نگرانی نوچه‌های ترامپ از آینده سیاسی خود

ترامپ، پمپئو و حالا بولتون این روز‌ها چهره‌های جنجالی مرتبط با کاخ سفید هستند. در حالی که رئیس جمهور آمریکا با سفیر سابقش در اوکراین بر سر نصب نشدن تصویرش در سفارتخانه آمریکا در کی یف، چک و چانه می‌زند، جان بولتون دست به یک افشاگری تقریبا امنیتی زده و پمپئو هم منتظر یک فرصت است که خودش را از وضعیتی که ترامپ برایش ایجاد کرده نجات دهد. ماجرای استیضاح رئیس جمهور اوضاع را در واشنگتن بهم ریخته است و هر کسی سعی می‌کند راه فراری از بدنامی‌هایی که به خاطر ماجرای اوکراین گیت دامن گیر تیم ترامپ شده، نجات دهد. در این میان به نظر می‌رسد که با وجود تکذیب ها، عزم پمپئو برای نجات آینده سیاسی خود جدی‌تر از بقیه باشد.

چرا عکسم را روی دیوار نزدی؟

در زمین استیضاح، ترامپ وضعیت چندان خوبی ندارد. در دو ماه گذشته او متهم بوده که به خاطر منافعش، از قدرت سواستفاده کرده است. او سعی داشت تا «جو بایدن» رقیب سیاسی اش را با پرونده پسرش تحت فشار قرار دهد. پرونده اوکراین گیت رئیس جمهور آمریکا را در موقعیت بغرنجی قرار داده و او تقریبا هر روز زیر تیغ تیز حملات نانسی پلوسی است که کمر به نابودی ترامپ بسته است. ترامپ از روز اول شروع جلسات استیضاح، این اتفاق را «بزرگترین کلاهبرداری در تاریخ سیاسی آمریکا» خواند و گفت که جلسات را دنبال نمی‌کند. او تلاش کرد که نشان دهد آنچه در مجلس نمایندگان می‌گذرد، تاثیری بر رویش ندارد. اما حالا مشخص شده که آقای رئیس جمهور با چانه زنی بر سر تعلیق یا ارسال کمک نظامی به اوکراین، به نوعی برای نابودی بایدن رشوه داده است و این موضوع در قانون آمریکا خطای بسیار جدی تلقی می‌شود.

در کنار همه مدارکی که علیه ترامپ وجود دارد، شاهدان معترفند او در موضوع اوکراین گیت پایش را از گلیمش بیشتر دراز کرده. یکی از این افراد که به مجلس نمایندگان رفته تا علیه رئیس جمهور شهادت دهد، «ماری یووانوویچ» سفیر سابق آمریکا در اوکراین است. پای این زن از جلسه دوم استیضاح به پرونده باز شد. او شاهد جذابی ست که حضورش در مجلس نمایندگان اعصاب رئیس جمهور را حسابی بهم ریخته. او مثل همیشه حملاتش را در توئیتر با ادبیاتی غیر رسمی و تهاجمی آغاز کرد و نوشت: «اوضاع هر جایی که ماری یووانوویچ رفت بد شد. او کارش را از سومالی آغاز کرد، نتیجه‌اش چه شد؟ بعد از آن به اوکراین می‌رسیم. رئیس جمهوری جدید اوکراین در دومین مکالمه تلفنی با من نظر نامساعدی درباره او داشت. این حق بدون قید و شرط رئیس جمهور است که سفرا را منصوب کند.»

حملات ترامپ به یووانوویچ نشان داده که شهادت این زن بیش از دیگر موضوعات او را تحت فشار قرار داده و وضعیت را برای رئیس جمهور آمریکا سخت کرده و حالا به دنبال نزدیک شدن به مراحل نهایی تحقیقات مجلس نمایندگان، رئیس جمهوری آمریکا تلاش می‌کند تا دیگران را به جای خود قربانی کند و در این راه دیواری کوتاه‌تر از سفیر امریکا در اوکراین را که در ماه «می» از کار برکنار کرده، پیدا نکرده است. ترامپ در تازه‌ترین اظهار نظر و در گفتگو با فاکس نیوز این زن را به امتناع از نصب عکسش در دفتر سفارت آمریکا در شهر کی یف متهم کرد. ترامپ در مصاحبه با برنامه فاکس و فرندز هم حرف خنده دار دیگری زده و بابت اینکه عکسش در سفارت امریکا روی دیوار کوبیده نشده شکایت کرده است.

