کشف زمان پیدایش اکسیژن در روی زمین

در پژوهشی تازه که از سوی دانشگاه لیدز انگلستان به انجام رسید، دانشمندان کشف کردند چه زمانی اکسیژن در اتمسفر زمین پیدا شد.

در گزارشی که در پایگاه دانشگاه لیدز با عنوان «۱۰۰ میلیون سال قبل تر، زمین شاهد افزایش اکسیژن دائمی بود» آمده است: بر اساس یک تحقیقات جدید، افزایش دائمی اکسیژن در اتمسفر زمین که به شکلی اساسی، ماهیت زیست پذیری زمین را تغییر داد، خیلی قبل‌تر از آنچه تصور می‌شد، به وقوع پیوسته است.

این پژوهش از سوی یک تیم بین المللی به ریاست دانشگاه لیدز و با همراهی محققانی از «دانشگاه کالیفرنیا- ریورساید»، «دانشگاه هاروارد»، «دانشگاه جنوب دانمارک» و «دانشگاه سنت اندروز» (در اسکاتلند) به انجام رسید و تلاش شد تا توضیحی برای برخی امور آب و هوایی سخت که زمین را تحت تأثیر قرار داد؛ یعنی زمان‌هایی که سیاره زمین بار‌ها با یخ پوشانده شد، ارائه شود.

در ادامه گزارش منتشر شده در پایگاه دانشگاه لیدز آمده است: نخستین باری که اکسیژن به شکلی قابل توجه در اتمسفر زمین پدیدار گشت، در حدود ۲.۴۳ میلیارد سال پیش بود. این، شروع «رویداد بزرگ اکسیژنی» بود که از آن با نام «رویداد بزرگ اکسیداسیون» (Great Oxidation Event) هم یاد می‌شود؛ مسأله‌ای که یک دوره محوری در تاریخ زمین به حساب می‌آید.

اگرچه رویداد بزرگ اکسیژنی منجر به ایجاد سطحی از اکسیژن شد که هنوز خیلی از میزان امروزی کمتر بود، اما به شکل چشمگیری ترکیب شیمیایی سطح کره زمین را تغییر داد و زمینه را برای تکامل بیولوژیکی بر روی زمین آماده کرد؛ مسأله‌ای که در نهایت به شکل گیری سیاره‌ای همراه با حیات حیوانی منجر شد.

در ادامه گزارش دانشگاه لیدز انگلستان آمده است: با تحلیل و بررسی صخره‌های واقع در آفریقای جنوبی که در زمان «رویداد بزرگ اکسیژنی» در اقیانوس شکل گرفته اند، محققان دریافتند اکسیژن اولیه اتمسفر دارای عمر کوتاهی بود و اکسیژن به ویژگی دائمی اتمسفر تا مدت‌ها بعد تبدیل نشد.

پروفسور «سیمون پولتون» (Simon Poulton) از دانشکده زمین و محیط زیست دانشگاه لیدز که رهبری این تحقیقات را بر عهده داشت، در این خصوص می‌گوید: رویداد بزرگ اکسیژنی به شکلی اساسی محیط زیست و سکونتگاه زمین را دستخوش تغییر کرد. این دوره اولیه اکسیژنی تصور می‌شد مابین حدود ۲.۳۲ تا ۲.۴۳ میلیارد سال پیش اتفاق افتاده باشد. با این حال تحقیقات ما نشان داد که در واقع اکسیژن اتمسفر در طی یک دوره ۲۰۰ میلیون ساله ناپایدار بوده و اکسیژن دائمی اتمسفر حدود ۱۰۰ میلیون سال قبل‌تر از آن چیزی که تصور می‌شد، تشکیل شده است.

یافته‌های علمی این محققان که در مجله علمی نیچر به چاپ رسیده، همچنین حاکی از ارتباط مستقیمی بین نوسانات در غلظت اکسیژن جو و غلظت گاز‌های گلخانه‌ای است.

پروفسور آندری بکر (Andrey Bekker)، استاد دانشگاه که از نویسندگان این تحقیق است، می‌گوید: این یافته‌ها به توضیح علت چهار دوره یخبندان گسترده که همزمان با رویداد بزرگ اکسیژنی رخ داده است، کمک می‌کند؛ یخبندان‌هایی که برخی از آن‌ها احتمالا تمامی کره زمین را برای میلیون‌ها سال در یخ فرو برده است.

او می‌گوید: اطلاعات جدید نشان می‌دهد افزایش دائمی اکسیژن در حقیقت پس از یخبندان نهایی و نه پیش از آن، رخ داده است؛ مسأله‌ای که پیشتر معمایی مهم در درک ما ارتباط میان اکسیژن اتمسفر و بی ثباتی شدید آب و هوایی بوده است.

بر اساس این گزارش، کشف تاریخ اکسیژن اتمسفر در نهایت به ما در فهم این مسأله که چگونه اکسیژن به سطوحی که برای تکامل حیوانات کافی باشد، رسیده است، کمک می‌کند.