسبت به عملیات دوره‌های گذشته این بخش از پروژه نشان می‌دهد. صادقی گفت: همچنین در این روند طی سال‌های 89-79 سالیانه حدود 86 میلیارد ریال به این بخش از پروژه اعتبار اختصاص می‌یافت اما طی دو سال اخیر سالیانه به طور متوسط 463 میلیارد ریال اعتبار برای فاز چهارم آزادراه تهران - شمال اختصاص یافته است. البته در این روند تخصیص اعتبار هم طی سال 91-90 حدود 6 برابر رشد به وجود آمد.


مختومه شدن پرونده آزادراه تهران - شمال توسط دولت دهم


معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه جاده کنونی مرزن‌آباد - چالوس حدود 9 متر عرض دارد، افزود: شیب تند، عرض کم و نبود دید مناسب وقوع تصادفات بسیاری در این مسیر را به همراه دارد که با بهره‌برداری فاز چهارم آزادراه تهران - شمال، بخش قابل توجهی از این مسائل ساماندهی می‌شود.


مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل از به کارگیری حداکثر توان دولت به همراه وزارت راه و شهرسازی برای فراهم شدن مقدمات به سرانجام رسیدن دیگر فازهای آزادراه تهران - شمال به عنوان یک استراتژی بنیادین و راهبردی یاد کرد و گفت: اگرچه فاز چهارم این پروژه طی روزهای آینده افتتاح می‌شود و فاز اول نیز حداکثر تا پایان سال 92 به بهره‌برداری خواهد رسید اما به طور یقین با تدابیر اتخاذ شده مسئولان عملیات اجرایی فاز دوم و سوم آزادراه تهران - شمال حداکثر در بهار سال آینده آغاز خواهد شد. معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: بر این اساس پرونده 35 ساله آزادراه تهران - شمال توسط دولت دهم در بهار 92 مختومه خواهد شد.


کاهش یک ساعت زمان سفر برای مسافران تهران - شمال



صادقی در پاسخ به خبرنگار مبنی بر کاهش پارامترهای زمان سفر، تصادفات و مصرف سوخت با افتتاح فاز چهارم آزادراه تهران - شمال افزود: به عنوان نمونه در ایام پیک (ترافیک سفرهای نوروزی سال 92)، کاهش یک ساعت زمان سفر برای مسافران تهران - شمال محقق می‌شود. همچنین در این روند سالیانه 15 میلیارد تومان صرفه‌جویی سوخت و بالغ بر 20 میلیارد تومان کاهش هزینه‌های تصادفات از حداقل‌های پیش‌بینی شده به عنوان برخی دستاوردهای این بخش از پروژه آزادراه تهران - شمال به شمار می‌آید.


عوارض رایگان، هدیه رئیس‌جمهور به مردم


معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار ما مبنی بر نحوه اخذ عوارض در فاز چهارم آزادراه تهران - شمال گفت: براساس دستور رئیس‌جمهور به عنوان یک عیدی برای مردم ایران حداقل یک ماه در سفرهای نوروزی (پایان فروردین‌ماه) هیچ گونه عوارضی از وسایل نقلیه برای عبور از این قطعه آزادراه تهران - شمال اخذ نخواهد شد. صادقی با اشاره به تردد رایگان در این ایام افزود: البته بعد از فروردین‌ماه جزییات اخذ نرخ عوارض دریافتی از قطعه چهارم آزادراه تهران - شمال اعلام می‌شود.


این مقام مسئول درخصوص ساماندهی ترافیک ورودی به منطقه مرزن‌آباد برای عبور از فاز چهارم آزادراه تهران - شمال به خبرنگار ما گفت: بر این اساس عملیات تعریض مسیر در فاصله چندین کیلومتر انجام شد.


همچنین در این روند طی ایام نوروز استفاده از مسیر جاده فعلی تهران - چالوس برای انتقال بخشی از بار ترافیکی مدنظر قرار دارد.



تایید ایمنی فاز 4 آزادراه تهران - شمال

مدیرعامل شرکت ساخت زیربناهای حمل و نقل کشور در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار ما مبنی بر تایید شرایط ایمنی و استقرار پلیس در فاز چهارم آزادراه تهران - شمال افزود: مراتب ایمنی مورد تایید پلیس قرار گرفت،‌ همچنین هماهنگی‌های لازم به عمل آمد تا در شرایط کنونی استقرار کیوسک‌های موقت پلیس همراه با گشتزنی سیار و استفاده از تجهیزات کنترل سرعت انجام شود. البته به مرور جایگاه‌های ثابت استقرار پلیس در این زمینه احداث خواهد شد.

آمادگی برای تامین اعتبار فازهای باقی مانده آزادراه تهران- شمال

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار ما مبنی بر میزان هزینه‌های انجام شده و نحوه تامین اعتبار مورد نیاز برای اتمام سایر بخش‌های پروژه آزادراه تهران- شمال گفت: به عنوان نمونه بیش از 213 میلیارد تومان در فاز چهارم و حدود 200 میلیارد تومان هم در فاز اول این پروژه هزینه شده است. همچنین بیش از 97 درصد صورت وضعیت پیمانکاران این پروژه در فاز چهارم پرداخت شد و طی سال جاری نیز حدود 100 میلیارد تومان به این بخش از پروژه اختصاص یافت.


صادقی از حل مشکل تامین اعتبار در فاز اول و چهارم آزادراه تهران- شمال خبر داد و افزود: با توجه به محدودیت تخصیص اعتبارات دولتی از دو سال پیش با جذب سرمایه‌های مردمی از طریق فروش اوراق مشارکت به عنوان یک برنامه راهبردی مدنظر قرار گرفت. وی افزود: در این راستا طی سال گذشته بیش از هزار میلیارد تومان، طی سال جاری نیز حدود 700 میلیارد تومان خرید اوراق مشارکت وزارت راه و شهرسازی برای توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور انجام شد.


