اجرای فرمان مهاجرتی ترامپ پیروزی می‌شود؟

عالی ترین مرجع قضایی برای تفسیر و تصمیم گیری در مورد قانون اساسی در آمریکا یعنی«دیوان عالی »؛ اجازه اجرای بخشی از فرمان مهاجرتی ترامپ در مورد منع مسافرت اتباع شش کشور اسلامی-ایران، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن- را به طور موقت صادر و بخش‌هایی از آن را تعدیل کرد. این در حالی است که گزارشات رسمی آمریکا خبر داده‌اند که نیمی از کسانی که تحت تعقیب قرار گرفته یا بازداشت شده‌اند، متولدین ایالات متحده آمریکا بوده‌اند. تعداد کمی از این اتباع در عملیات تروریستی حضور داشتند و اتباعی از عربستان و مصر و پاکستان عمدتاً کسانی بودند که فعالیت تروریستی داشته‌اند و این نکته‌ای است که به نظر می‌رسد دولت آمریکا تاکنون موفق نشده پاسخی برای آن ارائه دهد.

اکنون بر اساس تصمیم دیوان عالی، در بازه 90 روزه اتباع شش کشور یاد شده، اجازه ورود به آمریکا را نخواهند داشت اما افراد دارای ویزای معتبر یا دارندگان گرین کارت برخلاف نسخه اولیه فرمان اجرایی، اجازه ورود به آمریکا را خواهند داشت. بر اساس این تصمیم افرادی که ثابت کنند «ارتباطی اصیل» با آمریکا دارند نیز می‌توانند همچنان به این کشور سفر کنند.

این موضوع می‌تواند شامل حال اعضای یک خانواده یا دانشجویان یا کارکنان شرکت‌های آمریکایی ویا افرادی که برای مداوا و شرکت در جلسات علمی به آمریکا می روند نیز بشود. هرچند این تصمیم تفاوت‌هایی با فرمان اجرایی ترامپ- که توسط قضات برخی ایالات تعلیق شده بود- دارد؛ اما درنهایت به اجرایی شدن یکی از وعده‌های انتخاباتی ترامپ مجوز می‌دهد.

همین امر باعث شد که ترامپ طی بیانیه‌ای کوتاه تصمیم دادگاه را پیروزی آشکار برای امنیت ملی آمریکا بخواند. به هرحال ترامپ برخلاف نظر سیستم آمریکایی حرف و نظر خود را درفرمان مهاجرتی اش هرچند با تغییراتی به کرسی نشانده است.

اما واقعیت این است که با توجه به برتری محافظه کاران بر لیبرال ها در دیوان عالی ، اتخاذ تصمیم به نفع تفکرات امنیت گرا دور از انتظار نبود .هرچند همان طور که اشاره شد،تغییرو نفی برخی از بخش های فرمان ترامپ از سوی دیوان عالی ، ضربه ای به کاخ سفید محسوب می شود .به نظر می رسد از آن جایی که تعطیلات تابستانی دیوان عالی آمریکا شروع شده است و از سوی دیگر فرمان مهاجرتی ترامپ،موضوعی بحث برانگیز به شمار می رود، تصمیم دیوان عالی یک تصمیم بینابین بوده است.به طوری که هم بخش هایی از نکات معترضین را مورد توجه قرارداده و هم از سوی دیگر دغدغه های امنیتی دولت ترامپ را مد نظر داشته است .به طورمثال،گزارش آماری که به تازگی منتشر شده گویای آن بودکه دانشجویان شش کشوری که در فرمان ترامپ ممنوع الورود شده بودند سالانه بیش از نیم میلیارد دلار وارد اقتصاد آمریکا می کردند یاحتی بسیاری از شرکت های بزرگ جهانی که نام غول‌های بزرگ فناوری ازجمله اپل، گوگل و مایکروسافت هم در میان آنها دیده می‌شد ،فرمان جنجالی ترامپ را به ضرر اقتصاد آمریکا می دانستند اما حالا براساس رای دیوان عالی تجار ویا دانشجویان منعی برای ورود به آمریکا ندارند.

همچنین می توان گفت با تصمیم جدید دیوان عالی آمریکا؛ عمده ایرانی هایی که قصد دارند به آمریکا بروند ، غیر از افرادی که صرفا گردشگر هستند وبرندگان لاتاری، همچنان قادرند با توجه به استثناهای قید شده در تصمیم دیوان ، سفرهای خود را انجام دهند اما از آن جا که قابل انتظار خواهد بود دولت ایران در مهلت تعیین شده 90 روزه در فرمان ترامپ همکاری اطلاعاتی با دولت آمریکا انجام نخواهد داد ، اتباع ایرانی به مراتب بیشتر از اتباع 5 کشور دیگر فهرست ممنوعیت دچار چالش شوند.

افزون براین چون تصمیم دیوان عالی آمریکا موقتی است بایدبرای ترسیم سرنوشت فرمان مهاجرتی، نگاهی به ترکیب آینده این دیوان نیز داشته باشیم.

اکنون با معرفی نیل گورسوچ به عنوان جدیدترین عضو دیوان عالی فدرال از سوی ترامپ ، ترکیب سیاسی - ایدئولوژیکی این نهاد بار دیگر به نفع محافظه کاران تغییر کرده است . با این حال ، برتری عددی قضات محافظه کار در برابر قضات لیبرال در سطوح مختلف دستگاه قضایی آمریکا ، شامل دادگاه های بدوی ، دادگاه های استیناف و در نهایت ، دیوان عالی فدرال ، تضمین کننده موفقیت دولت ترامپ در مواجهه با دادگاه ها نیست . نکته حائز اهمیت دیگر ، احتمال بازنشستگی آنتونی کندی از دیوان عالی آمریکاست.

این مسئله ازاین‌جهت حیاتی است که ترامپ را در آستانه تعیین دومین قاضی این دیوان پس از انتصاب گورسوچ قرار خواهد داد. آنتونی کندی هشتادویک‌ساله، بیست‌ونه سال است که در این سمت قرار دارد و با رویکردی میانه مورداحترام هر دو حزب است؛ انتخاب فردی دیگر توسط ترامپ برای جانشینی وی می‌تواند ترکیب دیوان را به سمت گرایش‌های محافظه‌کارانه و جمهوری‌خواه تغییر دهد و برای سال‌ها سیاست آمریکا تحت تأثیر این انتصاب قرار گیرد. اهمیت موضوع زمانی بیشتر می‌شود که پیش‌بینی می‌شود ترامپ در دوره تصدی خود مجبور به تعیین یکی دیگر از قضات دیوان عالی نیز خواهد شد.

درپایان باید گفت که هنوز جنجال ایجاد شده بر سر فرمان مهاجرتی ترامپ پایان نیافته و نهادهای مدنی و وکلا و رسانه ها می توانند بر حکم نهایی دیوان عالی تاثیر گذار باشند. هرچند گفته شده که حکم نهایی در پاییز اعلام خواهد شد،اماپروسه صدور احکام در دیوان عالی آمریکا بسیار طولانی است وبه نظر می رسد چالش، تازه آغاز شده باشد.