ترامپ خودش را در یک بن بست سیاسی می‌بیند. او تا امروز از هر دری که وارد شده، نتوانسته از اتهاماتی که علیه اش در قضیه اوکراین گیت وجود دارد شانه خالی کند و به همین دلیل به دنبال به حاشیه بردن بحث است. البته در این مسیر چندان هم ناموفق نبوده. این روز‌ها بیشتر از آنکه حرف‌های نانسی پلوسی در مورد رشوه دادن ترامپ به اوکراینی‌ها بر سر زبان‌ها باشد، حرف‌های مضحکی که در مورد وصل کردن عکس ترامپ به دیوار سفارت خانه زده بر سر زبان هاست. به حاشیه بردن بحث اصلی روشی است که ترامپ در آن تخصص ویژه‌ای دارد، اما در عین حال نشان می‌دهد که دست رئیس جمهور امریکا برای دفاع از خود در موضوع اوکراین تا چه اندازه خالی بوده و چقدر از وضعیتی که پیش آمده ترسیده است. او دیگر باور ندارد که از روش‌های مرسوم بتواند این موضوع را مدیریت کند. او به ارتشا متهم است و تلویحا هم آن را تائید کرده است. این جرم در قانون امریکا به خودی خود باعث استیضاح رئیس جمهور می‌شود و شوخی بردار نیست. پس ترامپ راهی را انتخاب کرده که در دوره انتخابات سال ۲۰۱۶ به آن دست زده بود. فضا را با حرف‌های بی سند و اعتبار شلوغ کرده تا جرائم حقوقی و اخلاقی اش به فراموشی سپرده شود.

پمپئو می‌ماند یا می‌رود؟

موضوع استعفای پمپئو، اولین بار از سوی تایم مطرح شد. «تایم» به نقل از منابع آگاه نوشت که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به برخی از نمایندگان گفته که قصد برای کناره‌گیری از سمتش را با هدف تلاش برای کسب کرسی ایالت «کانزاس» در مجلس سنا دارد. منبعی که خبر را برای تایم برده، گفته است که پمپئو و ترامپ با یکدیگر دچار اختلافاتی شده اند و ماجرای استیضاح هم به این اختلافات دامن زده است. کمی بعد از مطرح شدن این احتمال «مورگان ارتاگوس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوال «جاناتان اسوان» خبرنگار تارنمای آمریکایی اکسیوس، استعفای «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا را تکذیب کرد.

اما ناظران می‌گویند کناره گیری پمپئو یک شایعه بی اساس نیست و به احتمال زیاد ریشه در واقعیت دارد و پرده از اختلافاتی در کاخ سفید بر می‌دارد. پیش از این وزیرخارجه آمریکا که مانند خود ترامپ چندان تجربه زیادی در کار سیاسی ندارد، اجرا کننده بی، چون و چرای دستورات رئیس جمهور آمریکا بود. اما حالا با به دردسر افتادن ترامپ بر سر استیضاح، آینده سیاسی پمپئو سخت به خطر افتاده و چه استعفا بدهد و چه نه، در دردسر افتاده است. به نظر می‌آید که پمپئو از وضعیتی که برای ترامپ ایجاد شده، به شدت ترسیده و به دنبال راه فرار است. اینکه ترامپ و پمپئو بر سر مساله‌ای انقدر اختلاف داشته باشند که کار به جدایی این دو برسد، چندان محتمل نیست چرا که پمپئو هیچوقت حتی در حد و اندازه تیلرسون هم از استقلال رای در سیاست خارجی بهره‌ای ندارد. همین خصوصیت باعث شده که بسیاری بر این باور باشند که وزیرخارجه می‌ترسد که ماجرای اوکراین گیت بیش از این دامنش را گرفته و آینده سیاسی اش را به خطر بیاندازد.

از سوی دیگر هم نمی‌شود تکذیبیه کاخ سفید را چندان جدی گرفت. این اتفاق بر سر استعفای جان بولتون، نیکی هیلی و تیلرسون هم افتاده بود و در همه این موارد ابتدا خبر اختلافات منتشر شد و مدتی بعد و پس از تکذیب کاخ سفید، کناره گیری این افراد اتفاق افتاد. برای همین بالا گرفتن شایعه در مورد پمپئو هم احتمالا بی پایه و اساس نیست و او ترجیح می‌دهد هر چه زودتر خودش را از ماجرا‌های رئیس جمهور کنار کشیده و با کاندیدا شدن از کانزاس به مجلس سنا برود و بیشتر از این با کار کردن با ترامپ خودش را بدنام نکند. اما در هر حال بازی برای پمپئو دو سر باخت است. بدنامی که گریبان او را گرفته به این آسانی دست از سرش بر نخواهد داشت. اگر کنار ترامپ بماند، یک عمر بدنامی و فشار از سوی کنگره را باید به جان بخرد و اگر کاخ سفید را ترک کند، هم ازسوی ترامپ و هم از سوی نگاه‌هایی که او را در مورد موضوع اوکراین مقصر می‌شمارند تحت فشار قرار خواهد گرفت. حتی به نظر می‌رسد نماینده شدن او از حوزه کانزاس هم چندان مورد استقبال قرار نگیرد. او انقدر در مدت وزارتش به دستورات ترامپ بی، چون و چرا عمل کرده که دیگر به عنوان یک سیاستمدار بی اراده شناخته می‌شود. اگر پرونده اوکراین گیت به جا‌های باریکش برسد، بعید نیست که حیات سیاسی پمپئو برای همیشه مورد پایان یابد و تبدیل به مهره سوخته دولت شود.