همچنین از هفته گذشته تا پایان اسفندماه فروش هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت، مراحل اجرایی را می‌گذراند. البته در تداوم این رویه برای سال آینده هم فروش حدود 5 هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت در لایحه بودجه 92 پیش‌بینی شده است.


معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به موارد مذکور تصریح کرد: از آنجا که اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام از جمله آزادراه تهران- شمال یک اولویت ویژه و ملی به شمار می‌آید، بر این اساس مسئولان امر سعی دارند با حداکثر استفاده از توان داخل و تمرکز بر جذب سرمایه‌های مردمی، مقدمات اتمام بخش‌های دیگر آزادراه تهران- شمال را فراهم کنند. صادقی افزود: بر این اساس، با توجه به برآورد اولیه، حدود سه هزار میلیارد تومان برای اتمام فاز 2 و 3 آزادراه تهران- شمال به هر میزان که قانون اجازه دهد، وزارت راه آمادگی دارد سهم مشارکت خود در این پروژه را افزایش دهد. مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور از توانایی دولت برای تامین بیش از هزار و 500 تا 2 هزار میلیارد تومان اعتبار با تمرکز بر جذب سرمایه‌های مردمی از طریق فروش اوراق مشارکت برای فازهای 2 و 3 آزادراه تهران- شمال خبر داد و گفت: در مجموع با اتخاذ تدابیر انجام شده دغدغه قابل توجهی برای تحقق دیدگاه مذکور وجود ندارد. همچنین با صراحت می‌توان اعلام کرد که پرونده 35 ساله آزادراه تهران- شمال تا زمان حاضر به طور یقین توسط دولت دهم در بهار 92 بسته خواهد شد.





اتمام پروژه آزادراه تهران - شمال با توان داخل




مذاکرات وزارت راه و شهرسازی و کنسرسیوم بخش خصوصی برای آغاز عملیات فاز 2 و 3 آزادراه تهران - شمال، مراحل مطلوبی را طی می‌کند.


عبدالحسین بیگدلی، نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی در آزادراه تهران - شمال نیز با اعلام این مطلب به خبرنگار گفت: کنسرسیوم مذکور که از مجموعه‌های توانمند شرکت‌های ایرانی در ساخت پروژه‌های راهسازی کشور به شمار می‌آیند، برنامه راهبردی برای مشارکت در فاز 2 و 3 آزادراه تهران - شمال ارائه داد که مراحل بررسی آن توسط مسئولان امر با جدیت در حال انجام است.


بیگدلی با اشاره به این‌که دوران مشارکت بنیاد در این پروژه حدود 15 سال (5 سال ساخت و 10 سال بهره‌برداری) بود به لحاظ قانونی به پایان رسیده است، افزود: بر این اساس انتخاب شریک جدید در این زمینه مد‌نظر قرار گرفت.


وی گفت: بر این اساس با کسب تکلیف از مراجع ذیصلاح، اعلام شد که از لحاظ قانونی، بنیاد برای تداوم مشارکت مجدد در آزادراه تهران - شمال باید به عقد قرارداد جدید بپردازد. همچنین در این روند بنیاد بارها اعلام کرده که تمایل دارد منطقه 1 و 4 آزادراه تهران - شمال را به اتمام برساند و مناطق 2 و 3 را به وزارت راه و شهرسازی واگذار کند.


بیگدلی با اشاره به این مطلب تصریح کرد: بر این اساس وزارت راه و شهرسازی می‌تواند با مجموعه‌های دیگر از جمله کنسرسیوم مذکور بعد از به دست آمدن توافق مشترک، نسبت به عقد قرارداد مشارکت برای آغاز عملیات فاز 2 و 3 آزادراه تهران - شمال با تمرکز بر استفاده از توان داخل اقدام کند.


بیگدلی با توجه به برخی اظهارنظرها مبنی بر ایجاد تاخیر در بهره‌برداری از منطقه 4 آزادراه تهران - شمال تصریح کرد: به عنوان نمونه در این زمینه مدیرعامل شرکت آزادراه تهران - شمال اواسط سال جاری نامه‌ای کتبی به وزارت راه و شهرسازی ارائه و تصریح کرد: حداکثر تا 31/5/91 منطقه 4 آزادراه تهران - شمال را تحویل خواهد داد. بر این اساس نیز مسئولان وزارت راه و شهرسازی نیز از افتتاح فاز چهارم در اوایل پاییز سال جاری خبر دادند.


نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی در آزادراه تهران - شمال اظهار داشت: البته قرار گرفتن منطقه 4 آزادراه تهران - شمال در بخش شمالی سلسله جبال البرز، وجود شرایط خاص طبیعی از جمله بارش‌های جوی غیر‌قابل پیش‌بینی، ناپایداری زمین و اراضی منطقه، محدودیت برداشت مصالح راهسازی و نیز وجود معارضین متعدد (که آزادسازی و استحصال اراضی و اجرای عملیات پروژه را با مشکلات فراوانی مواجه کرد) بخشی از عوامل در کندی و رکود فعالیت در این بخش از پروژه آزادراه تهران - شمال به شمار می‌آیند.بیگدلی گفت: البته مجموعه بنیاد برای تسریع در حل مسائل فاز 2 و 3 آزادراه تهران - شمال می‌تواند پیشنهاد شفاف و قانونی با ارائه طرحی اجرایی و راهبردی ارائه کند تا مسئولان امر نیز تصمیم مقتضی را نسبت به حضور یا عدم حضور این مجموعه در اتمام بخش‌های باقی‌مانده آزادراه تهران - شمال اتخاذ کنند.

منبع:شبکه ایران