شاخ و شانه بولتون برای ترامپ

مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید، روز شنبه پرده از رازی که ماه‌ها آن را با خود حمل می‌کرد برداشت و در صفحه توئیتر شخصی اش نوشت که کاخ سفید بعد از استعفای او دسترسی اش را به حساب توئیتر مسدود کرده بود. او خودش را در نقش افشاگر جا زد و نوشت: «بعد از کناره گیری از پست مشاور امنیت ملی آمریکا، کاخ سفید از ترس چیز‌هایی که ممکن است من افشا کنم دسترسی من به صفحه توییتر را مسدود کرده است.» او البته به این موضوع اشاره نکرد که ترامپ به نحوی خودش را از شر او خلاص کرده و به او در خواست استعفا داده بود و خود بولتون حتی تا دقایقی بعد از آنکه رئیس جمهور اعلام کرد کاخ سفید دیگر قرار نیست با بولتون همکاری کند، از موضوع خبر نداشت.

بولتون که در ابتدای کار به عنوان سیاستمداری تندرو و جنگ طلب بسیار مورد علاقه ترامپ قرار داشت، بعد از مدتی با رئیس جمهور به اختلاف خورد. مواضع او از آنچه کاخ سفید انتظارش را داشت هم تندتر بود و اظهارنظر‌ها و روابطش کم کم مشکل زا شده بود. آنچه بولتون در دست داشته، احتمالا برای ترامپ گران تمام می‌شده و موضع اختلاف آن‌ها از آنچه در شهریورماه در رسانه‌ها مطرح شد هم جدی‌تر بوده است. به نظر بولتون به تازگی یادش افتاده که چه کلاهی بر سرش رفته و با همکاری نسبتا کوتاه مدتش با ترامپ تقریبا از صحنه سیاسی در امریکا حذف شده است. او که به خاطر جنگ طلبی اش بدنام بود حالا یک بدنامی دیگر هم به پرونده اش اضافه شده و احتمالا بدش نمی‌اید که با موضع گیری علیه ترامپ و قرار گرفتن در جایگاه قربانی راهی برای خروج از بدنامی پیدا کند و دوباره به وسط معرکه برگردد. حتی ممکن است همین موضوع که کاخ سفید بولتون را از استفاده از توئیتر منع کرده هم در مسیر استیضاح به ضرر ترامپ تمام شود و او وادار به پاسخ دادن به سوالات فراوانی باشد. اما امروز مهم‌ترین سوال از ترامپ این است که چه مدرکی در دست این پیرمرد تندخو و بی فکر دارد که از رو شدن آن تا حدی می‌ترسد که دست به سانسور و مسدود کردن دسترسی یک چهره مطرح سیاسی در امریکا زده است؟ هر اتفاقی که برای ترامپ بیفتد، بولتون در این ماجرا برنده است. او در سمت قربانی قرار گرفته و احتمالا به زودی همه تصمیمات غلطی که در دوران کارش با ترامپ گرفته بود، در سایه چهره جدیدی که از خودش به نمایش گذاشته قرار می‌گیرد.

در شرایط فعلی ترامپ در دردسر بزرگی افتاده است. چه استیضاح او به نتیجه برسد و چه نرسد، حیثیت سیاسی او بیش از پیش خدشه دار شده و او به ارتشاء و رشوه اعتراف کرده است. او حالا بیش از همه به حمایت‌های «پنس» که او هم معلوم نیست سرنوشتش چه باشد؟ دلگرم است! بقیه دوستان قدیمی اش در کاخ سفید هر یک به نوعی برایش شاخ و شانه می‌کشند. به نظر می‌رسد با رسیدن به سال ۲۰۲۰، مشکلات ترامپ هم جدی‌تر شوند، اما او هنوز بختش را در افکار عمومی آمریکا برای انتخابات از دست نداده است.